عودالصلیب

لغت نامه دهخدا

عودالصلیب. [ دُص ْ ص َ ] ( ع اِ مرکب ) دوائیست که آن را فاوانیا گویند. با هرکه باشد از زحمت صرع ایمن گردد. و بعضی گویند چوبی است که آتش بر آن کار نکند و هرچه بشکنند مربع برآید. و چوب سه گوشه را نیز گویند که در تعویذهای کودکان بر رشته کشند تا در خواب نترسند. ( از برهان ). چوبی است از درخت خاص که ترسایان بدان صلیب سازند، و چون او را در گلوی اطفال آویزند به خواب نترسد، و صرع را بسیار مفید است. ( از آنندراج ) ( از غیاث اللغات ). گیاهی است از رده دولپه ایهای جداگلبرگ که تیره خاصی را بنام تیره فاوانیاها به وجود می آورد و جزو تیره های نزدیک به گل سرخیان است. گیاهی است علفی و دارای ساقه های گوشت دار و ساقه ای خوابیده بر روی زمین و گلهایی معمولاً سفید یا زرد با آرایش گرزن. در حدود 130 نوع ازین گیاه شناخته شده که اکثر در مناطق معتدل میرویند و برخی از انواع آن نیز زمینی است. فاوانیا. فاوینا. ( از فرهنگ فارسی معین ). عودالریح. عودالکهنیا. ابوزیدان. بوزیدان. عبدالسلام. عود صلیب. رجوع به فاوانیا و «عود صلیب » شود :
چو آن عودالصلیب اندر بر طفل
صلیب آویزم اندر حلق عمدا.
خاقانی.
محراب قیصر کوی تو، عید مسیحا روی تو
عودالصلیب موی تو آب چلیپا ریخته.
خاقانی.
آن نازنین که عیسی دلها زبان اوست
عودالصلیب من خط زُنّارْسان اوست.
خاقانی.
|| کنایه از صبحدم است که دم صبح باشد. ( از برهان قاطع ).عود سیمین. رجوع به «عود سیمین » شود.

فرهنگ فارسی

۱- گل صد تومانی ۲- فاوانیا توضیح عود الصلیب را برشته میکشیدند و تعویذ کودکان می کردند : چو آن عودالصلیب اندر بر طفل صلیب آویزم اندر حلق عمدا . ( خاقانی ) مینورسکی گوید : این کلمه ( در بیت خاقانی ) اشاره است به وفاوانیا آن آثار الباقیه شرحی داد٠ نصاری معتقد بوده اند که خطوط صلیب شکلی که در مقطع این درخت دیده میشود مربوط است بوقتی که عیسی را بر صلیب کردند ٠ اما بیرونی با نقل اقوال نویسندگان یونانی قبل از مسیح که جالینوس از قول آنها سخن رانده است این عقیده را رد می کند ٠ او آویختن قطعه چوبی را برگدن کسانی که صرع داشته باند نشانه ورمزی از قیام عیسی از اموات میشمرد ٠ الومنصور موفق در کتاب الابنیه خویش قول خاقانی را تایید می کند و می گویید که پاره ای از فاوانیا را برگردن کودکان که گرفتار صرع شده باشند می آویزند .
دوائیست که آنرا فاوانیا گویند با هر که باشد از زحمت صرع ایمن گردد بعضی گویند چوبی است که آتش بر آن کار نکند و هر چند بشکنند مربع بر آید

فرهنگ عمید

= فاوانیا

پیشنهاد کاربران

بپرس