گشتاور نیرو

گَشتاوَر نیرو[ ۱] یا نیروی چرخشی یا مُمان نیرو ( به انگلیسی: moment of force ) یا تُرک ( به انگلیسی: Torque ) ، عاملی است که باعث دَوَران یا چرخش جسم می شود، همان گونه که نیرو باعث حرکت جسم می شود. به عبارت دیگر، اثر گشتاور در حرکت چرخشی، مانند اثر نیرو در حرکت انتقالی است.
برای مثال، برای باز کردن در، نیرویی از راه دستگیره ( عمود بر در ) به آن وارد می کنیم تا در به دور محور چرخش ( لولا ) ، بگردد. اگر نیرو به لولا نزدیکتر باشد یا زاویهٔ نیرو با در کمتر از ۹۰ درجه باشد، باید نیروی بیشتری نسبت به حالت قبل به در وارد کنیم تا در به مانند قبل بگردد. پس گشتاور نیرو هم با مقدار نیرو و زاویه اعمال آن و هم با فاصلهٔ آن از محور چرخش رابطهٔ مستقیم دارد.
گشتاور از رابطه τ = r × F به دست می آید که در آن، r فاصله نقطهٔ واردشدن نیرو تا تکیه گاه، یا فاصله تا مرکز جرم جسم است.
گشتاور، کمیت بُرداری است. یکای آن در سامانه استاندارد بین المللی یکاها، نیوتن متر است.
حاصل ضرب خارجی بردار مکان نقطهٔ اثر نیرو در بردار نیروی وارد بر یک نقطه را گشتاور گویند. جهت گشتاور با استفاده از قانون دست راست تعیین می شود.
τ = r × F با توجه به اینکه یکای نیرو، نیوتون و یکای فاصله، متر است، یکای گشتاور، نیوتون متر است.
اندازه بردار گشتاور از رابطه τ = r F sin ⁡ θ به دست می آید، که در آن θ ، زاویه بردار نیرو و بردار مکان است.

گَشْتاوَرِ نیرو (moment of force)
در فیزیک، کمیتی برای نشان دادن میزان اثر چرخشی نیروی وارد بر جسم. مقدار آن برابر است با حاصل ضرب مقدار نیرو در فاصلۀ عمودی خط اثر نیرو تا نقطه یا محوری که جسم به دور آن می چرخد. یکای آن در دستگاه بین المللی یکاها نیوتون متر است. اگر بزرگی نیرو برابر F نیوتون و فاصلۀ عمودی برابر d متر باشد، گشتاور نیرو عبارت است از Fd= گشتاور نیرو. نیز ← جفت_نیرو