مظفر خوارزمی

لغت نامه دهخدا

مظفر خوارزمی. [ م ُ ظَف ْ ف َ رِ خوا / خا رَ ] ( اِخ ) نصیرالدین. خواندمیر نویسد: در فنون علوم عقلی و نقلی خصوصاً فقه شافعی بغایت متبحر بود و به دانستن سایر اقسام فضیلت و فن استیفاء و سیاقت مباهی و مفتخر... پیوسته به رعایت اهل فضل و کمال اقدام مینمود و قاضی عمربن سهلان الساوجی بصائر نصیری را در علم حکمت و منطق به نام او تصنیف فرموده. در جامعالتواریخ مسطور است که نصیرالدین محمود در اوایل به امر اشراف مطبخ و اصطبل سلطان سنجر می پرداخت و چون از عهده آن مهم کماینبغی بیرون آمد سلطان او را مشرف جمع و خرج ممالک ساخت. بعد از آن متقلد منصب جلیل القدر وزارت گشت. اما بواسطه جبن و خشیت طالب علمانه که در طبیعتش مرکوز بود مهام وزارت را کماینبغی سرانجام نتوانست نمود و از آن کار معاف شد و منصب اشراف ممالک را بدو رجوع کردند و نصیرالدین تمشیت آن شغل را به پسر خود شمس الدین بازگذاشت. در این اثنا بعضی امرا او را اغوا نمودند که قصد جوهر خادم که از اعاظم اعیان سنجری بود کند و او مغرور آنان شد و به عرض سلطان رسانید که جوهر بسیاری از اموال سلطانی را تصرف کرده. سلطان دستور رسیدگی داد و سرانجام جوهر که خود را در مخاطره میدید به امیرعلی خیری صاحب سلطان متوسل شد و او جوهر را گفت باید جشنی پادشاهانه ترتیب دهی تا من سلطان را به خانه توآورم. او چنین کرد. چون سلطان به خانه جوهر رفت جوهر مشکهای فراوان و از جمله هشتاد کنیز آوازه خوان تقدیم کرد و سلطان از او راضی شد. سرانجام دشمنان نصیرالدین بر او چیره شدند و نظر سلطان را از او بگردانیدند و او و پسرش را به زندان افکندند و عمر آنان در زندان پایان یافت. ( از دستورالوزراء صص 199 - 204 ).

فرهنگ فارسی

نصیر الدین . خواند میر نویسد : در فنون علوم عقلی و نقلی خصوصا فقه شافعی بغایت متبحر بود و بدانستن سایر اقسام فضیلت و فن استیفائ و سیاقت مباهی و مفتخر ... پیوسته برعایت اهل فضل و کمال اقدام مینمود و قاضی عمر بن سهلان الساوجی بصائر نصیری را در علم حکمت و منطق بنام او تصنیف فرموده .

پیشنهاد کاربران

بپرس