اجماع ظنی

دانشنامه اسلامی

[ویکی فقه] اجماع ظنی به اجماع مفید ظنّ به حکم شرعی ، یا اجماع محتمل التحقّق اطلاق می شود.
اجماع ظنی، مقابل اجماع قطعی است.
معانی بیان شده برای اجماع ظنی
این اصطلاح در کتاب های اصولی شیعه و سنی به کار رفته است و برای آن معانی متفاوتی ذکر شده است؛ از جمله:۱. اجماع ظنی، اجماعی است که از آن، ظن به حکم شرعی به دست آید؛ این اصطلاح - بنا بر حجیت خبر واحد - اجماع منقول به خبر واحد را شامل می شود، و مقابل اجماع قطعی است که شامل اجماع محصّل برای تحصیل کننده و اجماع منقول به تواتر می گردد. ۲. بعضی از اصولیون اهل سنت اجماع مدرکی را دوگونه دانسته اند:الف. اجماع قطعی؛ یعنی اجماعی که بالفعل محقق شده و مستند به نص شرعی معتبر است و مجال بحث در آن وجود ندارد؛ب. اجماع ظنی؛ یعنی اجماعی که تحقق آن معلوم نیست، زیرا متکی به اجتهادهای ظنی صرف بوده و بر نص شرعی تکیه ندارد.۳. برخی از اهل سنت ، اجماع صریح - اجماعی که مجتهدان یک عصر رأی خود را به صراحت درباره واقعه ای اظهار نمایند - را قطعی الدلاله می دانند و بعضی از آن ها منکر آن را کافر می شمارند؛ اما اجماع سکوتی ـ اجماعی که بعضی از مجتهدان درباره یک واقعه سکوت نمایند - را غیر قطعی و مظنون می دانند، زیرا رأی گروهی از مسلمانان است، نه همه آن ها.

پیشنهاد کاربران

بپرس