تاریخ محمدی

دانشنامه اسلامی

[ویکی فقه] تاریخ محمّدی (یا احسن التواریخ)، کتابی به فارسی درباره هجده سال آخر حکومت زندیه و وقایع دوره آقامحمدخان قاجار، است.
تألیف محمد فتح اللّه بن محمدتقی سارَوی، شاعر و مورخ دوره آقامحمدخان و فتحعلی شاه قاجار .
وجه تسمیه این کتاب
مؤلف در دیباچه کتاب آقامحمدخان را «احسن الملوک» نامیده و در نظر داشته که نام کتابش را نیز «احسن التواریخ» بگذارد، ولی فتحعلی شاه ــ که در آن زمان ولیعهد بوده ــ آن را تاریخ محمّدی نامیده است.
تاریخ نگارش
تألیف این کتاب در ۱۲۰۰ آغاز شده است؛ (بعدها فتحعلی شاه) در مازندران شد و به تصریح مؤلف، تألیف آن در ۱۲۱۱ پایان یافته است.
برخی از مطالب تاریخ محمّدی
...

[ویکی نور] این کتاب مجموعه ای از اشعار ملا حسن کاشی، شاعر و عالم قرن هفتم هجری است که درباره پیامبر و ائمه(ع) سروده و تاریخ آنان را به نظم بیان می کند؛ لذا آن را با عنوان «تاریخ دوازده امام» نیز خوانده اند. خود مؤلف در بیتی از کتاب، از آن تعبیر به «ائمه نامه» می کند.
این اثر در دوره ای تألیف شده که قصه خوانان با نقل افسانه های ایرانی رستم و سهراب، از نقل تاریخ حقیقی امامان غافل بودند. کاشی در ابتدای اشعارش به این موضوع اعتراض کرده و می گوید به جای این اشعار باید به زندگی خاندان پیامبر(ص) پرداخته شود. بااین حال خود مؤلف هنگام شرح زندگی امام صادق(ع)، به تفصیل درباره ابومسلم سروده و گرفتار همان قصص شده است. تاریخ تألیف کتاب بنا به اشعاری که کاشی آورده، سال 708 است.
منابعی که اشعار بر اساس آنها سروده شده روشن نیست و به نظر می رسد کاشی از کتاب هایی بهره برده که در دسترس داشته و به منابع مهم تاریخ و سیره ائمه توجه نداشته است. بااین حال نکته قابل توجه آن است که به اقوال مختلف توجه داشته و در اشعارش به این اقوال اشاره می کند.
ترتیب کتاب بر اساس تاریخ پیامبر و سپس هریک از ائمه است. ابتدا کلیات و خلاصه ای از نام و کنیه و تاریخ ولادت و وفات هریک از آن بزرگواران با عنوان فهرست، بیان شده و در مرحله بعد، مؤلف با تفصیل بیشتری به شرح منظوم هریک از ائمه می پردازد. مواردی که به آن پرداخته شده عبارتند از: احوال شخصی، مدت عمر و امامت، علت وفات و مدفن، شرحی از فرزندان. پیش از بیان هر قسمت از اشعار، عنوان آن به عربی و گاه فارسی بیان شده است مانند: ألقابه، موضع وفاته.
اشعار ملا حسن کاشی، در حد عالی نیست و گاه به نظر می رسد حتی قافیه رعایت نشده و شاعر نتوانسته به خوبی از عهده نظم برآید.

پیشنهاد کاربران

بپرس