مبادی علوم

[ویکی فقه] مبادی علوم ، به معنای تعاریف و قضایای بیّن یا پذیرفته شده است، که اصل و پایه یک علم هستند و در آن علم بر آنها اقامه برهان نمی شود. این اصطلاح در علم منطق کاربرد دارد.
تعاریف و قضایای بیّن یا پذیرفته شده را که اصل و پایه یک علم هستند و در آغاز آن علم قرار دارند و در آن علم بر آنها اقامه برهان نمی شود، در اصطلاح مبادی علوم گویند، به عبارت دیگر مبادی علم امورى است که محمولات مسائل بوسیله آنها براى موضوعات اثبات می گردد، مثلا علوم متعارفه یعنی قضایای بدیهی که در آغاز ریاضی قرار دارد (مانند اینکه نیمه های دو مقدار مساوی با هم مساویند) همه از مبادی علم ریاضی اند. همچنین اصول موضوعه در هندسه اقلیدس نیز از مبادی آن علم است.
مشکوةالدینی، عبدالمحسن، منطق نوین مشتمل بر اللمعات المشرقیه فی الفنون المنطقیه، ص۶۳۸.
مبادی هر علمی مناسب است در اول آن علم ذکر شوند چنان که در اول علم هندسه چنین کرده اند. گاهی هم مبادی در ضمن مسائل تعیین می شود، مانند مبادی علم طبیعی که با مسائل آن مخلوط است، و ناچار بایستی مبادی هر مساله را قبل از شروع به اثبات آن مساله بیان کنند.
دیدگاه ابن سینا
ابن سینا در دانشنامه علائی مبادی علوم را، مقدماتی می داند که اصل آن علم بوده و متعلم ابتدا باید آنها را بپذیرد.«مر هرعلمی برهانی را سه چیز بود: یکی را موضوع خوانند، و یکی را آثار ذاتی، و یکی را مبادی».
ابن سینا، حسین بن عبدالله، دانش نامه علائی، ص۱۳۴.
...