گجستک ابالیش

دانشنامه آزاد فارسی

گَجَسْتک اَبالیش
(یا: گجستگ ایالیش) رساله ای کوچک به زبان فارسی میانه (پهلوی) در شرح مناظره ای در حضور مأمون خلیفۀ عباسی ( ۱۹۸ ـ ۲۱۸ ق). این مناظره میان فردی سابقاًزردشتی به نام عبدالله از اهالی استخر، که برحسب سنت نام او را ابالیش می خوانند و پیش از آن دَی اُهرمَزْد (Day Ohrmazd) نام داشته است، با آذرفَرنبغ فرخزادان، موبدان موبد فارس و پیشوای زردشتیان در قرن ۳ق، انجام شده است. احتمالاً صورت صحیح نام ابالیش عبدالله است که تسمیۀ نو مسلمانان بدان معمول بوده و گجستگ لقبی به معنای «ملعون» است که باید پس از گرویدن او به اسلام، به سبب برگشتن وی از دین زردشتی، به او داده شده باشد. در این رساله ابالیش هفت پرسش را مطرح کرده و آذرفرنبغ به آن ها پاسخ داده است. این پرسش ها مربوط به اصول عقاید زردشتی مانند ثنویت (پرسش های ۴، ۵، ۶) و بستن کُستی (پرسش ۷) است. بنابر روایت این رساله، پاسخ های آذرفرنبغ مورد پسند خلیفه قرار می گیرد و ابالیش از دربار رانده می شود. زمان تألیف رسالۀ گجستگ ابالیش و تدوین کنندۀ آن معلوم نیست اما قطعاً به دست مولفی زردشتی نوشته شده است. این رساله به زبان فارسی ترجمه شده است (هدایت ۱۳۳۲).

پیشنهاد کاربران

بپرس