بطرس البستانی

بطرس البستانی ( عربی: بطرس البستانی؛ زاده: ۱ مه ۱۸۱۹ - درگذشته: ۱۸۸۳ ) ملقب به معلم بطرس ادیب و زبان دان و مربی و مورخ لبنانی، مربی مدرسه های ملی در لبنان و مؤلف اولین قاموس عربی بنام دائرةالمعارف: قاموس عام برای هر هنر و کار و مطلبی. معلم بطرس البستانی که در تاریخ ۱۸۸۳ درگذشت، اولین کسی بود که یک مدرسه ملی مشهور و پیشرفته را در لبنان تأسیس کرد، اولین کسی بود که یک مجله راهنمای برجسته را در لبنان بنیاد گذاشت، اولین کسی بود که یک قاموس عربی طولانی نو و بروز را تألیف نمود و اولین کسی بود که پروژه نوشتن دائرةالمعارف به زبان عربی را شروع نمود و می توان گفت که وی یکی از بزرگترین رهبران نهضت عربی عصر حاضر بود. [ ۱]
کنیه «البستانی» لقبی است برای یک خانواده مارونی که در دامان خودش عده زیادی از مردان ادب پرور را پرورش داد که همه آن ها خدمات زیادی به زبان عربی و ادبیات عربی نمودند. بطرس البستانی در روستای الدبیه از مناطق الشوف در لبنان و در تاریخ یکم مه ۱۸۱۹ میلادی متولد شد. وی الهیات و شرعیات دین مسیحی و زبان انگلیسی را خودش فراگرفت و در سال ۱۸۴۰ به بیروت رفت و در آنجا به بعضی از فرستادگان آمریکایی عربی آموزش داد و به آن ها در اداره دایره خودشان در بیروت کمک نمود.
وی در سال ۱۸۶۰ به عنوان استاد در مدرسه عبیه به کار گمارده شد که در اینکار دو سال مشغول کار بود بعد از آن به عنوان مترجم کنسولگری آمریکا در بیروت مشغول به کار گردید. بعد از سال ۱۸۶۰ میلادی وی توجه خاصی به آگاه نمودن مردم خودش نمود در این رابطه وی نشریه «نفیر سوریه» را که یک نشریه ملی و مترقی بود ایجاد و منتشر نمود، وی در این نشریه از مردم کشور خودش درخواست نمود که در کنار هم گرد بیایند و کینه ها و عقده ها را به کناری بگذارند و با هم متحد شوند، در سال ۱۸۶۳ میلادی وی «المدرسه الوطنیه» ( مدرسه ملی ) مشهور را تأسیس نمود که اولین مدرسه ملی ارجمندی بود که از تمام نقاط لبنان و حتی از کشورهای همجوار نیز دانش آموزان برای یادگیری به این مدرسه می آمدند، در این مدرسه عربی، انگلیسی، فرانسوی و وطن پرستی آموزش داده می شد. بیشترین چیزی که معلم ما به آن شناخته می شود زبان و تألیفات وی می باشد، وی تألیفات و نوشته های بسیاری در زمینه ریاضیات، صرف و نحو عربی و … به نگارش درآورد، بطوریکه برای ما آثار بسیار گرانبهایی در زمینه ادبیات بجا گذاشت که در عصر خود بی نظیر بود. همچنین تعداد زیادی مقاله و نوشته و سخنرانی و… که در نشریات و جراید و مجلات منتشر می کرد از خود به جای گذاشت، وی همچنین با کمک پسر بزرگ خودش سلیم ۴ نشریه را علاوه بر نفیر سوریه منتشر می کرد که عبارت بودند از الجنان، الجنه و الجنینه همه این نشریات نشریاتی سیاسی، تجاری و ادبی بودند که به صورت هفتگی یا روزانه منتشر می شدند. [ ۲]