کبوتر

کبوتر ( که همچنین با نام های کفتر، کوتر[ ۵] یا کپتر نامیده می شود ) ، به گروهی از پرندگان متوسط تا بزرگ جثه از سردهٔ کبوترها و خانواده کبوتران در راسته کبوترسانان گفته می شود که به دو صورت وحشی و اهلی یافت می شود.
و رنگ ها و نژادهای مختلفی دارد که معروف ترین آن ها کبوتر خانگی، کبوتر چاهی و کبوتران خانگی وحشی شده است.
هر دو واژه کبوتر و کفتر در نوشتار و گفتار پذیرفته شده است به گونه ای که کفتر در شاهنامه هم آمده[ ۶] با این وجود در نوشتار کبوتر بیشتر به کار می رود و در گفتار بسته به گویشور ممکن است «کبوتر» یا «کفتر» واژهٔ پرکاربردتر باشد. با این حال کفتر در ترکیباتی مانند کفترباز و کفتربازی از کبوتر کاربرد بیشتری دارد.
نام علمی کبوتر خانگی Columba livia domestica است. نام علمی کبوتر چاهی که اکثر کبوتران خانگی از نسل آن هایند Columba livia است. به این پرنده در زبان عربی، حمام ( طیر ) و در ترکی، گوگرچین گویند. واژه کبوتر یک واژه فارسی است که از دو واژه «کبود» ( آبی ) و «تر» تشکیل شده است. در زبان سانسکریت به آن Kap^ota و در زبان پهلوی به آن Kapotar می گفته اند.
در فارسی گفتاری، به کبوتر، کَفتر یا همان کبوتر می گویند که مُبدَّل کبوتر است و نام های محلی آن در کردستان و کرمانشاه کوتر، کموتر و در بعضی نقاط جنوب کپتر و کبتر است. در زبان لری به آن کموتر می گویند لغتنامهٔ دهخدا، نام های زیر به این پرنده نسبت داده شده است: کفتر، کبتر، حمام، حمامه، نامه بر، کوتر، عفد، فاخته، سعدانه، صلصله و بالاخره ورقاء.
نژادهای کبوتر بسیار متنوع بوده و در سراسر جهان پراکنده است. در بلوچی نیز لفظ kapot برای این پرندگان استفاده می شود.
جمع آوری اطلاعات در مورد گونه های کبوتر، با توجه به فراوانی آن ها و اختلاف صفات، رنگ ها و شکل آنان، کار چندان آسانی نیست چرا که آمیزش گونه های مختلف با هم، بسیار رواج دارد و این آمیزش ها باعث پدید آمدن گونه های جدید شده است. برخی معتقدند که انواع کبوترها، از هزار گونه نیز بیشتر است.
• کبوتر چاهی Columba livia
• کبوتر کوهپایه، Columba oenas
• کبوتر چشم زرد Columba eversmammi
• کبوتر جنگلی Columba palumbus
• کبوتر تاجدار Goura victoria
• قمری معمولی Streptopelia turtur
• قمری خانگی Streptopelia senegalensis
• قمری خاوری Streptopelia orientalis
• یاکریم اوراسیایی Streptopelia dacaocto
• یاکریم سرخ Streptopelia tranquebarica
• همچنین ببینید: کبوترسانان

کبوتر (صورت فلکی). کبوتر ( Columba ) یکی از صورت های فلکی آسمان جنوبی است که در عربی به آن حمامة و در انگلیسی به آن ( dove ) می گویند. این صورت فلکی کوچک در جنوب صورت های فلکی خرگوش و سگ بزرگ است. کبوتر در سال ۱۶۷۹ توسط آگوستین رویر از سگ بزرگ جدا شد. این صورت فلکی همچنین در غرب خود صورت فلکی کشتی دُم را دارد.

کبوتر (فیلم ۱۹۲۷). کبوتر ( انگلیسی: The Dove ) فیلمی صامت به کارگردانی رولاند وست است که در سال ۱۹۲۷ منتشر شد. از بازیگران آن می توان به نورما تلمج، گیلبرت رولان، کالا پاشا، ادی بوردن و هری مایرز اشاره کرد.

کبوتر (فیلم ۱۹۷۴). کبوتر ( انگلیسی: The Dove ) فیلمی در ژانر زندگینامه ای و ماجراجویی به کارگردانی چارلز جروت است که در سال ۱۹۷۴ منتشر شد. از بازیگران آن می توان به دبورا رفین، دابنی کلمن و جان اندرسون اشاره کرد.

کبوتر (اخترشناسی). کبوتر (اخترشناسی)(Columba)
صورت فلکی۱ کوچک نیمکرۀ جنوبی آسمان، به شکل کبوتر. نام اولیۀ این صورت فلکی، «کبوتر نوح۲»، نام کبوتری بود که نوح۳ پیامبر بعد از سیل۴ به خارج از کشتی فرستاد.
constellationColumba NoachiiNoahthe Flood

کبوتر (پرندگان). کبوتر (پرندگان)(pigeon)
کبوتر
پرندۀ خانوادۀ کبوتر۱، راستۀ کبوترسانان۲. با چینه دان بزرگش مشخص می شود که در فصل تولیدمثل غده ای شکل می شود و مایعی شیر مانند، موسوم به شیر کبوتر۳، ترشح می کند. این مایع به هضم غذای جوجه ها کمک می کند. چندین گونه دارد و دارای گسترش جهانی است. گونه های برّ جدید (قارۀ امریکا)۴ عبارت اند از کبوتر وحشی امریکایی۵ که اغلب اوقات روی زمین زندگی می کند، و کبوترهای میوۀ۶ استرالیا و نواحی مالِی۷ که رنگ بندی زیبایی دارند. زمانی در امریکا میلیون ها Ectopistes migratorius وجود داشت، اما از ۱۹۱۴، این گونه منقرض شده است. یاکریم۸ Streptopelia decaocto، بعد از آن که برای اولین بار در ۱۹۳۰ از آسیای مرکزی وارد اروپا شد، بسیار فراوان شد. این پرنده به رنگ خاکی است و طوقی سیاه، با لبۀ سفید در پشت سر، دارد. در نواحی شهری و حومه زندگی می کند. فاخته۹ Columba oenas شبیه کبوتر چاهی است. کبوتر جنگلی۱۰ Columba palumbus بسیار بزرگ تر است و لکه های سفیدی روی گردنش دارد. کبوتر نامه بر به سبب زائده ای بزرگ و گوشتی در اطراف چشم ها و در پایۀ منقارش شناسایی می شود. انواع دیگر کبوتر اهلی عبارت اند از پوتر۱۱، نانتایل۱۲ و هومر. قمری اروپایی۱۳ دارای خال هایی قهوه ای روی بال هایش است و دمی طویل و تیره دارد. اغلب روی زمین زندگی می کند.
کبوترهای اهلی. کبوترها انواع گوناگون اهلی دارند، ازجمله کبوتر شهری که از کبوتر چاهی۱۴ Columba livia آسیایی ـ اروپایی مشتق شده است. همۀ قسمت های بدن برای ایجاد ویژگی های مشخص در نژادهای متفاوت تکامل یافته اند. فانتایل پوتر و کروپر۱۵ قادر به باد کردن چینه دان یا لب هایشان اند. برخی گونه ها معلق زن ، یا کبوترهایی درشت اند. اختلافات وسیعی نیز در پرها وجود دارد: پرهای آرخانگل۱۶ دارای درخشندگی زیبایی است و پرهای گردن و سر ژاکوبن۱۷ کاکل و یال بزرگی تشکیل می دهد. در بین نژادهای گوناگون، دامنۀ وسیع رنگ ها نیز یافت می شود. سکاندارون۱۸ دارای منقاری طویل و خمیده است، جغد۱۹ منقاری بسیار کوتاه و تنومند دارد، در کبوتر نامه بر، برجستگی گوشتی منقار و چشم بسیار توسعه یافته است.
گونۀ منقرض شده. در ۱۹۹۹، استخوان های کبوتری منقرض و عظیم الجثه، که قادر به پرواز نبود، در فیجی۲۰ کشف شد. طول این کبوتر ۸۰ سانتی متر بوده، و دست کم ۲۸۰۰ سال قبل منقرض شده است. در ایران، در خانوادۀ کبوتر نُه گونه شناسایی شده است که عبارت اند از دو گونه کبوتر، دو گونه فاخته، چهار گونه قمری و یک گونه یاکریم.
ColumbidaeColumbiformespigeon’s milkNew Worldmorning-dovesfruit pigeonsMalaycollared dovestock-dovewood-pigeonpouterfantailturtle doverock dovecropperAarchangeljacobinscandaroonowlFiji

کبوتر (سیاست). رجوع شود به:بازها (سیاست)