مختصر النافع

مختصر النافع (المختصر ). مُخْتَصَر النّافِع (المُخْتَصَر ...)
تألیف محقق حلی، در قرن ۷ق، کتابی به عربی، در فقه امامیه. خلاصه ای است از کتاب دیگر مؤلف با نام شرایع الاسلام که خود آن را النافع فی مختصر الشرایع نامیده بود؛ اما اکنون به المختصر النافع مشهور است. این اثر که دوره ای کامل از فقه امامیه است از زمان تألیف تاکنون همواره مورد توجه فقیهان امامیه بوده است. شرح و حاشیه فراوان دارد. ریاض المسائل اثر صاحب ریاض، التنقیح الرائع اثر فاضل مقداد، نهایة المرام اثر صاحب مدارک، البرهان القاطع اثر سیدعلی بحرالعلوم و کشف الرموز اثر فاضل آبی که رمز ها و مسائل مشکل کتاب را توضیح داده است، از شروح معروف آن است. نخستین بار مؤلف خود آن را در کتابی با نام المعتبر فی شرح المختصر شرح کرد. پس از او نخستین شارح این اثر، فاضل آبی است و شرح صاحب ریاض با نام ریاض المسائل، مفصل ترین شرح آن به شمار می آید. تنها منبع شهید اول در زندان برای تألیف اللمعة الدمشقیه همین المختصر النافع بود. در الازهر مصر، فقه جعفری براساس همین اثر تدریس می شود (قاهره، ۱۳۷۶).