صادق خان

لغت نامه دهخدا

صادق خان. [ دِ ] ( اِخ ) رجوع به محمد صادق خان شود.

صادق خان. [ دِ ] ( اِخ ) از مشایخ مشهور هندوستان و مرشد اکبرشاه است. وی در 1006 هَ. ق.درگذشت و گور او در شهر اگره است. ( قاموس الاعلام ).

صادق خان. [ دِ ] ( اِخ ) جوانشیر فرزند محمدولی خان جوانشیر. وی از سران قزلباش است که تیمورشاه درانی به وقت حمله عبدالخالق خان او را مأمور حفاظت قلعه غزنین کرد. رجوع به مجمل التواریخ گلستانه ص 119 شود.

صادق خان. [ دِ ] ( اِخ ) وی برادر کوچک محمدخان زند و شهرت او از ناحیت برادر اوست. کریم خان پس از شکست علی مردان خان بختیاری لرستان را به محمدخان سپرد و محمدخان حکومت کرمانشاه را به صادق خان داد. صادق خان که جوان بود، دست به تعدی گشود تا آنجا که عبدالعلی خان عرب میش مست و میرزا محمدتقی گلستانه که در قلعه کرمانشاه بودند با وی قطع مراوده کردند. چون در سال 1165 هَ. ق. ایل کرد کلهر و زنگنه که مأمور دستگیری عبدالعلی خان بودند از وی شکست خوردند و به محمد زند پناهنده گشتند، وی صادق خان را باهزار سوار مأمور فتح قلعه کرمانشاه و گرفتن عبدالعلی خان کرد و بدو گفت که از راه آشتی به تسخیر قلعه بپردازد. چون صادق خان بدانجا رسید پیامی به قلعه فرستاد ولی فایدت نکرد و کار به جنگ کشید و در حمله اول صادق خان شکست خورد و بنه و زنان و سپاهیان به دست عبدالعلی خان افتاد. صادق خان از شرم شکست و بیم برادردر یک منزلی توقف کرد و نزد وی شفیعان برانگیخت. محمدخان متعرض او نشده خود با سپاهی جرار به عزم فتح قلعه کرمانشاه حرکت کرد. ( مجمل التواریخ گلستانه صص 188 - 189 ). و رجوع به صص 226 - 237 همان کتاب شود.

فرهنگ فارسی

صادق خان زند .ملقب به استظهار الدوله برادر کریم خان زند ( انتحار ۱۱۹۶ ه. ق ./ ۱۷۸۵ م . ). وی همواره از کریم خان اطاعت میکرد و کریم خان او را با ۳٠٠٠٠ سوار و پیاده مامور فتح بصره کرد و او شش ماه بصره را در حصار گرفت . سپس کریم خان علی محمد خان بن محمد خان زند را بیاری وی فرستاد و آن دو باتفاق بصره را فتح کردند. سلطان عثمانیاعتراض کرد و کریم خان عبدالله بیک کلهر را برسالت روانه استانبول نمود و کار بمصالحت کشید و صادق خان بصره را تخلیه کرد و رو به شیراز نهاد و چون بیک منزلی شیراز رسید و خبر مرگ کریم و قتل خوانین زند را شنید برشت گریخت و لشکری فراهم آورد و بجنگ زکی خان روی نهاد. چون زکی خان از قدوم وی مطلع شد بعزم جنگ باوی بسوی اصفهان رفت .در یک منزلی اصفهان ابو الفتح خان بن کریم خان باسران سپاه ساخته رکی خان را بکشت و خود در سلطنت مستقر شد . صادق خان بشیراز آمد و مدتی با ابو الفتح خان سازش کرد. چون ابو الفتح بی لیاقتی بود و بمیگساری پرداخت لشکریان صادق خان را بسلطنت بگزیدند . در سال ۱۱۹۶ ه.ق . علی مراد خان شیراز را فتح و صادق خان را کور کرد و پسران او را بکشت و صادق پس از کور شدن انتحار نمود.
جوانشیر فرزند محمد ولی خان جوانشیر

پیشنهاد کاربران

بپرس