ابن هِیثَم، حسن (ح ۳۵۴ـ۴۳۰ق)
ابن هِیثَم، حسن
(به لاتینی: الهازن = الحسن) دانشمند مسلمان، برجسته ترین فیزیک دان دورۀ اسلامی. منجم، ریاضی دان، پزشک و از پژوهشگران برجسته، زادۀ بصره. در جوانی به مصر رفت. نویسندۀ کتاب المناظر است که به لاتینی ترجمه شد و در اروپا تأثیری عمیق برجای گذاشت. این کتاب قرن ها جامع ترین و معتبرترین رسالۀ نورشناسی۱ در شرق و غرب به شمار می رفت. در زمینۀ نورشناسی و پیشبرد این علم سهم فراوانی داشت و نگرش یونانی هرو۲ و بطلمیوس۳ را رد کرد. طبق نگرش یونانی، در عمل بینایی، پرتوهای نور از چشم خارج می شوند و از اجسام مورد مشاهده بازمی تابند. ابن هیثم این اصل را مطرح ساخت که پرتوهای نور از آتش یا خورشید سرچشمه می گیرند، با اجسام برخورد می کنند، و سپس به درون چشم بازمی تابند. او پس از مطالعۀ عدسی ها و آینه ها به این نتیجه رسید که توانایی عدسی در متمرکزکردن نور از انحنای آن حاصل می شود. شکست نور۴ در عدسی و بازتاب۵ آن از آینه را اندازه گیری، و نورشناسی هندسی۶ تشکیل تصویر در آینه های کروی۷ و شلجمی۸ را عرضه کرد. اتاق تاریک (تاریک خانه)۹ را ساخت و کوشید علت پیدایش رنگین کمان را توضیح دهد. همچنین، به این نکته پی برد که رنگین کمان در جوّ زمین تشکیل می شود و فاصلۀ آن را از سطح زمین حدود پانزده کیلومتر برآورد کرد. ابن هیثم کوشید تا علت لوچی را توضیح دهد و دربارۀ بزرگ تر دیده شدن اندازۀ ظاهری خورشید و ماه در نزدیکی افق توضیحاتی داد. نزدیک به ۱۰۰ اثر در زمینه های گوناگون علمی به او نسبت داده اند، اما بسیاری از آن ها ازبین رفته اند.
ابن هِیثَم، حسن
(به لاتینی: الهازن = الحسن) دانشمند مسلمان، برجسته ترین فیزیک دان دورۀ اسلامی. منجم، ریاضی دان، پزشک و از پژوهشگران برجسته، زادۀ بصره. در جوانی به مصر رفت. نویسندۀ کتاب المناظر است که به لاتینی ترجمه شد و در اروپا تأثیری عمیق برجای گذاشت. این کتاب قرن ها جامع ترین و معتبرترین رسالۀ نورشناسی۱ در شرق و غرب به شمار می رفت. در زمینۀ نورشناسی و پیشبرد این علم سهم فراوانی داشت و نگرش یونانی هرو۲ و بطلمیوس۳ را رد کرد. طبق نگرش یونانی، در عمل بینایی، پرتوهای نور از چشم خارج می شوند و از اجسام مورد مشاهده بازمی تابند. ابن هیثم این اصل را مطرح ساخت که پرتوهای نور از آتش یا خورشید سرچشمه می گیرند، با اجسام برخورد می کنند، و سپس به درون چشم بازمی تابند. او پس از مطالعۀ عدسی ها و آینه ها به این نتیجه رسید که توانایی عدسی در متمرکزکردن نور از انحنای آن حاصل می شود. شکست نور۴ در عدسی و بازتاب۵ آن از آینه را اندازه گیری، و نورشناسی هندسی۶ تشکیل تصویر در آینه های کروی۷ و شلجمی۸ را عرضه کرد. اتاق تاریک (تاریک خانه)۹ را ساخت و کوشید علت پیدایش رنگین کمان را توضیح دهد. همچنین، به این نکته پی برد که رنگین کمان در جوّ زمین تشکیل می شود و فاصلۀ آن را از سطح زمین حدود پانزده کیلومتر برآورد کرد. ابن هیثم کوشید تا علت لوچی را توضیح دهد و دربارۀ بزرگ تر دیده شدن اندازۀ ظاهری خورشید و ماه در نزدیکی افق توضیحاتی داد. نزدیک به ۱۰۰ اثر در زمینه های گوناگون علمی به او نسبت داده اند، اما بسیاری از آن ها ازبین رفته اند.
wikijoo: ابن_هیثم،_حسن_(ح_۳۵۴ـ۴۳۰ق)