وزارت مالیهٔ امارت اسلامی افغانستان ترتیب و تطبیق بودجه، جمع آوری مالیه، تنظیم و کنترل مصارف و تادیات دولت و تنظیم امور گمرکی را به عهده دارد. [ ۱] در حال حاضر هدایت الله بدری سرپرست وزارت مالیهٔ افغانستان می باشد.
در عصر سلطنت احمدشاه درانی در افغانستان برای امور مالی اهمیت بیشتری قائل شدند و برای نخستین بار در سال ۱۱۴۰ ه. ش در کنار سایر تشکیلات دولت شعبه ای بنام همایون اعلی ( وزارت مالیهٔ امروزی ) تأسیس شد و متصدی این امور سردار عبدالله خان پوپلزی که بنام دیوان بیگی یاد می شد مقرر گردیده و لقب دیوان بیگی با گذشت زمان به مستوفی الممالک تبدیل شد و صلاحیت وی به اندازهٔ صلاحیت وزیر مالیهٔ امروزی بود. مستوفی الممالک با قدرت امریهٔ خود سایر امور مالی و حسابی ولایات را وحدت و انسجام داده مراقبت و نظارت عمومی را بدوش داشت. [ ۲]
در سال ۱۲۹۸ ه. ش پس از حصول استقلال افغانستان، دوران حیات نوین افغانستان آغاز گشت و در همین زمان تشکیلات سیاسی، سیستم حکومتی، نظام اداری و سیاست خارجی اساس گذاشته شد و اصلاحات در عرصهٔ بهبود وضع مالی و اقتصادی، عرفانی و مدنی آغاز شد. در این سال ها تشکیلات دفاعی و امنیتی، تعمیم معارف و امور صحی، مخابرات و مواصلات، اصلاح زراعت و آبیاری و تأسیس فابریکات، استخراج معادن، توسعهٔ تجارت، ایجاد بانک های مرکزی و سایر بانک ها، تصدی های دولتی و خصوصی آغاز یافت. [ ۲]
پیش از دوران استقلال منابع مالی دولت را قسماً مالیات مستقیم زمین، آسیاب، پایکوب، جواز اصناف، مالیهٔ دودی، سرانه، جزیهٔ مذهبی، مالیهٔ چهل و یک و ذکات اموال، مواشی، صکوک و امثال آن و مالیات غیر مستقیم را مالیات گمرکی به نام وجوهات تشکیل می داد. به علاوه اشکال دیگر آن عبارت از بیگار، خدمات جسمی، غنیمت، خراج و مصادره و امثال آن بود.
در مالیات غیرمستقیم افزون بر مالیهٔ گمرکی، مالیات حق الانحصار، مالیه بر فروش بعضی از مواد استهلاکی، مالیات بر ارزها و امثال آن نیز وضع گردید. مالیهٔ گمرکی به نام وجوهات تحصیل می شد و گمرک به نام چبوتره یاد می شد. تحصیل این مالیه به صورت نقد و جنس صورت می گرفت.
پیش از ۱۲۸۹ حسابات دولت شکل بسیط داشت و عبارت از دفاتر روزنامچه و اوارچه بود که به رقوم و سیاق ترتیب می شد. نظام بودجه در آن هنگام وجود نداشت. در سال ۱۲۹۹ اصول دفتری ایجاد شد. اصول دفتر صورت مضاعف کامل نداشت و مطابق شرایط و نیاز آن زمان بود. تا سال ۱۳۰۳ بر اساس این اصول حسابات سال تمام با اسناد آن در پایتخت تمرکز می یافت. [ ۲]
این نوشته برگرفته از سایت ویکی پدیا می باشد، اگر نادرست یا توهین آمیز است، لطفا گزارش دهید: گزارش تخلفدر عصر سلطنت احمدشاه درانی در افغانستان برای امور مالی اهمیت بیشتری قائل شدند و برای نخستین بار در سال ۱۱۴۰ ه. ش در کنار سایر تشکیلات دولت شعبه ای بنام همایون اعلی ( وزارت مالیهٔ امروزی ) تأسیس شد و متصدی این امور سردار عبدالله خان پوپلزی که بنام دیوان بیگی یاد می شد مقرر گردیده و لقب دیوان بیگی با گذشت زمان به مستوفی الممالک تبدیل شد و صلاحیت وی به اندازهٔ صلاحیت وزیر مالیهٔ امروزی بود. مستوفی الممالک با قدرت امریهٔ خود سایر امور مالی و حسابی ولایات را وحدت و انسجام داده مراقبت و نظارت عمومی را بدوش داشت. [ ۲]
در سال ۱۲۹۸ ه. ش پس از حصول استقلال افغانستان، دوران حیات نوین افغانستان آغاز گشت و در همین زمان تشکیلات سیاسی، سیستم حکومتی، نظام اداری و سیاست خارجی اساس گذاشته شد و اصلاحات در عرصهٔ بهبود وضع مالی و اقتصادی، عرفانی و مدنی آغاز شد. در این سال ها تشکیلات دفاعی و امنیتی، تعمیم معارف و امور صحی، مخابرات و مواصلات، اصلاح زراعت و آبیاری و تأسیس فابریکات، استخراج معادن، توسعهٔ تجارت، ایجاد بانک های مرکزی و سایر بانک ها، تصدی های دولتی و خصوصی آغاز یافت. [ ۲]
پیش از دوران استقلال منابع مالی دولت را قسماً مالیات مستقیم زمین، آسیاب، پایکوب، جواز اصناف، مالیهٔ دودی، سرانه، جزیهٔ مذهبی، مالیهٔ چهل و یک و ذکات اموال، مواشی، صکوک و امثال آن و مالیات غیر مستقیم را مالیات گمرکی به نام وجوهات تشکیل می داد. به علاوه اشکال دیگر آن عبارت از بیگار، خدمات جسمی، غنیمت، خراج و مصادره و امثال آن بود.
در مالیات غیرمستقیم افزون بر مالیهٔ گمرکی، مالیات حق الانحصار، مالیه بر فروش بعضی از مواد استهلاکی، مالیات بر ارزها و امثال آن نیز وضع گردید. مالیهٔ گمرکی به نام وجوهات تحصیل می شد و گمرک به نام چبوتره یاد می شد. تحصیل این مالیه به صورت نقد و جنس صورت می گرفت.
پیش از ۱۲۸۹ حسابات دولت شکل بسیط داشت و عبارت از دفاتر روزنامچه و اوارچه بود که به رقوم و سیاق ترتیب می شد. نظام بودجه در آن هنگام وجود نداشت. در سال ۱۲۹۹ اصول دفتری ایجاد شد. اصول دفتر صورت مضاعف کامل نداشت و مطابق شرایط و نیاز آن زمان بود. تا سال ۱۳۰۳ بر اساس این اصول حسابات سال تمام با اسناد آن در پایتخت تمرکز می یافت. [ ۲]
wiki: وزارت مالیه افغانستان