تمیستوکلس

درپی اتهام همدستی با ایرانیان، تمیستوکلس از یونان گریخت و به دربار اردشیر یکم پناهنده شد. با وی در ایران با احترام برخورد شد و حکومت ماگنزیای مئاندر و چند شهر دیگر آسیای صغیر به او سپرده شد.
پس از شکست ایران در نبرد ماراتون، آتنی ها انتظار انتقام پارسیان را داشتند و تمیستوکلس بخش زیادی از بودجه آتن را در راه تقویت نیروی دریایی صرف کرد و ابزارهای جنگی تازه و مهمی ساخت.
آتنی ها از درآمد نقره سود زیادی بدست آورده بودند و می خواستند آن را در میان اهالی تقسیم کنند. او پیشنهاد کرد چون ممکن است مبارزه ای در پیش باشد، آن پول صرف ساختن دویست عدد رزمناو شود. او با پیش بردن پیشنهادش، خدمت بزرگی به میهن خود کرد.
هرودوت می نویسد، هدف لشکرکشی خشایارشا ظاهراً آتن ولی منظور اصلی او در واقع تسخیر سراسر یونان بود. اقوام متعدد یونانی از دیرباز به این راز پی برده بودند اما خطری را که در پیش بود با نظر مختلف می نگریستند. بعضی ها سر تسلیم فرود آورده در نتیجه مطمئن بودند که از ناحیهٔ مهاجمان چندان صدمه نخواهند دید. بعضی دیگر طرفدار مقاومت ورزیدن بودند اما اغلب مردم یونان علاقه ای به جنگ و ستیز نداشتند بلکه برعکس آمادهٔ سازش و تسلیم بودند.
آتنی ها نظر کاهن بزرگ و پیشگویی او را خواستار شدند. هاتف پیشگوئی رسیدن نکبت و ادبار را کرد. همه چیزی نمانده بود که از فرط بیچارگی تن به قضا و قدر بدهند اما تمیستوکلس قدم پیش نهاده، اظهار کرد «اگر قول غیبگو دلالت بر شومی می کند، این شومی متوجه آتنی ها نیست بلکه در واقع مربوط به مهاجمان است». آتنی ها تعبیر تمیستوکلس را ترجیح داده، دل به مبارزه و فداکاری بستند.
بعد از سقوط آتن به دست خشایارشا بعضی از فرماندهان یونانی به جای بردباری و ادامهٔ مذاکرات جاری کشتی ها را آمادهٔ حرکت و قصد فرار فوری کردند ولی بعضی ها نیز در تنگهٔ سالامیس مانده و اعلام کردند که از تنگه دفاع خواهند کرد.
تمیستوکلس پیشنهاد ماندن و نبرد در تنگهٔ سالامیس را مطرح کرد وی گفت نبرد در محلی تنگ و محدود به نفع ما خواهد بود و در پهنای دریا به سود دشمن. همچنین جزیرهٔ سالامیس که ما زن و فرزندان خود را به آنجا برده ایم تحت مراقبت خواهد بود.