فرهنگ فارسی برهان قاطع

دانشنامه اسلامی

[ویکی نور] برهان قاطع، اثر محمدحسین بن خلف تبریزی، متخلص به «برهان»، فرهنگ لغات فارسی به فارسی است.
این کتاب در سال ۱۰۶۲ به نام سلطان عبدالله قطب شاه نوشته شد و نخست در هندوستان و سپس در ایران آوازه تام یافت.
مؤلف غرض از تألیف کتاب را جمع آوری همه لغات فارسی پهلوی، دری، یونانی، سریانی، رومی، اصطلاحات و کنایات به عربی آمیخته و لغات زند و پازند موجود در فرهنگ های لغات ذکر کرده است .
به منظور آشنایی با اهمیت این کتاب، توجه به این نکته ضروری است که در قرن یازدهم به دلیل گسترش و رواج روزافزون زبان و ادب فارسی در هند، نیاز به چنین فرهنگی برای درک واژگان دشوار دیوان های فارسی سرایان، بیش از پیش احساس می شده است.
این کتاب برخلاف فرهنگ های رایج در زمان مؤلف ، دارای ترتیبی الفبایی و بر پایه حروف اول ، دوم ، سوم و... هر واحد واژگانی تنظیم شده است.
این فرهنگ شامل یک دیباچه ، مشتمل بر 9 «فایده» و متن شامل 29 «گفتار» است. دیباچه در باب موضوعاتی مانند زبان های ایرانی ، حروف ، دستور زبان و املای فارسی است و گفتارها که بخش اصلی فرهنگ را شامل می شود، بر مبنای حروف فارسی و عربی ترتیب یافته و هرکدام خود به چندین «بیان» تقسیم گردیده است .

پیشنهاد کاربران

بپرس