کلاه

کُلاه به پوشاکی گفته می شود که بر سر می گذارند. کلاه می تواند به خاطر محافظت، دلیل دینی، ایمنی یا مد مورد استفاده قرار گیرد. در گذشته کلاه نشان دهنده پایگاه اجتماعی فرد بوده است. کلاه در استفاده نظامی می تواند نشان دهنده ملیت، شاخهٔ فعالیت، درجه یا هنگ باشد.
در کتب تاریخی و داستان ها و به ویژه شاهنامه فردوسی تصاویری رزمی دیده می شود که نمایانگر فرم پوشش سلحشوران داستان است و ایرانیان قدیم به پوشیدن آن آشنا بوده اند یا آنکه در دیواره های کاخ های تخت جمشید و اکباتان فرم لباس سربازان و جنگجویان و سلاطین آن زمان دیده می شود که نشانه تاریخ لباس در ایران است. پوشیدن لباس سلاطین افشار، قاجار و ساسانیان که نشانگر تحول لباس است از این نمونه می باشد. به عنوان مثال در دوره قاجاریه مردم متعمم و عبا به دوش بودند و کسبه عمامه سفیدی داشتند که بنا به دستور سراج الملک حاکم اصفهان دستور داده شد در آن شهر علما عمامه سفید داشته باشند و کسبه عمامه زرد رنگ و شیر و شکری داشته باشند که هنوز هم گاه گاه در شهرستان ها دیده می شود.
مردان ایرانی تا قبل از ظهور اسلام اغلب کلاه برسر می گذاشتند و بعد از اسلام عمامه را به کلاه ترجیح دادند. در زمان صفویه که شاهان صفوی اصرار داشتند خود را از طبقه سادات و معتقد به مذهب شیعه معرفی نمایند استفاده از عمامه سبز در میان عده زیادی از مردان رواج یافت. شاهان و درباریان آن دوره از عمامه سبز با تاج و جقه ای از جواهر که در قسمت جلو آن نصب می شده استفاده می کردند و علما و برخی از معمرین ( پیران ) عمامه های سبز بدون تزیین بر سر می گذاشتند. در دوره افشاریه و زندیه بجای عمامه از عرقچین و شال ترمه ای که به دور آن پیچیده می شد استفاده می کردند؛ و این رویه در دوره قاجاریه ادامه داشت و شاهان قاجار مانند ناصرالدین شاه مخالفتی با آن نشان نمی دادند و شال و کلاه نیز جزو لباس مردان ایرانی درآمد و بعداً به تدریج شال را رها کردند و فقط کلاه به سر گذاشتند. کلاه در عشایر ایران انواع و اقسامی داشته، به خصوص که تابع سنت محل آن ها می باشد.
کلاه بختیاری و کلاه قشقایی که مخصوص ایلات و عشایر جنوب ایران است شهرتی خاص دارد و بعداً ایرانیان در دوران سلطنت پهلوی در ایران به کلاه هایی که مشتق از البسه اروپایی می شد انس گرفتند و کلاه پهلوی از زمره کلاه های دوره شاهان سلسله پهلوی می باشد.

کلاه (فیلم ۱۹۶۲). کلاه ( تلفظ فرانسوی:  ​ ) یک فیلم سینمایی فرانسوی جنایی به نویسندگی و کارگردانی ژان - پیر ملویل محصول سال ۱۹۶۲ فرانسه با اقتباسی از رمانی به همین نام اثر پیر لسو می باشد. این اثر در زمان اکران با عنوان The Finger Man در کشورهای انگلیسی زبان منتشر شد، اما در همه نسخه های ویدیویی و دی وی دی از عنوان فرانسوی استفاده شده است. [ ۳] داستان فیلم:ﻣﻮﺭﯾﺲ ﮐﻪ ﺗﺎﺯﻩ ﺍﺯ ﺯﻧﺪﺍﻥ ﺁﺯﺍﺩ ﺷﺪﻩ ﻣﻘﺪﻣﺎﺕ ﺳﺮﻗﺘﻰ ﺭﺍ ﻓﺮﺍﻫﻢ ﻣﯽ ﺁﻭﺭﺩ . ﺍﻭ ﺍﺑﺘﺪﺍ ﺍﻧﺘﻘﺎﻡ ﺩﻭﺳﺘﻰ ﻗﺪﯾﻤﻰ ﺭﺍ ﻣﯽﮔﯿﺮﺩ ﻭ ﺳﭙﺲ ﺍﺯ ﺩﻭﺳﺘﻰ ﺟﺪﯾﺪ ﺗﻘﺎﺿﺎﻯ ﮐﻤﮏ ﻣﯽﮐﻨﺪ

کلاه (کالبدشناسی). یک کلاه استخوانی ( به انگلیسی: Casque ) ، یک ویژگی کالبدشناسی است که در برخی از گونه های پرندگان، خزندگان و دوزیستان یافت می شود. در پرندگان، بزرگ شدن استخوان های فک بالا یا جمجمه، یا در پیشانی، یا بالای سر، یا هر دو است. بیشتر نوک شاخ ها و همهٔ شترمرغان شاخدار کلاه استخوانی دارند. مرغ چکشی، شب خروش شاخ دار، مرغ شاخدار کلاه پوش و چندین گونه کاکل فری نیر این گونه هستند. توابع مختلفی برای کلاه استخوانی فرض شده است. آنها ممکن است یک نشانه دیداری برای جنسیت، وضعیت بلوغ یا موقعیت اجتماعی پرنده ارائه دهند. آنها ممکن است نوک را تقویت کنند و به نوک آن ها توانای بیشتری ببخشند. آنها ممکن است به عنوان اتاق های تشدید صدا عمل کنند و صداهای تولیدشده را تقویت کنند. [ ۴] آنها ممکن است در نبرد با سایر اعضای همان گونه استفاده شوند. آنها ممکن است در گردآوری خوراک استفاده شوند. آنها ممکن است به تنظیم دمایی کمک کنند و به پرنده در دفع گرمای اضافی کمک کنند. بنابر این، «کلاه استخوانی» ممکن است در گونه های مختلف عملکردهای گوناگونی داشته باشد.
• تاج ( کالبدشناسی )
• کاکل ( پر )
• سپر پیشانی
• پرده گردن
• نوک آویز ( کالبدشناسی )
• غبغبک ( کالبدشناسی )

کُلاه (hat)
کُلاه
کُلاه
کُلاه
کُلاه
کُلاه
پوششی برای سر به شکل ها و از مواد گوناگون. از کلاه، به منظورهای مختلف، عمدتاً برای محافظت سر دربرابر عوامل آسیب رسان طبیعی، سرما، برف و باران، گرما، تابش شدید آفتاب، گرد و غبار و عوامل غیر طبیعی، ضربه و امثال آن استفاده می شود، اما در بسیاری از موارد جنبه های اجتماعی، ازقبیل خوش پوشی، نمایش هویت، مقام و موقعیت اجتماعی و نوع شغل و حرفه نیز دارد. براساس آثار به جامانده از حفاری های باستان شناختی مربوط به هزاره های ۳ تا ۶پ م تصاویری از کلاه های مدور و ساده و بلندی دیده شده که نشان از دیرینگی سابقۀ کلاه دارند. تیارا یا تیاره و باشلق و کلاهی گرد و ساده و بلند از کلاه های دورۀ هخامنشیان و کلاه نمدی گردی با زائده هایی روی گوش ها و گردن، معروف به کلاه پارسی، و نیز کلاهی بلند با همین زائده ها از کلاه های رایج در دورۀ اشکانیان بود. کلاه زنان اشکانی بلند و مخروطی و کلاه زنان ساسانی مستطیل شکل بود. از کلاه های رایج در دورۀ ساسانیان کلاه بلند و گردی با حفاظ گردن یا بدون آن، کلاهی نرم (فریجی) با نوکی خمیده به جلو که گاه نوک آن به سر یک پرنده یا حیوان منتهی می شد، کلاهی مربع شکل و کوتاه و ساده و کلاهی پهن با نواری منجوق دار بود. این کلاه اخیر، با پیشانی بندی فلزی مزین به جواهر و یک جفت بال، در دورۀ امویان نیز رایج بود. بُرنس و قلنسوه از کلاه های دورۀ عباسیان بود. کلاه هایی نوک دار شبیه به میوۀ کاج از کلاه های زنان در دوره های طاهریان، صفاریان و سامانیان بود. در دورۀ سامانیان کلاه ها استوانه ای شکل، مثلثی با نوکی مسطح، ذوزنقه ای شکل و نیم دایره بودند که برخی از آن ها زوایدی در پشت گردن و کنار گوش ها داشتند. کلاه قضات در دورۀ آل بویه خمره ای شکل و معروف به دنیّه بود. شاهان غزنوی کلاهی قبه مانند با پرمانندهایی بر بالای آن داشتند. کلاهی دو پَر و چهار پَر و نیز کلاهی مخروطی نوک تیز در این دوره رواج داشت. کلاه دو شاخ، که در حکم اجازه ای مخصوص بود و به اشخاص بالارتبه اعطا می شد، و کلاه زنگله، با زنگوله و دُم روباه آویزان بر آن برای تنبیه و مجازات خاطیان، از کلاه های این دوره بود. سلاطین غوری و سلجوقی نیز همان کلاه مخروطی غزنویان را بر سر می نهادند. کلاه دیگر دورۀ سلجوقی، که اهمیت زیادی داشت، مستطیل شکل، کوتاه، با نواری متصل به نیمۀ جلوی آن بود که از کنار گوش ها آویزان می افتاد. شاهان خوارزمشاهی نیز از کلاه های دراز غزنویان و نیز کلاه های سادۀ ذوزنقه ای شکل استفاده می کردند. کارگران و باغبانان، در اواخر قرن ۶، کلاه های بنددار مخروطی با لبه های برگشته و برخی کلاه ها بلند نوک تیز با لبه های پهن برای محافظت صورت از تابش آفتاب بر سر می گذاشتند. پوشش سر در دورۀ ایلخانان و تیموریان، به لحاظ ارتباط با دربار چین متحول شد. کلاه مغول ها اشکال زیادی داشت و اغلب با پر آراسته می شدند. در عصر تیموریان باز پوشش سر تغییراتی یافت و در تصاویر به جامانده از آن دوره، به صورت یک کپی با تاجی بلند و مقطع و لبۀ تَرک دار دیده می شود که تاج های کوتاه و پهن تر آن را آراسته اند. ازجمله پوشش سر زنان تیموری، کلاهی است خاص این دوره که پَری بلند در بالای آن تعبیه بود. در دورۀ صفوی پوشش سبک های اروپایی جانشین پوشش سنتی شد: کلاه هایی با لبه های پهن که به خوبی پشت سر را می پوشاند. از کلاه های دیگر این دوره کلاه دوازده ترک یا تاج قزلباش، ویژۀ صفویان و اهل فتوت بود که ارادت آنان را به حضرت علی (ع) و دوازده امام نشان می داد. این کلاه در میان مولویان نیز رایج بود. سکّه یا کلاه مولوی کلاه دیگر مولویان بود. در دورۀ افشاریه نیز تغییرات دیگری در سبک کلاه رخ داد. نادرشاه، که سنی مذهب بود، به نشانۀ چهار خلیفۀ اول اسلام، کلاه چهار تَرک جدیدی به نام کلاه نادری، به بلندی ده تا دوازده اینچ، طرح کرد. سپس کریم خان زند کلاه نادری را با کلاه بلند استوانه ای شکل جایگزین کرد. در دورۀ قاجار نخست کلاه های دورۀ زندیه رواج داشت که در مدتی کوتاه و کلاه پوستی مخروطی، معروف به کلاه قجری، تبدیل شد. در دورۀ فتحعلی شاه، کلاه پشمی آستراخانی رواج یافت؛ این کلاه استوانه ای، سیاه، بلند، بی لبه و در بالا گوشه دار بود. کلاه حاجی طرخانی کلاهی دیگر از این دوره بود که نشان آهنین شیر و خورشید داشت و گاه منگوله ای بر آن آویخته می شد. کلاه پاپاخی نیز کلاه قزاقان و برخی قبایل ترک در این دوره بود. پس از انقلاب مشروطه و رواج سفر به اروپا و تأثیرپذیری از پوشش اروپایی، مردان کلاه های بی لبۀ تخم مرغ شکل (کلاه تخم مرغی) و زنان نیز کلاه بر سر می گذاشتند. در ۴ مهر ۱۳۰۷ش، بنابه تصویب مجلس، کلاه های لبه دار استوانه ای، معروف به کلاه پهلوی رایج شد و فقط روحانیون، شامل استادان مدارس، طلاب دینی و زعمای سایر مذاهبِ رسمی، کلاه های سنتی می گذاشتند. پس از سفر رضاشاه به ترکیه (خرداد تا تیر ۱۳۱۳ش) و تأثیرپذیری از برنامه های کمال آتاتورک کلاه های لبه دار به سبک اروپایی جای کلاه پهلوی را گرفت. این کلاه کماکان تا سال های آخر سلطنت رضاشاه پوشیده می شد و زنان نیز تا همین هنگام با لبه های حصیری لبه پهن در اجتماع ظاهر می شدند. در جای جای ایران و اطراف نیز کلاه هایی خاص همان منطقه پوشیده می شد.