مباحث تاریخی جزیه

[ویکی فقه] مالیاتی که از اهل ذمه گرفته می شود جزیه نام دارد.
بیشتر نویسندگان کتاب های لغت این واژه را عربی دانسته و برای آن وجوه مختلف اشتقاق ذکر کرده اند. غالباً جزیه را از مادّه جَزْی به معنای کفایت کردن دانسته اند؛ یعنی ، وضع جزیه کفایت از حکم قتل غیرمسلمانان خواهد کرد. برخی جزیه را از جَزا به معنای پاداش دانسته اند؛ به این معنا که جزیه ، جزای باقی ماندن غیرمسلمانان بر دین خود یا جزای تأمین امنیت آنان است . ابن قدامه ، جزیه را به معنای قَضی ' (ادا کردن ) دانسته که از کافر در ازای اقامت در دارالاسلام و برخورداری از امان دولت اسلامی گرفته می شود، مانند فدیه که فرد برای برائت ذمه خود پرداخت می کند. آلوسی جزیه را از جُزء و تجزیه مشتق دانسته ، به این معنا که اهل ذمه مجبورند یک جزء از مال خود را به مسلمانان بپردازند. برخی نویسندگان و محققان نیز جزیه را معرّبِ گزیتِ فارسی (gazidag، مالیات و خراج ) دانسته اند. در برخی اشعار فارسی نیز واژه سرگزیت یا گِزْیت به معنای جزیه به کار رفته است . آرای دیگری هم در باب اصل سریانی یا آرامی این واژه هست
پیشینه اخذ مالیات
در باره نخستین جزیه ای که در اسلام اخذ شد، روایات مختلف است . اگر طبق برخی روایات ، آیه جزیه در سال نهم و در جریان غزوه تبوک نازل شده باشد، اهالی أیلَه ، أذرُح ، جَرباء و دُومَه الجَنْدَل ــ که طبق روایات ، پیامبر اکرم صلی اللّه علیه وآله وسلم در بازگشت از تبوک با ایشان قرارداد صلح به شرط پرداخت جزیه منعقد کرد نخستین جزیه دهندگان بوده اند.
نحوه عملکرد پیامبر اکرم در اخذ جزیه
...