کارل پولانی

کارل پاول پولانی ( مجاری: Polányi Károly، انگلیسی: Karl Polanyi؛ متولد ۲۵ اکتبر ۱۸۸۶، وین، امپراطوری اتریش مجارستان - ۲۳ آوریل ۱۹۶۴، پیکرینگ، اونتاریو ) [ ۱] مورخ اقتصادی، انسان شناس اقتصادی، اقتصاددان سیاسی، جامعه شناس تاریخی و فیلسوف اجتماعی یهودی، مجارستانی بود. وی بیشتر برای مخالفت با تفکر اقتصادی سنتی و همچنین نوشتن کتاب «دگرگونی بزرگ» شناخته شده است. پولانی امروزه به عنوان نظریه پرداز ذات گرایی ( به انگلیسی: Substantivism ) که رویکردی فرهنگی به اقتصاد می باشد و بر قرارگرفتن اقتصاد در جامعه و فرهنگ تأکید می کند، شناخته می شود. این دیدگاه برخلاف ضدیت با جریان اصلی علم اقتصاد، در انسان شناسی، تاریخ اقتصادی، جامعه شناسی اقتصادی و علوم سیاسی دیدگاهی معمول می باشد.
«تز من این است که ایده ی بازار خودتنظیم گر بر نوعی آرمان شهرِ محض دلالت داشت. چنین نهادی نمی توانست مدتی مدید وجود داشته باشد مگر آن که جوهر انسانی و زیست محیطی جامعه را نیست و نابود می ساخت؛ ]اگر استمرار می یافت، [ انسان را جسماً نابود می ساخت و محیطِ پیرامون او را به برهوت بدل می ساخت. »
مفهوم حک شدگی و فک شدگی  : اگر قایل باشیم که اقتصاد مستقل نیست و تابع سیاست ، مذهب و مناسبات اجتماعی است در واقع قایل به حک شدگی اقتصاد در جامعه هستیم واگر نظام اقتصادی بازار آزاد را بپذیریم که اقتصاد را از جامعه و محیط زیست جدا کرد و فرمول های مستقل برای آن تعریف نمود قایل به جداشدگی یا فک شدگی هستیم.
تولید در اکثر جوامع دهقان و قبیله برای تولیدکنندگان است که تولید " نیز برای استفاده " یا تولید معیشت نامیده می شود، برخلاف "تولید برای مبادله" که حداکثر سود را به عنوان هدف اصلی خود دارد. این تفاوت در انواع اقتصاد با «حک شدگی» فعالیتهای اقتصادی ( یعنی تأمین ) در سایر مؤسسات اجتماعی مانند خویشاوندی در اقتصادهای غیر بازار توضیح داده می شود. اقتصاد به جای اینکه یک حوزه جداگانه و مجزا باشد، در هر دو نهاد اقتصادی و غیر اقتصادی تعبیه شده است. مبادله در داخل صورت می گیرد و به جای قرار گرفتن در خلاء اجتماعی توسط جامعه تنظیم می شود. به عنوان مثال، دین و دولت می توانند به اندازه خود مؤسسات اقتصادی برای اقتصاد مهم باشند. تعهدات، هنجارها و ارزشهای فرهنگی - فرهنگی نقش مهمی در استراتژی های معیشت مردم دارند. در نتیجه، هرگونه تحلیل اقتصادی به عنوان یک نهاد تحلیلی مجزا که از بستر اجتماعی - فرهنگی و سیاسی آن جدا شده است از همان ابتدا نقص دارد؛ بنابراین، یک تحول بنیادی گرایانه از اقتصاد، به مطالعه مؤسسات مختلف اجتماعی که معیشت مردم بر اساس آنها بنا شده است، متمرکز خواهد شد. بازار تنها یکی از بسیاری از موسساتی است که ماهیت معاملات اقتصادی را تعیین می کند. استدلال اصلی پولانی این است که نهادها سازمان دهنده اصلی فرآیندهای اقتصادی هستند. اقتصاد اساسی «فرایندی تعامل بین انسان و محیط اوست، که منجر به تأمین مداوم وسایل مادی و رضایت بخش می شود. »[ ۲]