[ویکی اهل البیت] گرچه در کتاب های رجالی از تاریخ ولادت و وفات این عالم و فقیه و محدث بزرگوار سخنی به میان نیامده است، لکن از آنجا که وی از محضر استادانی چون محمد بن احمد بن یحیی ابن عمران اشعری (وفات 280 ق) و محمد بن حسین بن خطاب (وفات 262 ق) استفاده کرده است و نیز افتخار استادی محدث عظیم الشأن ثقة الاسلام محمد بن یعقوب کلینی (وفات 328 یا 329 ق) و جمعی از راویان معروف دیگر چون ابوالحسن علی بن الحسین بن بابویه (صدوق اول، وفات 329 ق) و محمد بن الحسن بن الولید قمی (وفات 343 ق) را داشته است، پس باید وی در نیمه دوم قرن سوم تا اوایل قرن چهارم زیسته باشد. کنیه محمد بن یحیی، ابوجعفر است.
محمد بن یحیی، بزرگِ دانشمندان شیعه قم، استاد مرحوم کلینی و محدثی با روایات زیاد و صاحب تألیفات متعدد مورد اعتماد اهل علم و حدیث، موثق و «عین» بوده است.
هر کدام از رجال شناسان که از محمد بن یحیی عطار نامی برده اند، او را به بزرگی و عظمت یاد کرده و به وثاقت و صداقت و علم و تقوا ستوده اند.
نجاشی (وفات 450 ق) می نویسد: «محمد بن یحیی، ابوجعفر قمی، استاد اصحاب ما در زمان خود بود. شخصیتی مورد توجه و اعتماد، صاحب امتیاز و کثیرالحدیث بود. وی کتاب های زیادی تألیف کرد که «مقتل الحسین» و «النّوادر» از جمله آن هاست. عده ای از اصحاب ما تمام کتاب های او را از فرزندش احمد و وی هم از پدرش برای ما نقل نموده اند».
شیخ طوسی (وفات 460 ق) و حسن بن علی ابن داود (متولد 647 ق) وی را از جلمه کسانی شمرده اند که از ائمه معصومین علیهم السلام بدون واسطه روایتی نقل نکرده اند. نیز وی را از اهل قم و استاد ثقة الاسلام کلینی دانسته اند.
شیخ صدوق (وفات 381 ق) می گوید: «تمام روایاتی که در کتاب «من لایحضره الفقیه» از علی بن جعفر نقل کرده ام، از پدرم رضی الله عنه، از محمد بن یحیی عطار، از عمرکی بن علی بوفکی روایت کرده ام و تمام روایاتی که از عمر بن یزید روایت کرده ام از پدرم رضی الله عنه، از محمد بن یحیی عطار، از یعقوب بن یزید، از محمد بن ابی عمیر و صفوان بن یحیی نقل نموده ام».
محدث بزرگوار، شیخ میرزا حسین نوری (وفات 1320 ق)، صاحب کتاب ارزشمند «مستدرک الوسائل» هر کجا سندی نقل می کند که محمد بن یحیی در آن وجود دارد و دیگر راویان آن مورد وثوق وی باشد، می گوید: «تمام آن ها از موثقین هستند و هیچ خلافی در آن ها نیست».
یا می گوید: «این سند در اعلی درجه صحت است». و یا می گوید: «تمام افراد این سند از بزرگان هستند که هیچ تأمّلی در آن ها نیست».
هر کدام از رجال شناسان که از محمد بن یحیی عطار نامی برده اند، او را به بزرگی و عظمت یاد کرده و به وثاقت و صداقت و علم و تقوا ستوده اند.
نجاشی (وفات 450 ق) می نویسد: «محمد بن یحیی، ابوجعفر قمی، استاد اصحاب ما در زمان خود بود. شخصیتی مورد توجه و اعتماد، صاحب امتیاز و کثیرالحدیث بود. وی کتاب های زیادی تألیف کرد که «مقتل الحسین» و «النّوادر» از جمله آن هاست. عده ای از اصحاب ما تمام کتاب های او را از فرزندش احمد و وی هم از پدرش برای ما نقل نموده اند».
شیخ طوسی (وفات 460 ق) و حسن بن علی ابن داود (متولد 647 ق) وی را از جلمه کسانی شمرده اند که از ائمه معصومین علیهم السلام بدون واسطه روایتی نقل نکرده اند. نیز وی را از اهل قم و استاد ثقة الاسلام کلینی دانسته اند.
شیخ صدوق (وفات 381 ق) می گوید: «تمام روایاتی که در کتاب «من لایحضره الفقیه» از علی بن جعفر نقل کرده ام، از پدرم رضی الله عنه، از محمد بن یحیی عطار، از عمرکی بن علی بوفکی روایت کرده ام و تمام روایاتی که از عمر بن یزید روایت کرده ام از پدرم رضی الله عنه، از محمد بن یحیی عطار، از یعقوب بن یزید، از محمد بن ابی عمیر و صفوان بن یحیی نقل نموده ام».
محدث بزرگوار، شیخ میرزا حسین نوری (وفات 1320 ق)، صاحب کتاب ارزشمند «مستدرک الوسائل» هر کجا سندی نقل می کند که محمد بن یحیی در آن وجود دارد و دیگر راویان آن مورد وثوق وی باشد، می گوید: «تمام آن ها از موثقین هستند و هیچ خلافی در آن ها نیست».
یا می گوید: «این سند در اعلی درجه صحت است». و یا می گوید: «تمام افراد این سند از بزرگان هستند که هیچ تأمّلی در آن ها نیست».
wikiahlb: محمد_بن_یحیى_عطار_قمى