اخترشناسی پرتو گاما (gamma-ray astronomy)
در اخترشناسی، بررسی اجسام آسمانیگسیلندۀ پرتوهای گامااین پرتوها فوتونهای پُرانرژی با طول موجهای بسیار کوتاهند. بیشتر تابشهای آشکارسازی شده از برخورد پرتوهای کیهانیبا گاز هیدروژن در کهکشانما ناشی می شوند. چند منبع پرتو گاما شناسایی شده است که سحابی خرچنگو تپ اختر(قوی ترین منبع پرتو گامای آشکارسازی شده) ازجملۀ آن هایند. آشکارسازی پرتوهای گاما دشوار است و عموماً بررسی آن ها با استفاده از آشکارسازهایی که با بالون یا ماهواره حمل می شوند، صورت می گیرد. نخستین ماهواره های پرتو گاما SAD II (۱۹۷۲) و COS (۱۹۷۵) بودند. هرچند که در عملیات آپولو ۱۵ و آپولو ۱۶ هم، به ترتیب در ۱۹۷۱ و ۱۹۷۲، ردیاب های پرتو گاما به فضا برده شدند. ماهوارۀ SAS II بعد از چندماه از کار افتاد، اما COS.B تا ۱۹۸۲ به کارش ادامه داد و مساحی کامل قرص کهکشانیرا عملی ساخت. در آوریل ۱۹۹۱، رصدخانۀ پرتو گامای کامپتون، برای پنج سال بررسی پرتو گاما در آسمان با شاتل فضایی آتلانتیسبه فضا پرتاب شد. این رصدخانه ۶۱۷میلیون دلار امریکا ارزش داشت و با وزن۱۶.۷ تُن، سنگین ترین باری است که تا به حال با شاتل فضایی حمل شده است.
