گیل

نام گیل از قوم سکایی تبار گلائه ( Scythian Gelae ) گرفته شده است که به گفته استرابون در آلبانیا قفقاز حضور داشتند و احتمالا قبل از آن به همراه قوم لگائه در منطقه داغستان حضور داشتند و در زمان اشکانیان به سرزمین کادوسیان مهاجرت نمودند.
به گفته بطلمیوس قوم گلائه ( Gelae ) در کنار اقوام دربیک و کادوسی سکونت داشتند.
موسی خورنی مورخ عصر ساسانی از گیلان و دیلم به عنوان دو سرزمین مجزا نام می برد و گیلان را بصورت گلان و دیلم را بصورت دلمونک ذکر می کند.
در دوران پس از اسلام گیلان عمدتا بخشی از دیلم محسوب میشد ولی مورخین همیشه مرز گیلان و دیلم را تعیین می نمودند که گیلان شامل جلگه و دیلم شامل کوهستان میشد. پس از قرن پنجم و تضعیف دیلم این ولایت از قرن پنجم تا هفتم بخشی از طبرستان شد و پس از قرن هفتم بخشی از گیلان شد.
در منطقه املش و مارلیک و تالش گیلان کتیبه های آشوری و اورارتویی یافت شده است که به نظر می رسد در گذشته این سرزمین تحت اداره اورارتویی ها و آشوریان بود.

کرده. که در پرچم گیلان نیز به عنوان نماد شجاعت گنجانیده شده است. تنها قومی که مرد پس از آن می آید، گیل، است، گیل مرد، ویا گالش آدم، گالش مردای، گیل یعنی غیرت، یعنی تمدن، یعنی شجاعت، یعنی قدرت، یعنی مرد، یعنی مردانگی، یعنی انصاف، یعنی خونگرم، و. . .

مرطوب نداشته و اغلب پرورش دهنده گاو بومی و کوچنده به بلندی های مازندران می بوده اند. کیلانیا به معنای وابسته و پایبند بوده و به شالیکاران گفته می شد که در نظام طبقاتی و کاستی آن زمان حق ترک جلگه و پیشه برنج کاری رو نداشتند. با افزایش فزاینده جمعیت این مهاجران در حومه رود تجن، به تدریج به سوی غربمازندران کوج کرده و در سراسر تبرستان و سپس در استان گیلان ساکن شدند

و رویان حاکم بود و در سال ۶۵۲ میلادی به فرمان یزدگرد سوم به فرمانروایی طبرستان نیز منصوب شد. پس از وی، فرزندانش دابویه و پادوسبان قلم رو او را میان خود تقسیم کردند و سلسله های دابویگان و پادوسبانیان را بنیان نهادند