ضرابخانه ایران

فرهنگ فارسی

تا پیش از سال ۱۲۵٠ ه.ق.مسکوک رایج کشور ایران در هر شهرستان بنام شهر مرکزی و بوسیله حکام و فرمانروایان آن ضرب وبجریان گذاشته می شد مثلا در تهران بنام [ دارالخلافه طهران ] در قم بنام [ داراعلم قم ] و غیره مسکوکات را ضرب می کردند . طرز تهیه مسکوکات ناقص بود زیرا با وسایل عادی و دستی که که عبارت از پتک و سندان و قالبی ناقص که شباهت به سر سکه داشته تهیه می شده . بدین ترتیب اولا مسکوکات مزبور متحد الشکل نبود و ثانیا عیار و وزن آنها نیز با هم تفاوت زیادی داشت تا در زمان سلطنت ناصرالدین شاه قاجار پس از مسافرتی که وی باروپا کرد و وضع مسکوک رایج کشورهای خارج را از نزدیک مشاهده نمود بفکر متمرکز ساختن دستگاه ضرب مسکوک افتاد . پس از بازگشت بایران در سال ۱۲۵٠ ه.ق. ماشین آلاتی از کشورهای فرانسه و بلژیک خریداری و در محل کنونی ضرابخانه نصب کردند که بنام [ ضرابخانه مبارکه ] شروع بکار کرد.از سال ۱۲۵٠ تا ۱۳٠۸ ه.ش. تغییرات بسیار در ماشین ها وسازمان ضرابخانه رخ داد. در طول این مدت روسای ضرابخانه غالبا ازرجال امین دولت انتخاب می شدند و عده ای هم متخصص فنی خارجی در خدمت ضرابخانه کارمی کردند . پس از تاسیس ضرابخانه عمل ضرب مسکوک تا آغاز سلطنت مظفرالدین شاه و واگذاری امور ضرابخانه به حکیم الملک ادامه داشت ولی حکیم الملک عمل مقاطعه ضرب را منسوخ کرد. از آن پس ضرب مسکوک توسط دولت با شرایط خاص انجام می شد . بعلت نقصان وسایل در موقع احتیاج دولت ناچار بود که بکشورهای خارج مانند فرانسه انگلستان آلمان و بلژیک سفارش ضرب مسکوکات بدهد. در سال ۱۳٠۸ ه.ش . در زمان سلطنت رضا شاه پهلوی تکمیل کارخانه ها مورد توجه گردید و واحد مقیاس پول ایران نیز بتصویب مجلس شورای ملی رسید. ماشین های منگنه و پرس و لوازم دیگر ضرب مسکوک از کارخانه های کروپ آلمان خریده شد وتوسط مهندسان آلمانی نصب گردید. از اسفند ماه ۱۳۱٠ تا ۷ سال امورکارخانه ها توسط مهندسان آلمانی اداره میشد ولی متدرجا جای آنها را مهندسان و متخصصان ایرانی گرفتند و در سال ۱۳۱۸ بعلت عدم احتیاج بوجود مهندسان خارجی بخدمت آنان خاتمه داده شد. ضرابخانه شاهنشاهی از تاریخ او مهر ماه ۱۳۴۱ ه.ش . ضمیمه بانک مرکزی ایران شده است .

پیشنهاد کاربران

بپرس