[ویکی فقه] سراب در بیابان (قرآن). خداوند اعمال کفار را به سراب تشبیه می کند که هیچ حقیقتی نداشته و غایت و هدفی که بدان منتهی شود ندارد.
آب پنداشتن سراب در بیابان، پندار انسان تشنه است:والذین کفروا اعمــلهم کسراب بقیعة یحسبه الظمـان ماء حتی اذا جاءه لم یجده شیـا ووجد الله عنده فوفیه حسابه والله سریع الحساب. «و کسانی که کفر ورزیدند کارهایشان چون سرابی در زمینی هموار است که تشنه آن را آبی می پندارد تا چون بدان رسد آن را چیزی نیابد و خدا ا نزد خویش یابد و حسابش را تمام به او دهد و خدا زودشمار است» («قیعه» به زمین هموار و گسترده بدون کوه و جنگل گفته می شود. )
دیدگاه تفسیر المیزان
کلمه ( سراب ) به معنای لمعان و برقی است که در بیابانها از دور به شکل لمعان آب به نظر می رسد، ولی حقیقتی ندارد، یعنی آب نیست. و کلمه (قیع و قاع) به معنای سر زمین های مسطح است، و مفرد آنها قیعه و قاعه است، مانند کلمات تینه و تمره ، که مفرد تین و تمرند. و کلمه (ظمان) به معنای عطشان است.تشبیه اعمال غیر مؤ منین به سرابی که تشنه آن را آب می پندارد و نکاتی که این تشبیه افاده می کند.بعد از آنکه خدای سبحان نام مؤمنین را برد و ایشان را توصیف کرد به اینکه در خانه هایی معظم ذکر خدا می کنند و تجارت و بیع ، ایشان را از یاد خدا غافل نمی سازد، و خدا که نور آسمانها و زمین است ایشان را به این خاطر، به نور خود هدایت می کند و به نور معرفت خود گرامی می دارد اینک در این آیه نقطه مقابل مؤمنین یعنی کفار را یادآوری کرده، اعمالشان را یکبار به سراب تشبیه می کند که هیچ حقیقتی نداشته و غایت و هدفی که بدان منتهی شود ندارد، و بار دیگر توصیف می کند به اینکه همچون ظلمت های روی هم افتاده است، به طوری که هیچ راه برای نور در آنها نیست، به کلی جلو نور را می گیرد.
پوچی اعمال کافران
آیه ۳۹ سوره نور سراب در بیابان، را تمثیلی برای پوچی اعمال کافران آورده است:والذین کفروا اعمــلهم کسراب بقیعة یحسبه الظمـان ماء حتی اذا جاءه لم یجده شیـا ووجد الله عنده فوفیه حسابه والله سریع الحساب. « و کسانی که کفر ورزیدند کارهایشان چون سرابی در زمینی هموار است که تشنه آن را آبی می پندارد تا چون بدان رسد آن را چیزی نیابد و خدا را نزد خویش یابد و حسابش را تمام به او دهد و خدا زودشمار است. »
آب پنداشتن سراب در بیابان، پندار انسان تشنه است:والذین کفروا اعمــلهم کسراب بقیعة یحسبه الظمـان ماء حتی اذا جاءه لم یجده شیـا ووجد الله عنده فوفیه حسابه والله سریع الحساب. «و کسانی که کفر ورزیدند کارهایشان چون سرابی در زمینی هموار است که تشنه آن را آبی می پندارد تا چون بدان رسد آن را چیزی نیابد و خدا ا نزد خویش یابد و حسابش را تمام به او دهد و خدا زودشمار است» («قیعه» به زمین هموار و گسترده بدون کوه و جنگل گفته می شود. )
دیدگاه تفسیر المیزان
کلمه ( سراب ) به معنای لمعان و برقی است که در بیابانها از دور به شکل لمعان آب به نظر می رسد، ولی حقیقتی ندارد، یعنی آب نیست. و کلمه (قیع و قاع) به معنای سر زمین های مسطح است، و مفرد آنها قیعه و قاعه است، مانند کلمات تینه و تمره ، که مفرد تین و تمرند. و کلمه (ظمان) به معنای عطشان است.تشبیه اعمال غیر مؤ منین به سرابی که تشنه آن را آب می پندارد و نکاتی که این تشبیه افاده می کند.بعد از آنکه خدای سبحان نام مؤمنین را برد و ایشان را توصیف کرد به اینکه در خانه هایی معظم ذکر خدا می کنند و تجارت و بیع ، ایشان را از یاد خدا غافل نمی سازد، و خدا که نور آسمانها و زمین است ایشان را به این خاطر، به نور خود هدایت می کند و به نور معرفت خود گرامی می دارد اینک در این آیه نقطه مقابل مؤمنین یعنی کفار را یادآوری کرده، اعمالشان را یکبار به سراب تشبیه می کند که هیچ حقیقتی نداشته و غایت و هدفی که بدان منتهی شود ندارد، و بار دیگر توصیف می کند به اینکه همچون ظلمت های روی هم افتاده است، به طوری که هیچ راه برای نور در آنها نیست، به کلی جلو نور را می گیرد.
پوچی اعمال کافران
آیه ۳۹ سوره نور سراب در بیابان، را تمثیلی برای پوچی اعمال کافران آورده است:والذین کفروا اعمــلهم کسراب بقیعة یحسبه الظمـان ماء حتی اذا جاءه لم یجده شیـا ووجد الله عنده فوفیه حسابه والله سریع الحساب. « و کسانی که کفر ورزیدند کارهایشان چون سرابی در زمینی هموار است که تشنه آن را آبی می پندارد تا چون بدان رسد آن را چیزی نیابد و خدا را نزد خویش یابد و حسابش را تمام به او دهد و خدا زودشمار است. »
wikifeqh: سراب_در_بیابان_(قرآن)