توکولتی - نینورتای یکم - اواسط قرن سیزدهم - خویشتن را شاه عالم و شاه آشور و شاه چهار کشور جهان. [ ۲] شاه کاردونیاش بالا و کاردونیاش پایین و شاه سوباریان[ ۳] و کوتیان و سراسر کشور نائیری می خواند. وی ضمناً می گوید که در نخستین سال سلطنتش به دست او کوتیان و اوکومانیان و کشورهای الخونی، [ ۴] شاریند و مهری مطیع شدند و وی هرساله خراج این کشورها را در پایتخت خویش شهر آشور دریافت می کرد.
در حدود ۱۲۴۴ تا ۱۲۰۸ پیش از میلاد، درگیری های بین ایلام و آشور افزایش پیدا می کند. توکولتی - نینورتای یکم پادشاه آشور به کوه های شمال ایلام حمله می کند. [ ۵]
توکولتی - نینورتای یکم آخرین شاه آشور است که کتیبهٔ وی از کوتیان چون قبایلی که واقعاً وجود داشته اند، یاد می کند. دربارهٔ اوکومانیان که در کتیبهٔ او ذکر شده این را می دانیم که در درّهٔ زاب بزرگ می زیستند. موقعیت کشورهای دیگر روشن نیست ولی مسلماً با در نظر گرفتن اینکه در آن زمان آشوریان سرزمین های بسیار کوچک را کشور می نامیدند[ ۶] کشورهای الوخین، شاریند و مهری بخش کوچکی از سرزمین کوتیان بوده اند. گذشته از این توکولتی - نینورتای یکم در یکی از کتیبه ها، کشورهای بسیاری را برمی شمارد که مکانشان را نمی توان معلوم کرد و بخشی از آنها، محتملا، جزو سرزمین کوتیان بوده اند. بعد از توکولتی - نینورتای یکم، سرزمین آشور موقتاً دچار انحطاط شد و مدت ها نفوذ در جبال زاگرس به عمل نیامد.
او جنگ های بیرحمانه زیادی برپا ساخت و مردم سرزمین های شکست خورده را به منظور از میان بردن حس بیداری ملّی در آنها، از سرزمین هایشان اخراج می کرد.
او سوریه و ماری را تصرف کرد و در جنگی میان آشور و بابل، کاشتیلیاش سوم را شکست داد و آشوریان شهر بابل را تسخیر کردند ( ۱۲۲۵ پ. م ) . کاشتیلیاش سوم اسیر و به آشور تبعید شد.
خود توکولتی - نینورتای یکم در کتیبه ای در این باره می گوید:
«با توکل به خدایان بزرگ، آشور، اِنلیل، و شَمَش، که پیشاپیش سپاه من در حرکت بودند، کاشتیلیاش، پادشاه بابل را، مجبور کردم نبرد را واگذار کند؛ سپاهیانش را درهم شکستم، و کاشتیلیاش، شاه کاسی را، اسیر کردم. مثل یک زیرپایی، بر گردنش پا گذاشتم. او را عریان کردم و کَت بسته به پیشگاه خدایم آشور بردم. سومر و اکّد را تا دورترین مرزهایش به زیر سلطه - ی خود درآوردم».
پس از آن، در پی شورشی در بابل که علیه اشغالگران برپا شده بود، آشوریان نیایشگاه های آن شهر، از جمله نیایشگاه مردوک را مورد چپاول قرار دادند و شاه آشور، در بابل شهر جدید به نام کار - توکولتی - نینورتا ساخت. سپس یک حاکم دست نشانده را در بابل نشاند و خود به آشور بازگشت.
این نوشته برگرفته از سایت ویکی پدیا می باشد، اگر نادرست یا توهین آمیز است، لطفا گزارش دهید: گزارش تخلفدر حدود ۱۲۴۴ تا ۱۲۰۸ پیش از میلاد، درگیری های بین ایلام و آشور افزایش پیدا می کند. توکولتی - نینورتای یکم پادشاه آشور به کوه های شمال ایلام حمله می کند. [ ۵]
توکولتی - نینورتای یکم آخرین شاه آشور است که کتیبهٔ وی از کوتیان چون قبایلی که واقعاً وجود داشته اند، یاد می کند. دربارهٔ اوکومانیان که در کتیبهٔ او ذکر شده این را می دانیم که در درّهٔ زاب بزرگ می زیستند. موقعیت کشورهای دیگر روشن نیست ولی مسلماً با در نظر گرفتن اینکه در آن زمان آشوریان سرزمین های بسیار کوچک را کشور می نامیدند[ ۶] کشورهای الوخین، شاریند و مهری بخش کوچکی از سرزمین کوتیان بوده اند. گذشته از این توکولتی - نینورتای یکم در یکی از کتیبه ها، کشورهای بسیاری را برمی شمارد که مکانشان را نمی توان معلوم کرد و بخشی از آنها، محتملا، جزو سرزمین کوتیان بوده اند. بعد از توکولتی - نینورتای یکم، سرزمین آشور موقتاً دچار انحطاط شد و مدت ها نفوذ در جبال زاگرس به عمل نیامد.
او جنگ های بیرحمانه زیادی برپا ساخت و مردم سرزمین های شکست خورده را به منظور از میان بردن حس بیداری ملّی در آنها، از سرزمین هایشان اخراج می کرد.
او سوریه و ماری را تصرف کرد و در جنگی میان آشور و بابل، کاشتیلیاش سوم را شکست داد و آشوریان شهر بابل را تسخیر کردند ( ۱۲۲۵ پ. م ) . کاشتیلیاش سوم اسیر و به آشور تبعید شد.
خود توکولتی - نینورتای یکم در کتیبه ای در این باره می گوید:
«با توکل به خدایان بزرگ، آشور، اِنلیل، و شَمَش، که پیشاپیش سپاه من در حرکت بودند، کاشتیلیاش، پادشاه بابل را، مجبور کردم نبرد را واگذار کند؛ سپاهیانش را درهم شکستم، و کاشتیلیاش، شاه کاسی را، اسیر کردم. مثل یک زیرپایی، بر گردنش پا گذاشتم. او را عریان کردم و کَت بسته به پیشگاه خدایم آشور بردم. سومر و اکّد را تا دورترین مرزهایش به زیر سلطه - ی خود درآوردم».
پس از آن، در پی شورشی در بابل که علیه اشغالگران برپا شده بود، آشوریان نیایشگاه های آن شهر، از جمله نیایشگاه مردوک را مورد چپاول قرار دادند و شاه آشور، در بابل شهر جدید به نام کار - توکولتی - نینورتا ساخت. سپس یک حاکم دست نشانده را در بابل نشاند و خود به آشور بازگشت.
wiki: توکولتی نینورتای یکم