ایه اکمال

دانشنامه اسلامی

[ویکی شیعه] آیه اکمال. آیه اِکمال، آیه سوم سوره مائده که درباره واقعه غدیر بر پیامبر اکرم(ص) نازل شده است. خداوند در آن بیان می فرماید که پس از نزول این آیه دین را کامل و نعمت را تمام کرده است. روز نزول آیه مورد اختلاف است؛ برخی نزول این آیه را روز عرفه و برخی روز هجدهم ذی الحجه سال دهم هجری دانسته اند. شیعه معتقد است شأن نزول آیه واقعه غدیر خم و ولایت امام علی(ع) است.
در منابع تاریخی و حدیثی شیعه و سنی تنها دو دسته روایت درباره زمان نزول این آیه به چشم می خورد. نزول آن در حجة الوداع قطعی است اما بعضی گفته اند در روز عرفه و برخی دیگر نقل کرده اند در غدیرخم نازل شد.
کلینی در کافی روایتی نقل می کند که زمان نزول آیه روز عرفه و دلیل نزول را اعلان ولایت حضرت علی(ع) می داند. علامه مجلسی سند این روایت را ضعیف و متن آن را مخدوش می داند.

[ویکی اهل البیت] آیه اکمال. کلیدواژه: آیه اکمال، حضرت علی علیه السلام، جانشینی پیامبر، آیه اکملت لکم، غدیر، اکمال دین
آیه اکمال بخشی از آیه 3 سوره مائده است که به خاطر عبارت "الیوم اکملت لکم دینکم" در این آیه بدین نام شهرت پیدا نموده است:
«حُرِّمَتْ عَلَیْکُمُ الْمَیْتَةُ وَالْدَّمُ وَ لَحْمُ الْخِنْزِیرِ وَ مَا أُهِلَّ لِغَیْرِاللّهِ بِهِ وَالْمُنْخَنِقَةُ وَالْمَوْقُوذَةُ وَالْمُتَرَدِّیَةُ وَالنَّطِیحَةُ وَ مَا أَکَلَ السَّبُعُ إِلاَّ مَا ذَکَّیْتُمْ وَ مَا ذُبِحَ عَلَی النُّصُبِ وَ أَن تَسْتَقْسِمُواْ بِالأَزْلاَمِ ذَلِکُمْ فِسْقٌ × الْیَوْمَ یَئِسَ الَّذِینَ کَفَرُواْ مِن دِینِکُمْ فَلاَ تَخْشَوْهُمْ وَاخْشَوْنِ الْیَوْمَ أَکْمَلْتُ لَکُمْ دِینَکُمْ وَ أَتْمَمْتُ عَلَیْکُمْ نِعْمَتِی وَ رَضِیتُ لَکُمُ الإِسْلاَمَ دِینًا × فَمَنِ اضْطُرَّ فِی مَخْمَصَةٍ غَیْرَ مُتَجَانِفٍ لِّإِثْمٍ فَإِنَّ اللّهَ غَفُورٌ رَّحِیمٌ»
گوشت مردار و خون و گوشت خوک و حیواناتی که به غیر نام خدا ذبح شوند و حیوانات خفه شده و به زجر کشته شده و آن ها که بر اثر پرت شدن از بلندی بمیرند و آن ها که به ضرب شاخ حیوان دیگری مرده باشند و باقیمانده صید حیوان درنده - مگر آن که (به موقع به آن حیوان برسید و) آن را سر ببرید - و حیواناتی که روی بت ها (یا در برابر آن ها) ذبح می شوند، (همه) بر شما حرام شده است و (همچنین) قسمت کردن گوشت حیوان به وسیله چوبه های تیر مخصوص بخت آزمایی تمام این اعمال، فسق و گناه است - × امروز، کافران از (زوال) آیین شما، مأیوس شدند بنابراین از آن ها نترسید! و از (مخالفت) من بترسید! امروز، دین شما را کامل کردم و نعمت خود را بر شما تمام نمودم و اسلام را به عنوان دین شما پذیرفتم - × اما آن ها که در حال گرسنگی، دستشان به غذای دیگری نرسد و متمایل به گناه نباشند، (مانعی ندارد که از گوشت های ممنوع بخورند) خداوند، آمرزنده و مهربان است.
فریقین درباره زمان نزول این آیه تنها دو قول را مطرح کرده اند: نزول آن در حجةالوداع در روز عرفه و نزول آن در غدیرخم.
اصل اختلافی که در این آیه هست، درباره کلمه الیوم است که مقصود کدام روز است؟ این روز با توجه به معنای آیه چهار خصوصیت دارد:
و طبعاً جواب به این سوال از اهمیت بالایی برخوردار است که روزی با این خصوصیات ویژه و منحصر به فرد چه روزی است؟
نکته ای که در این آیه وجود دارد اینست که از ماقبل و مابعد عبارات مورد بحث در آیه، هیچ چیزی که دلالت بر آن روز بکند فهمیده نمی شود. قبل از این آیه دستورات ساده ای است راجع گوشت های حلال و حرام... و آنگاه عبارت: «الیوم یئس الذین کفروا من دینکم فلا تخشوهم واخشون الیوم اکملت لکم دینکم واتممت علیکم نعمتی و رضیت لکم الاسلام دینا» آمده و بعد از آن دو برمی گردد به ادامه مطلب و بیان می کند که خوردن گوشت حرام در صورت اضطرار مانعی ندارد: فمن اضطر فی مخمصة غیر متجانف... یعنی آیه به شکلی است که اگر قسمت مورد بحث را از وسط آن برداشته شود، ماقبل و مابعد آن به همدیگر متصل می شود بدون این که کوچکترین خللی وارد شود. از این رو، در این جا مفسرین اعم از شیعه و سنی در این تلاش هستند که مراد از "الیوم" را بدست آورند که این "روز" چه روزی است؟

دانشنامه آزاد فارسی

آیه اکمال. آیۀ اِکمال
در قرآن، سورۀ مائده، بخشی از آیۀ ۳. «امروز کافران از دین شما نومید شده اند، لذا از آنان نترسید و از من بترسید، امروز دین شما را برایتان به کمال رساندم و نعمتم را بر شما تمام کردم و دین اسلام را بر شما پسندیدم». به اجماع شیعه، زمان نزول آیه، پس از واقعۀ غدیر خم و منصوب کردن امام علی (ع) به خلافت، توسط پیامبر (ص) است.

پیشنهاد کاربران

بپرس