[ویکی نور] احیای فرهنگی در عهد آل بویه. احیای فرهنگی در عهد آل بویه، انسان گرایی در عصر رنسانس اسلامی، تألیف جوئل. ل. کرمز، از جمله آثاری است با موضوع تاریخ تشیع، که رونق فکری و فرهنگی مراکز حکومتی آل بویه، به ویژه بغداد را مورد بررسی قرار داده است. این اثر با ترجمه شیوا و روان محمدسعید حنایی کاشانی منتشر شده است.
کتاب با پیشگفتار مؤلف، مقدمه چاپ دوم، اختصارات، مقدمه اصلی و تفصیلی کتاب که نقطه نظرات مؤلف را در خود دارد، آغاز می شود و آنگاه در سه فصل مشتمل بر بخش هایی، مطالب ارائه شده است. در آخر هم خاتمه و نتیجه گیری گنجانده شده است. در آخر کتاب هم پیوستی تفصیلی با عنوان تحقیقی مقدماتی در باب رنسانس گرایی در عصر رنسانس اسلامی آمده که به نظر می رسد طرح اولیه و مقدماتی کتاب وی بوده است .
فتوحات گسترده اسلامی و شکل گیری امپراطوری عظیمی که طیف وسیعی از گروه های مختلف قومی، نژادی، دینی و میراث های فرهنگی آنها را در بر می گرفت، به همراه طبیعت جهان گرایانه اسلام و نوعی تساهل موجود در بطن تعالیم آن، مقدمات پیدایش و تعالی تمدن اسلامی را فراهم کرد. این پیدایش و تعالی، فراز و نشیب های خاص خود را داشت و از چالش های درونی و بیرونی تأثیرپذیر بود، ولی به هر ترتیب مراحل خاص خود را طی کرد و در قرن سوم و چهارم هجری به اوج خود رسید. به ویژه در قرن چهارم نمودهای ویژه ای از خود نشان داد .
در این قرون روند تحولات فرهنگی به گونه ای است که می توان از آن با عنوان «رنسانس اسلامی» یاد کرد. این نوزایی اسلامی هرچند حالتی فراگیر داشت، اما صحنه گردانان اصلی آن حکومت های سامانی در مناطق شرقی ایران با رویکرد ادبی و تأکید بر زبان فارسی - و آل بویه در عراقین - با نگرشی جامع تر و رویکردی ادبی و فلسفی و انسان مدار بودند. آنچه در عهد حکومت بوئیان رخ داد از سوی جوئل. ل. کرمر در کتاب حاضر مورد بررسی قرار گرفته است. نویسنده در این کتاب سعی بر آن دارد که رونق فکری و فرهنگی مراکز حکومتی آل بویه، خاصه بغداد را با نگاهی جامعه شناختی نشان دهد و انسان گرایی ادبی و فلسفی خاصی را که در میان نخبگان متحقق شده بود به تصویر کشد. البته سعی اصلی مؤلف به تبیین چگونگی اخذ و جذب میراث یونانی که به نظر می رسد آن را اصولی جامع و از پیش پذیرفته شده دانسته، توسط دانش پژوهان مسلمان و سهم آن در این رنسانس فرهنگی اختصاص یافته و جای جای بر آن تأکید می کند .
در پیشگفتار کتاب، مؤلف پس از تشریح هدف تحقیق حاضر، شکوفایی فرهنگی جهان اسلام در دوران حکومت روشن اندیش آل بویه را کوشش آگاهانه ای برای جذب و انتقال میراث فکری یونان باستان و البته جذب و فهم این میراث از طرف اندیشمندان مسلمان دانسته است. در همین جا مقصود خود از رنسانس اسلامی را روشن کرده و آن را احیای معارف و ادب قدیم و البته شکوفایی آنها در مهد تمدن اسلامی دانسته نه رنسانسی خودجوش و نوزایی اصیل و قائم به ذات. به زعم نویسنده در نتیجه همین نوزایی، یک انسان گرایی فلسفی و در کنار آن انسان گرایی ادبی به وجود آمد که میراث علمی و فلسفی دوران باستان را وجهه نظر و آرمان فرهنگی و آموزشی خود قرار داده بود .
کتاب با پیشگفتار مؤلف، مقدمه چاپ دوم، اختصارات، مقدمه اصلی و تفصیلی کتاب که نقطه نظرات مؤلف را در خود دارد، آغاز می شود و آنگاه در سه فصل مشتمل بر بخش هایی، مطالب ارائه شده است. در آخر هم خاتمه و نتیجه گیری گنجانده شده است. در آخر کتاب هم پیوستی تفصیلی با عنوان تحقیقی مقدماتی در باب رنسانس گرایی در عصر رنسانس اسلامی آمده که به نظر می رسد طرح اولیه و مقدماتی کتاب وی بوده است .
فتوحات گسترده اسلامی و شکل گیری امپراطوری عظیمی که طیف وسیعی از گروه های مختلف قومی، نژادی، دینی و میراث های فرهنگی آنها را در بر می گرفت، به همراه طبیعت جهان گرایانه اسلام و نوعی تساهل موجود در بطن تعالیم آن، مقدمات پیدایش و تعالی تمدن اسلامی را فراهم کرد. این پیدایش و تعالی، فراز و نشیب های خاص خود را داشت و از چالش های درونی و بیرونی تأثیرپذیر بود، ولی به هر ترتیب مراحل خاص خود را طی کرد و در قرن سوم و چهارم هجری به اوج خود رسید. به ویژه در قرن چهارم نمودهای ویژه ای از خود نشان داد .
در این قرون روند تحولات فرهنگی به گونه ای است که می توان از آن با عنوان «رنسانس اسلامی» یاد کرد. این نوزایی اسلامی هرچند حالتی فراگیر داشت، اما صحنه گردانان اصلی آن حکومت های سامانی در مناطق شرقی ایران با رویکرد ادبی و تأکید بر زبان فارسی - و آل بویه در عراقین - با نگرشی جامع تر و رویکردی ادبی و فلسفی و انسان مدار بودند. آنچه در عهد حکومت بوئیان رخ داد از سوی جوئل. ل. کرمر در کتاب حاضر مورد بررسی قرار گرفته است. نویسنده در این کتاب سعی بر آن دارد که رونق فکری و فرهنگی مراکز حکومتی آل بویه، خاصه بغداد را با نگاهی جامعه شناختی نشان دهد و انسان گرایی ادبی و فلسفی خاصی را که در میان نخبگان متحقق شده بود به تصویر کشد. البته سعی اصلی مؤلف به تبیین چگونگی اخذ و جذب میراث یونانی که به نظر می رسد آن را اصولی جامع و از پیش پذیرفته شده دانسته، توسط دانش پژوهان مسلمان و سهم آن در این رنسانس فرهنگی اختصاص یافته و جای جای بر آن تأکید می کند .
در پیشگفتار کتاب، مؤلف پس از تشریح هدف تحقیق حاضر، شکوفایی فرهنگی جهان اسلام در دوران حکومت روشن اندیش آل بویه را کوشش آگاهانه ای برای جذب و انتقال میراث فکری یونان باستان و البته جذب و فهم این میراث از طرف اندیشمندان مسلمان دانسته است. در همین جا مقصود خود از رنسانس اسلامی را روشن کرده و آن را احیای معارف و ادب قدیم و البته شکوفایی آنها در مهد تمدن اسلامی دانسته نه رنسانسی خودجوش و نوزایی اصیل و قائم به ذات. به زعم نویسنده در نتیجه همین نوزایی، یک انسان گرایی فلسفی و در کنار آن انسان گرایی ادبی به وجود آمد که میراث علمی و فلسفی دوران باستان را وجهه نظر و آرمان فرهنگی و آموزشی خود قرار داده بود .
wikinoor: احیای_فرهنگی_در_عهد_آل_بویه