دره دیوین

درهٔ دیوین یا دیویجین یکی از دره های واقع در کوهستان الوند است و در حاشیهٔ جنوبی شهر همدان و غرب دره مرادبیگ و به موازات آن قرار دارد. امتداد دره از شمال غربی به جنوب شرقی و انتهای آن به دامنه کوه های معروف چهارقله می رسد. دو چشمه از چشمه های معروف رشته کوه الوند به نام های چشمه قاضی و چشمه ملک، در چمن زارهای مشرف به این دره جاری هستند. در دامنهٔ این دره، دهکدهٔ قدیمی نیز به همین نام روستای دیوین قرار دارد.
کار اصلی روستاییان دره، باغداری است و پرورش درختان میوه مانند زردآلو، گیلاس، آلبالو، گردو و بادام رایج است. شغل دیگر آن ها، گاوداری است و بعضی هم به استخراج سنگ لاشه و سیاه رنگی به نام سنگ فولای از معادن دامنهٔ غربی دره اشتغال دارند که به علت استحکام و زیبایی آن از بهترین سنگ های ساختمانی محسوب می شود. [ ۱]
دیوین ( یا همان دیویجین ) به علت طبیعت بکر و خاص روزانه دارای گردشگران و کوهنوردان بسیاری است. مردم دیوین مردمی مهمان نواز و مردمی از ریشه ایل بزرگ بختیاری های هفت لنگ با لهجهٔ بختیاری هستند که در زمانهای بسیار دور به همدان مهاجرت نموده اند و سپس با منشعب شدن در سه منطقه فعلی همدان ( ابرو، محله بختیاریها و دیویجین ) سکنی گزیده اند. بسیاری از ساکنین در طول سه دهه اخیر اغلب به شهر مهاجرت کرده اند. در دو سوی این روستا و در دامنه تپه های مشرف به روستا، بقایای دیواری که گویا به صورت حصاری در اطراف روستا بوده است، هنوز دیده می شود. دارا بودن محیطی چشم نواز و آرام در این روستا در سالهای اخیر باعث هجوم بسیار خریداران باغ و تغییر فضای سبز روستا به ویلا و … جهت سکونت گاه های ییلاقی و ورود بیش از حد وسایل نقلیه تا حتی دامنه های کوه شده است. [ نیازمند منبع]