ابن ترکه

دانشنامه اسلامی

[ویکی فقه] علی بن محمد بن افضل الدین محمد ترکه خجندی اصفهانی ملقب به صائن الدین مکنی به ابو محمد متوفی در سال ۸۳۵ ه. ق است. وی جامع معقول و منقول بود و در کلام و تصوف و علم جفر و علم اعداد و علم حروف و دیگر علوم غریبه و حکمت و فلسفه تبحر داشت.
از سال تولد او و بسیاری از جزئیات زندگی، دوران کودکی و جوانی، اساتید و شاگردان او اطلاع دقیقی در دست نیست. حاصل آنچه در کتب تراجم و نیز دو رساله از خود او به نام نفثة المصدور اول و نفثة المصدور دوم آمده این است که صائن الدین از خاندان معروف ترکه در اصفهان بوده که از عهد مغول تا دوره صفویه از شهرت و اعتبار زیادی برخوردار بوده است. این خاندان ترک زبان از شهر خجند در ترکستان برخاسته و بیشتر افراد آن در زمان خود به علم و دانش شهرت داشته اند و برخی از آنان چون برادر بزرگ صائن الدین و پس از او خود وی به منصب قضا رسیده اند. بی تردید صائن الدین علی بن محمد ترکه معروفترین شخصیت این خاندان و از موقعیت بالای علمی و اجتماعی برخوردار بوده است و همین امر باعث گشت تا مورد تعرض و بدگویی حسودان و بدخواهان و تبعید و آزار و اذیت فرمانروایان زمان خود قرار گیرد.

[ویکی اهل البیت] صائن الدین علی بن محمد بن ترکه عارف بزرگ قرن هشتم و نهم هجری و نویسنده کتاب معروف تمهید القوائد است.
صاین الدین علی بن محمدبن محمد تُرکه اصفهانی (خواجه...). از علماء و عالم زادگان اصفهان است. جد او سید محمد ترک و اصل آنان از خجند است، از این رو به «تُرْکه» معروف گردیده اند.
صاین الدین ابتدا نزد برادر بزرگ خود که از فقهاء و متصوفان متشرع بود به تحصیل علوم پرداخت سپس به امر برادر، پانزده سال به سیاحت بلاد و تحصیل علوم گذرانید.
خاندان وی در زمان خوارزمشاهیان از خجند به اصفهان مهاجرت کرده و در آنجا سکونت اختیار نمودند. وی پس از تصرف اصفهان بدست تیمورلنگ، به همراه برادرانش و علمای دیگر آن بلاد به سمرقند کوچانیده شد، او در همان اوقات بعد از بیست و پنج سال تحصیل از نزد برادر بزرگ خویش بطلب علم و کمال و زیارت مکه سفر کرد و به شام و مصر و حجاز رفت و در مصر به خدمت شیخ سراج الدین رسید و پس از بازگشت از عراق خبر مرگ امیر تیموررا شنیده به اصفهان بازگشت و در آنجا به تدریس علوم دینی پرداخت.
ابن ترکه از محضر بزرگان و عرفایی چون سید حسین اخلاطی، شمس الدین فناری و سراج الدین بلقینی بهره برد و در علومی چون عرفان و فلسفه و علم اعداد تبحر یافت. به همین خاطر در آثار ایشان این گونه مباحث بیشتر به چشم می خورد. آثار ارزشمندی از وی به یادگار مانده. تعدادی از این آثار به چاپ رسیده ولی تعداد قابل توجهی به صورت خطی باقی است. بر دانش پژوهان و بزرگان است که به این آثار توجه لازم را مبذول دارند.
صاحب کشف الظنون در ذیل عنوان لمعات فخرالدین عراقی و شرح آن مرگ او را به سال 835 نوشته است.
تألیفات صاین الدین به عربی:

پیشنهاد کاربران

بپرس