قاعدین

[ویکی فقه] قاعدین به کسانی گفته می شود که از رفتن به جبهه جنگ باز مانده اند.
قعود و قاعد در لغت به معنی نشستن (در مقابل ایستادن) زمینگیر شدن، از ایستادن ناتوان شدن و عدم اهتمام به یک امر.
معنای اصطلاحی قاعدین
در اصطلاح کسانی که به شکلی در جبهه جنگ حضور ندارند، چه از جهت تخلّف و سرپیچی باشد و چه از جهت معاف بودن مانند نابینایان، زنان، غیربالغین، دیوانگان، پیران، مریضان، زمینگیران، غلامان، فقیرانی که توان مالی جهاد را ندارند، کسانی که به علت وجوب کفایی به جبهه نرفته‏اند، یا به عذر شرعی مانند منع پدر و مادر از رفتن به جبهه مانده‏اند.

کلمه قاعدین در قرآن کریم
در قرآن کریم در آیه جهاد آمده است:«فَضَّلَ اللَّه الُمجاهِدینَ عَلَی الْقاعِدیَن اجْراً عظیماً» «کسانی که به جهاد می‏روند، از کسانی که نرفته‏اند، برتری والایی دارند.» در جمله دیگری از همین آیه می‏فرماید:«لایَسْتَوِی الْقاعِدُونَ مِنَ‏الْمُؤْمِنینَ غَیْرُ اولِی الضَّرَرِ وَ الُمجاهِدوُنَ فی‏ سَبیلِ‏اللَّهِ» «۳»«آنها که از مؤمنان عذر شرعی دارند و به جنگ نرفته اند، غیراز صاحبان ضرر (مانند مریضی که جبهه رفتن برای او ضرر دارد) با روندگان به جهاد در پیشگاه الهی یکسان نیستند.»
از این آیه استنباط می‏شود که فقط صاحبان ضرر که بکلّی معاف شده اند، اجرشان با مجاهدان یکی است.