امان الله خان افغان

دانشنامه آزاد فارسی

اَمان الله خان افغان (۱۲۷۱ـ ایتالیا ۱۳۳۹ش)
اَمان الله خان افغان
اَمان الله خان افغان
اَمان الله خان افغان
پادشاه تجددخواه افغانستان (حک:۱۲۹۷ـ۱۳۰۸ش) ، فرزند امیر حبیب الله خان . پس از این که در ۱۲۹۷ش پدرش به قتل رسید، از اهالی کابل برای خود بیعت گرفت و با مساعدت مردم و عده ای از بزرگان ، دست عمویش را از امارت کوتاه کرد و در ۱۲۹۸ش با قشون انگلیسی هند جنگید. این جنگ که به «جنگ استقلال » و سومین جنگ افغانستان با انگلستان معروف شد، به پیمان راولپندی (۱۲۹۸ش) انجامید که به موجب آن انگلستان ظاهراً از امتیازات خود در افغانستان چشم پوشید و آن کشور استقلال یافت . امان الله خان در ۱۳۰۰ش پیمانی با دولت شوروی بست و امتیاز خط تلگرافی کوشک هرات ، قندهار، و کابل را به آن کشور داد و در ۱۳۰۵ش سلطنت مشروطه اعلام کرد و خود را شاه خواند. سپس به اروپا سفر کرد و در ۱۳۰۷ش از راه ایران به افغانستان بازگشت و دست به اصلاحاتی زد و مدارس بسیاری در کابل و مناطق دیگر مملکت تأسیس و متخصصانی از خارج استخدام کرد و در کابل مدارس عالی دیگری زیرنظر معلمان فرانسوی و آلمانی بنیاد نهاد و دانشجویانی به خارج کشور اعزام کرد . به آموزش زنان پرداخت و مدرسه ای به نام مکتب مستورات در کابل دایر کرد و گروهی از دوشیزگان را برای تحصیلات عالی به ترکیه فرستاد و کشف حجاب زنان را در آن کشور اجرا کرد. در ۱۳۰۷ش، بسیاری از طبقات و گروه های اجتماعی، در رأس آن ها علما و روحانیون، از اقدامات او به خشم آمدند، برضد او شوریدند. در ۱۳۰۸ش، یکی از رهبران شورشی به نام حبیب الله خان، معروف به بچه سقا، کابل را گرفت و امان الله خان مجبور به استعفا شد و کشور را ترک کرد و به ایتالیا رفت .

پیشنهاد کاربران

بپرس