خطیب قزوینی، محمد (موصل ۶۶۶ـ دمشق ۷۳۹ق)
ادیب، خطیب، قاضی و فقیه ایرانی تبار عرب. چون مدتی خطیب جامع دمشق بود، به خطیب دمشقی، نیز شهرت یافت. به زبان های فارسی، ترکی و عربی تسلط داشت، اما فقط به عربی می نوشت. یک چند در ناحیۀ آناتولی منصب قضا داشت، سپس، از ۷۲۴ق در دمشق و از ۷۲۷ق در قاهره قاضی القضات شد، و شخصی پرنفوذ در دربار مملوکان مصر بود. سرانجام به دمشق بازگشت و بر مسند قضاوت نشست. خطیب بسیار باهوش، سخاوتمند و خوش خط بود و از فقرا حمایت می کرد. از آثار مهم اوست: تلخیص المفتاح، در معانی و بیان که خلاصۀ مفتاح العلوم سکاکی است؛ الایضاح، که شرح و بسط تلخیص المفتاح است.
ادیب، خطیب، قاضی و فقیه ایرانی تبار عرب. چون مدتی خطیب جامع دمشق بود، به خطیب دمشقی، نیز شهرت یافت. به زبان های فارسی، ترکی و عربی تسلط داشت، اما فقط به عربی می نوشت. یک چند در ناحیۀ آناتولی منصب قضا داشت، سپس، از ۷۲۴ق در دمشق و از ۷۲۷ق در قاهره قاضی القضات شد، و شخصی پرنفوذ در دربار مملوکان مصر بود. سرانجام به دمشق بازگشت و بر مسند قضاوت نشست. خطیب بسیار باهوش، سخاوتمند و خوش خط بود و از فقرا حمایت می کرد. از آثار مهم اوست: تلخیص المفتاح، در معانی و بیان که خلاصۀ مفتاح العلوم سکاکی است؛ الایضاح، که شرح و بسط تلخیص المفتاح است.