برنامه گل ها

دانشنامه آزاد فارسی

برنامۀ گل ها
یکی از برنامه های رادیویی مخصوص موسیقی ایرانی در سال های ۱۳۳۴ـ۱۳۵۶ش. این برنامه با تولید دائم (هر روزه)، استفاده از هنر استادان و هنرمندان تراز اوّل، توجه خاص به ادب کلاسیک فارسی و اصرار بر حفظ حالات و ویژگی های موسیقی ایرانی در سنت اصیل شهری، نقش مهمی در اشاعه و رواج موسیقی (سازی، آوازی و ارکستری) بین مردم داشته است. اولین سلسلۀ این برنامه ها با عنوان «گل های جاویدان» و با محوریت شعر و ادب و معرفی شاعران بزرگ قدیم و معاصر، به همت داوود پیرنیا (۱۲۸۰ـ۱۳۵۰ش) ضبط شد و پس از مدتی، با پیوستن استادان بزرگ موسیقی شهری، شاخه های دیگری نیز بدان اضافه شد که از آن جمله است ۱. گل های رنگارنگ، ویژۀ اجرای آثار کلاسیک از موسیقی دانان بزرگ معاصر و آواز ایرانی (سنت ردیف با شعر فارسی)؛ ۲. گل های صحرایی، ویژۀ اجرای آثار مشهور موسیقی های محلی ایران، با تنظیم جدید و گویش متمایل به فارسی تهرانی؛ ۳. برگ سبز، ویژه اجرای آواز همراه با ساز و گاه بدون ساز در ایام مذهبی؛ ۴. یک شاخه گل، که ترکیبی از برنامه های گل های رنگارنگ، برگ سبز و گل های صحرایی بود و گاه برحسب اقتضا به بزرگداشت استادان درگذشته اختصاص داشت؛ ۵. گل های تازه، که بعد از درگذشت پیرنیا و در زمان تصدی سمت ریاست موسیقی رادیو تلویزیون توسط امیرهوشنگ ابتهاج (سایه) راه اندازی شد و به اجرای موسیقی توسط اولین گروهِ دانشجویان رشتۀ موسیقیِ دانشکدۀ هنرهای زیبای دانشگاه تهران اختصاص داشت. این برنامه حاوی بازسازی آثار قدما با گروه سازهای سنّتی و اجرای قطعاتی از موسیقی دورۀ قاجار بود، و آثاری نیز از ساخته های سرپرستان این گروه ها (شیدا، عارف و ...) اجرا می شد. شماری از بهترین موسیقی دانان ایرانی که از ۱۳۱۰ تا۱۳۵۰ در ساخت و اجرای قطعات و برنامه های ماندگار فعالیت داشتند، با این برنامه همکاری کردند. شمار برنامه های گل های جاویدان، گل های رنگارنگ، یک شاخه گل، گل های صحرایی، گل های تازه و برگ سبز، به اضافۀ برنامۀ جنبی «تک نوازان» که در حاشیۀ این برنامه ها در سال های ۱۳۵۱ـ۱۳۵۶ راه اندازی شد، تقریباً ۸۰۰ برنامه است که به طور پراکنده در آرشیوهای خصوصی و دولتی نگهداری می شود. از پژوهشگران و گردآورندگان برنامه های گل ها در داخل ایران می توان حبیب الله نصیری فر، بیژن فرازی، علی رضا دربندی و سید علی رضا میرعلی نقی را نام برد. جین لویزن با سه سال کار مداوم در ایران و اروپا و امریکا، اطلاعات جامع و مجموعه ای کامل از ضبط های «گل ها» را به سفارش دانشگاه لندن گردآوری کرده است.

پیشنهاد کاربران

بپرس