اذرنوش اذرتاش

دانشنامه اسلامی

[ویکی نور] آذرنوش آذرتاش. آذرتاش آذرنوش، فرزند محمد آذرنوش، در 29 بهمن 1316ش، در قم زاده شد
وی تحصیلات دوره ابتدایی را در تهران آغاز کرد. در نه سالگی همراه پدر که ریاست حسابداری راه آهن ایران، ناحیه جنوب را به عهده گرفته بود، به اهواز رفت و تا سال 1329 که دوره ابتدایی را به پایان رسانید، در آن شهر زیست. دوره متوسطه را در تهران و در دبیرستان رازی آغاز کرد. در سال 1335، برای آنکه بتواند در رشته ادبی ادامه تحصیل دهد، به دبیرستان دارالفنون انتقال یافت. طی یک سالی که در آن دبیرستان بود، در انجمن های ادبی شرکت می جست و گاه شعر می سرود و در مجلات آن زمان منتشر می ساخت. نیز به همراهی چند تن از دوستان خوش قریحه خود انجمنی به نام انجمن شعرا تشکیل داد که بی گمان در پرورش ذوق ادبی و تعیین سرنوشت او و دوستانش بی تأثیر نبود.
در سال 1336، در رشته ادبیات عرب که به تازگی در دانشکده معقول و منقول دانشگاه تهران تشکیل شده بود، نام نویسی کرد. در پایان سال تحصیلی 36 - 37، در مسابقه ای که دانشکده معقول برای تخصیص بورس تحصیلی دولت عراق به دو دانشجوی ایرانی برگزار کرده بود، شرکت جست و بی درنگ به آن کشور سفر کرد و در دانشکده ادبیات، رشته ادبیات عرب نام نوشت. دو سال بعد، انقلاب عراق و پریشانی احوال، ادامه تحصیل را برای او غیر ممکن ساخت و او ناچار به تهران بازگشت و در سال 1339 از دانشکده معقول فارغ التحصیل شد.
چون در آن هنگام برای ادامه تحصیل در رشته ادبیات عرب در ایران جایی نبود، او عازم کشور فرانسه شد و از آنجا که زبان عربی و فرانسه را در حد معمول آموخته بود، به آسانی توانست دوره دکتری را بگذراند و از نخستین رساله دکتری خود که «تحقیق و ترجمه بخشی از کتاب طبقات الشعرای ابن معتز» بود دفاع کند، اما چون هنوز خود را نیازمند دانش بیشتری می دید، دوباره در رشته ادبیات عرب برای نگاشتن رساله دیگری نام نویسی کرد و چون پیش از آن دوره، کتابداری را نیز خوانده بود، در کتابخانه ملی پاریس، بخش عربی نیز به کار مشغول شد. این شغل به او اجازه داد که به وجود دو نسخه از کتاب «خریدة القصر» عمادالدین اصفهانی، بخش مغرب و اندلس، پی ببرد و به راهنمایی شارل پلا به عنوان رساله دومین دکترا، به تصحیح آن اقدام نماید.
او پس از حصول بر دومین دکترای خود، به ایران بازگشت و پس از چند ماه کار در «بنیاد فرهنگ ایران» و پژوهش در باب واژه های فارسی معرب و نیز ترجمه کتاب «فتوح البلدان» بلاذری، در دانشکده معقول و منقول که آن هنگام به «الهیات و معارف اسلامی» تغییر نام داده بود، استخدام شد.
وی نخستین گروه عربی دانشکده خود را سروسامان بخشید و سپس به معاونت دانشکده برگزیده شد، اما کار اداری هیچ گاه مانع پژوهش های او نگردید و در همان احوال، چندین مقاله و کتاب را قلم زد.

دانشنامه آزاد فارسی

آذرنوش آذرتاش. آذرنوش، آذرتاش (قم ۱۳۱۶ش)
آذرنوش، آذرتاش
متخصص ادبیات عرب و ادیب ایرانی. دورۀ ابتدایی را در تهران و اهواز و دورۀ متوسطه را در تهران گذراند. دانشجوی سال اول دانشکدۀ معقول و منقول دانشگاه تهران بود که با استفاده از بورس تحصیلی دولت عراق به آن کشور رفت و دو سال بعد، به علت کودتای عبدالکریم قاسم و پریشانی احوال به تهران بازگشت و در ۱۳۳۹ش از دانشکدۀ معقول و منقول دانشنامۀ لیسانس گرفت. سپس برای ادامۀ تحصیل به فرانسه رفت و از دانشگاه پاریس به عنوان نخستین ایرانی در رشتۀ ادبیات عرب دانشنامۀ دکتری گرفت. موضوع پایان نامۀ او ترجمۀ بخشی از طبقات الشعرای ابن معتز بود. پس از چندی کار در کتابخانۀ ملی پاریس موفق به دریافت دانشنامۀ دکتری مجددی در رشتۀ ادبیات عرب شد که در این دوره خریدةالقصر عمادالدین اصفهانی را تصحیح کرد (۱۳۵۱ش). در بازگشت به ایران در بنیاد فرهنگ ایران به کار پرداخت و چندی بعد به استخدام دانشکدۀ الهیات و معارف اسلامی درآمد و به استادی و معاونت آن دانشکده رسید. از ۱۳۶۴ش، مدیریت بخش ادبیات عرب در مرکز دایرةالمعارف اسلامی و از ۱۳۷۸ش ریاست بخش زبان عربی در دانشکدۀ الهیات و سال بعد، سردبیری مجلۀ مقالات و بررسی ها به او محوّل شد. از ترجمه های اوست: موسیقی الکبیر اثر فارابی (برندۀ جایزۀ بهترین کتاب سال ۱۳۷۵ش)؛اطلس تاریخ اسلام اثر حسین مؤنس (برندۀ جایزۀ بهترین کتاب سال ۱۳۷۶ش)؛ ترجمۀ فتوح البلدان؛ ترجمۀ تاریخ ادبیات عرب (تألیف بلاشر، از فرانسه). از تألیفات اوست: آموزش زبان عربی؛ فرهنگ معاصر عربی ـ فارسی (برندۀ جایزۀ کتاب سال ۱۳۷۹)؛ تاریخ ترجمه از عربی به فارسی (۱۳۷۵ش)؛ تاریخ زبان و فرهنگ عربی (۱۳۷۷ش)؛ چالش های فارسی و عربی (۱۳۸۵ش)؛ چالش میان فارسی و عربی (۱۳۸۵ش).

پیشنهاد کاربران

بپرس