لوله پیتوت

لوله پیتوت ( به انگلیسی: Pitot tube ) دستگاهی برای اندازه گیری جریان سیالات است که سرعت حرکت مایع را اندازه گیری می کند. این دستگاه در اوایل قرن هجدم توسط آنری پیتو مهندس اهل فرانسه اختراع شد و در اواسط قرن نوزدهم توسط دانشمند فرانسوی، هنری دارسی، به شکل امروزی خود درامد. این دستگاه به طور گسترده برای اندازه گیری سرعت هوای یک هواپیما، سرعت آب یک قایق و سرعت گاز، هوا و مایع در کاربردهای صنعتی مورد استفاده قرار می گیرد.
یک لوله پیتوت شامل یک لوله یا مجرای عبور مایعات است که درست در مسیر حرکت سیال قرار می گیرد. به محض اینکه این مجرا پر شود، میتوان فشار را اندازه گیری کرد. از آنجایی که مسیر خروجی برای مایع وجود ندارد، سیال از حرکت باز می ایستد. این فشار، فشار ایستایی یک سیال است که به آن فشار کل یا فشار پیتوت هم می گویند.
اندازه گیری فشار ایستایی به تنهایی این امکان را ایجاد نمی کند که بتوان سرعت جریان سیال را اندازه گیری کرد، با این حال طبق معادله برنولی،
فشار ایستایی= فشار استاتیک+ فشار دینامیکی
همچنین می توان اینطور نوشت که،
p t = p s + ( ρ u 2 2 ) .
در این صورت سرعت جریان برابر است با:
u = 2 ( p t − p s ) ρ ,
که در آن  :
u سرعت جریان،
p t فشار ایستایی یا فشار کل،
p s فشار استاتیک و
ρ چگالی سیال است.
توجه کنید که این فرمول برای سیالاتی به کار می رود که به عنوان مایعات تراکم ناپذیر شناخته می شوند. معمولا مایعات در بیشتر شرایط و گازها در بعضی شرایط به عنوان سیالات تراکم ناپذیر شناخته می شوند.
فشار دینامیکی ، تفاوت بین فشار راکد و فشار استاتیک است. سپس فشار دینامیکی با استفاده از دیافراگم درون ظرف محصور تعیین می شود. اگر هوای یک طرف دیافراگم در فشار استاتیک باشد و دیگری در فشار رکود ، پس انحراف دیافراگم متناسب با فشار دینامیک است.
در هواپیما ، فشار استاتیک به طور کلی با استفاده از درگاه های ایستا در کنار بدنه اندازه گیری می شود. از فشار دینامیکی اندازه گیری شده می توان برای تعیین سرعت هوای مشخص شده هواپیما استفاده کرد. آرایش دیافراگمی که در بالا توضیح داده شد معمولاً در نشانگر سرعت هوا موجود است ، که با استفاده از اهرمهای مکانیکی فشار دینامیکی را به قرائت سرعت هوا تبدیل می کند.
به جای پورت های جداگانه پیتوتا و استاتیک ، ممکن است از یک لوله پیتوتاتیک ( که لوله Prandtl نیز نامیده می شود ) استفاده شود ، که دارای یک لوله هم محور با لوله پیتوت دارای سوراخ هایی در طرفین ، خارج از جریان مستقیم هوا برای اندازه گیری فشار استاتیک است .