مصطفی اشتیانی

مصطفی آشتیانی. میرزا مصطفی آشتیانی متخلص به صهبا و ملقب به افتخارالعلماء پسر دوم میرزا حسن آشتیانی بود. [ ۱] وی از مشاوران و دوستان نزدیک سید محمد طباطبایی و سید عبدالله بهبهانی به شمار می رفت و با آنها ارتباط نزدیکی داشت.
• وی در ماجرای تخریب ساختمان بانک استقراضی روس در گورستان و مخالفت با ژوزف نوز بلژیکی تلاش زیادی از خود نشان داد. [ ۲]
• شورش گرانی شکر در تهران: در آذر ۱۲۸۵ خورشیدی زمانی که عبدالمجید عین الدوله حاکم تهران می کوشید با به فلک بستند ۲ تن از تجار سرشناس شکر، قیمت شکر را پایین آورد، حادثه ای روی داد و مردم شورش کردند. به این دلیل مغازه ها و کارگاه ها بسته شد، جمعیت در مسجد بازار گرد آمدند و ۲ هزار تن از تجار و طلاب به رهبری سید محمد طباطبایی و سید عبدالله بهبهانی در حرم شاه عبدالعظیم بست نشستند. آشتیانی هم دوران بست نشینی فعالیت زیادی از خود نشان داد. [ ۳]
• تحصن در حرم شاه عبدالعظیم: بعد از به توپ بستن مجلس میرزا مصطفی آشتیانی به همراه عده ای دیگر از علما از جمله سیدآقا یزدی و سیدمصطفی قنات آبادی و عده ای از وعاظ و طلاب به دلیل بیدادگری های روزافزون عمال استبداد و فشاری که بر مردم وارد می شد، به حرم شاه عبدالعظیم رفته و در آنجا تحصن کردند. در میان متحصنین وی تلاش زیادی از خود نشان داد و در تدبیر و کاردانی قدرت به سزایی داشت و محور عملیات خصمانه شدیدی بر ضد محمدعلی شاه شده بود. به همین دلیل محمدعلی شاه از وجود او نگران شده و دستور قتل وی را صادر کرد. [ ۴]
• ترور: فعالیت های آشتیانی در در جریان تحصن علما در حرم شاه عبدالعظیم باعث شد تا مفاخر الملک رییس تجارت که دستیار حکمران تهران نیز بود، سید محمدخان صنیع حضرت و زین العابدین خان مجلل السلطان با چند فرد دیگر را به حرم شاه عبدالعظیم فرستاد و میزرا مصطفی را با چهار گلوله به قتل رساند. [ ۵] وی در نیمه شب دوم اردیبهشت ۱۲۸۸ خورشیدی، در سن چهل و سه سالگی به قتل رسید و در حرم شاه عبدالعظیم به خاک سپرده شد.
افتخارنامه حیدری [ ۶] در شرح نبردهای علی ابن ابیطالب در دو بخش سروده شده است: دوران محمد ابن عبدالله و بعد از ایشان. این منظومه حدود ۱۷۰۰۰ بیت دارد و سال سرایش آن ۱۳۰۴ قمری است. این منظومه در بحر متقارب و با زبانی حماسی سروده شده است. [ ۷]