[ویکی فقه] آل لوط، به خاندان لوط، پیروان او، لوط و دخترانش که از عذاب الهی رهایی یافتند، گفته می شود.
این عنوان، در آیه های ۵۹ و ۶۱ سوره حجر و آیه ۵۶ سوره نمل و آیه۳۴ سوره قمر آمده است، براساس آیه ۵۸ تا ۶۰ سوره حجر فرشتگان به ابراهیم (علیه السلام) گفتند: ما به سوی گروه مجرمان فرستاده شده ایم، مگر خانواده لوط که به طور قطع همه آنان جز زنش را می رهانیم: «قالُوا إِنّا أُرسِلنا إِلَی قَوم مُجرِمِینَ • إِلاَّ ءَالَ لُوط إِنّا لَمُنَجُّوهُم أَجمَعِینَ • إلاَّ امرَأتَهُ...». آیه ۶۱ همین سوره، از آمدن فرشتگان نزد آل لوط خبر می دهد: «فَلَمّا جاءَ ءَالَ لُوط المُرسَلُون»، در آیه ۵۶ سوره نمل قوم لوط در برابر لوط که آنان را به پرهیز از گناه فرامی خواند، آل لوط را متظاهر به پاکی دانسته، به اخراج از شهر تهدید می کنند: «فَما کانَ جَوابَ قَومِهِ إلاَّ أَن قالُوا أَخرِجُوا ءَالَ لوط مِن قَریَتِکُم إِنَّهُم أُناسٌ یَتَطَهَّرُون»، در آیه ۳۴ سوره قمر رهایی آل لوط را بیان می کند: «إِنّا أَرسَلنا عَلَیهِم حاصِباً إِلاَّ ءَالَ لوط نَجَّینـهُم بِسَحَر : ما برآن ها تندبادی که ریگ ها را به حرکت درمی آورد، فرستادیم (و همه را نابود کردیم) جز خاندان لوط که سحرگاهان نجاتشان دادیم».
مقصود از آل لوط
با توجّه به اختلاف در معنای آل، مفسّران درباره آل لوط نیز یک نظر ندارند، گروهی، آل لوط را پیروان وی دانسته اند که براساس روایتی از سعید بن جبیر، سیزده نفر بوده اند و گفته شده که یکی از آنان، پس از بیست سال به لوط ایمان آورد، برخی دیگر، افزون بر پیروان، آن را شامل شخص لوط نیز دانسته اند که ممکن است منشأ این تفسیر، دلالت فحوای آیات باشد؛ هم چنین گفته شده که مقصود از آل لوط، خویشاوندان ویژه و عشیره لوط یا شخص لوط با دختران او است، این رأی که موافقان بسیاری دارد، با نظر نخست قابل جمع است؛ زیرا هر چند آل لوط به معنای پیروان لوط است، لوط جز دو دخترش پیرو دیگری نداشته است، به نظر میبدی، آل لوط، دو دختر و همسر مؤمن لوط (نه همسری که نابود شد) بوده اند، بعضی، آل لوط در آیه ۶۱ سوره حجر را شخص لوط دانسته اند؛ زیرا فرشتگان، نزد لوط آمدند، نه خانواده لوط، و چون به خانه و بر اهل وی وارد شدند، به آل لوط تعبیر شده است. آیا آل لوط، شامل همسر وی می شود؟ بیش تر مفسّران، در این باره اظهار نظر صریحی نکرده اند، ابن عاشور، با استناد به استثنای همسر لوط از آل لوط در آیه ۶۰ سوره حجر وی را از آل لوط دانسته؛ ولی برخی، با استناد به آیه «أَخرِجُوا ءَالَ لوط مِن قَریَتِکُم إِنّهُم أُناسٌ یَتَطَهَّرُون» این نظر را رد کرده اند؛ زیرا زن لوط از پاکان نبود؛ به همین جهت، مورد تهدید قوم لوط واقع نشد؛ بنابراین، آل لوط شامل او نمی شود؛ در این صورت، استثنا در آیه ۶۰ سوره حجر می تواند منقطع باشد. این رأی، با آیه ۳۴ سوره قمر «إِنّا أَرسَلنا عَلَیهِم حاصِباً إِلاَّ ءَالَ لوط نَجَّینـهُم بِسَحَر...» که زن لوط از آل او استثنا نشده، تأیید می شود، اگر چه در عهد عتیق آمده، آن دو فرشته که بر لوط وارد شده بودند به او گفتند عجله کن، همسر و دو دخترت را که اینجا هستند بردار و فرار کن.
رابطه اهل لوط با آل لوط
واژه اهل، هفت بار به ضمیری که به لوط برمی گردد، اضافه شده است، در آیه ۱۶۹ سوره شعراء لوط، از خداوند می خواهد تا او و اهلش را از عمل قومش برهاند: «رَبِّ نَجِّنِی وَ أَهلِی مِمّا یَعمَلون» و هنگام هجوم قوم به خانه اش، فرشتگان با مشاهده درماندگی لوط، در دفاع از وی با دل داری اش، او را مژده رهایی می دهند: «وَ قالُوا لاَتَخَف و لاَتَحزَن إِنّا مُنجُّوکَ و أَهلَکَ إِلاَّ امرَأَتَک...»، در آیه ۶۵ حجر/۱۵ فرشتگان به لوط می گویند: شبانه اهلت را حرکت ده و در پی آن ها برو: «فَأَسرِ بِأَهلِکَ بِقِطع مِنَ الَّیلِ وَاتَّبِع أَدبـرَهُم...»، خداوند در چهار مورد، از نجات لوط و اهل او به جز همسرش خبر می دهد: «فَأَنجَینـهُ وَ أَهلَهُ إِلاَّ امرَأَتَهُ»، مفسّران، اهل لوط را خویشاوندان وی، دو دختر وی با همسر مؤمنش، فقط دو دختر و یا پیروانش دانسته اند؛ ولی بعضی با استناد به آیه «فَما وَجَدنافِیها غَیرَ بَیت مِنَ المُسلِمین = و (لی) درآن جا جز یک خانه از فرمان بران (خدا، بیش تر) نیافتیم» رأی اخیر (پیروان) را رد کرده اند، از مقایسه کاربرد «آل لوط» و «اهل لوط»، تفاوت میان دو واژه آشکار می شود که آل لوط بر خلاف اهل، شامل شخص او نیز می شود؛ زیرا اهل در همه موارد بر ضمیر لوط عطف شده؛ مانند «فَأَنجَیناهُ وَ أَهلَه» در حالی که چنین عطفی در آل وجود ندارد، از طرفی، اهل لوط، شامل همسر وی نیز می شود و این در مورد آل، ثابت نیست.
دختران لوط
...
این عنوان، در آیه های ۵۹ و ۶۱ سوره حجر و آیه ۵۶ سوره نمل و آیه۳۴ سوره قمر آمده است، براساس آیه ۵۸ تا ۶۰ سوره حجر فرشتگان به ابراهیم (علیه السلام) گفتند: ما به سوی گروه مجرمان فرستاده شده ایم، مگر خانواده لوط که به طور قطع همه آنان جز زنش را می رهانیم: «قالُوا إِنّا أُرسِلنا إِلَی قَوم مُجرِمِینَ • إِلاَّ ءَالَ لُوط إِنّا لَمُنَجُّوهُم أَجمَعِینَ • إلاَّ امرَأتَهُ...». آیه ۶۱ همین سوره، از آمدن فرشتگان نزد آل لوط خبر می دهد: «فَلَمّا جاءَ ءَالَ لُوط المُرسَلُون»، در آیه ۵۶ سوره نمل قوم لوط در برابر لوط که آنان را به پرهیز از گناه فرامی خواند، آل لوط را متظاهر به پاکی دانسته، به اخراج از شهر تهدید می کنند: «فَما کانَ جَوابَ قَومِهِ إلاَّ أَن قالُوا أَخرِجُوا ءَالَ لوط مِن قَریَتِکُم إِنَّهُم أُناسٌ یَتَطَهَّرُون»، در آیه ۳۴ سوره قمر رهایی آل لوط را بیان می کند: «إِنّا أَرسَلنا عَلَیهِم حاصِباً إِلاَّ ءَالَ لوط نَجَّینـهُم بِسَحَر : ما برآن ها تندبادی که ریگ ها را به حرکت درمی آورد، فرستادیم (و همه را نابود کردیم) جز خاندان لوط که سحرگاهان نجاتشان دادیم».
مقصود از آل لوط
با توجّه به اختلاف در معنای آل، مفسّران درباره آل لوط نیز یک نظر ندارند، گروهی، آل لوط را پیروان وی دانسته اند که براساس روایتی از سعید بن جبیر، سیزده نفر بوده اند و گفته شده که یکی از آنان، پس از بیست سال به لوط ایمان آورد، برخی دیگر، افزون بر پیروان، آن را شامل شخص لوط نیز دانسته اند که ممکن است منشأ این تفسیر، دلالت فحوای آیات باشد؛ هم چنین گفته شده که مقصود از آل لوط، خویشاوندان ویژه و عشیره لوط یا شخص لوط با دختران او است، این رأی که موافقان بسیاری دارد، با نظر نخست قابل جمع است؛ زیرا هر چند آل لوط به معنای پیروان لوط است، لوط جز دو دخترش پیرو دیگری نداشته است، به نظر میبدی، آل لوط، دو دختر و همسر مؤمن لوط (نه همسری که نابود شد) بوده اند، بعضی، آل لوط در آیه ۶۱ سوره حجر را شخص لوط دانسته اند؛ زیرا فرشتگان، نزد لوط آمدند، نه خانواده لوط، و چون به خانه و بر اهل وی وارد شدند، به آل لوط تعبیر شده است. آیا آل لوط، شامل همسر وی می شود؟ بیش تر مفسّران، در این باره اظهار نظر صریحی نکرده اند، ابن عاشور، با استناد به استثنای همسر لوط از آل لوط در آیه ۶۰ سوره حجر وی را از آل لوط دانسته؛ ولی برخی، با استناد به آیه «أَخرِجُوا ءَالَ لوط مِن قَریَتِکُم إِنّهُم أُناسٌ یَتَطَهَّرُون» این نظر را رد کرده اند؛ زیرا زن لوط از پاکان نبود؛ به همین جهت، مورد تهدید قوم لوط واقع نشد؛ بنابراین، آل لوط شامل او نمی شود؛ در این صورت، استثنا در آیه ۶۰ سوره حجر می تواند منقطع باشد. این رأی، با آیه ۳۴ سوره قمر «إِنّا أَرسَلنا عَلَیهِم حاصِباً إِلاَّ ءَالَ لوط نَجَّینـهُم بِسَحَر...» که زن لوط از آل او استثنا نشده، تأیید می شود، اگر چه در عهد عتیق آمده، آن دو فرشته که بر لوط وارد شده بودند به او گفتند عجله کن، همسر و دو دخترت را که اینجا هستند بردار و فرار کن.
رابطه اهل لوط با آل لوط
واژه اهل، هفت بار به ضمیری که به لوط برمی گردد، اضافه شده است، در آیه ۱۶۹ سوره شعراء لوط، از خداوند می خواهد تا او و اهلش را از عمل قومش برهاند: «رَبِّ نَجِّنِی وَ أَهلِی مِمّا یَعمَلون» و هنگام هجوم قوم به خانه اش، فرشتگان با مشاهده درماندگی لوط، در دفاع از وی با دل داری اش، او را مژده رهایی می دهند: «وَ قالُوا لاَتَخَف و لاَتَحزَن إِنّا مُنجُّوکَ و أَهلَکَ إِلاَّ امرَأَتَک...»، در آیه ۶۵ حجر/۱۵ فرشتگان به لوط می گویند: شبانه اهلت را حرکت ده و در پی آن ها برو: «فَأَسرِ بِأَهلِکَ بِقِطع مِنَ الَّیلِ وَاتَّبِع أَدبـرَهُم...»، خداوند در چهار مورد، از نجات لوط و اهل او به جز همسرش خبر می دهد: «فَأَنجَینـهُ وَ أَهلَهُ إِلاَّ امرَأَتَهُ»، مفسّران، اهل لوط را خویشاوندان وی، دو دختر وی با همسر مؤمنش، فقط دو دختر و یا پیروانش دانسته اند؛ ولی بعضی با استناد به آیه «فَما وَجَدنافِیها غَیرَ بَیت مِنَ المُسلِمین = و (لی) درآن جا جز یک خانه از فرمان بران (خدا، بیش تر) نیافتیم» رأی اخیر (پیروان) را رد کرده اند، از مقایسه کاربرد «آل لوط» و «اهل لوط»، تفاوت میان دو واژه آشکار می شود که آل لوط بر خلاف اهل، شامل شخص او نیز می شود؛ زیرا اهل در همه موارد بر ضمیر لوط عطف شده؛ مانند «فَأَنجَیناهُ وَ أَهلَه» در حالی که چنین عطفی در آل وجود ندارد، از طرفی، اهل لوط، شامل همسر وی نیز می شود و این در مورد آل، ثابت نیست.
دختران لوط
...
wikifeqh: خاندان_لوط