ولایت خودمختار قزل سو قرقیز یکی از ولایات خودمختار منطقه خودمختار سین کیانگ می باشد. در این ولایت علاوه بر زبانهای چینی و اویغوری، زبان قرقیزی هم به رسمیت شناخته می شود.
در سالهای ۱۹۳۳ و ۱۹۳۴ میلادی، در منطقهٔ کاشغر که در آن زمان شامل قزل سو نیز می شد، در طی شورشی علیه حکومت استانی وفادار به جمهوری چین، کشور جدیدی به طول دو سال با نام جمهوری اسلامی ترکستان شرقی اعلام شده بود. یکی از دلایل موفقیت این شورش، اتحاد مردم اویغور و قرقیز ساکن ولایت کاشغر بود. همین نکته، و اهمیت جدایی انداختن بین این دو مردم، بعدتر در پس زمینهٔ تصمیم گیری دولت جمهوری خلق چین برای جدایی قزل سو از ولایت کاشغر ماند.
در سپتامبر ۱۹۳۸ میلادی، شهرستان آرتوش در تابعیت ولایت کاشغر، از بخش هایی از شهرستان کهنه شهر ایجاد شد.
در سال ۱۹۴۰ میلادی، شهرستان آقچی در تابعیت ولایت آق سو تشکیل شد.
در سال ۱۹۴۹ میلادی، حزب کمونیست چین در جنگ داخلی چین در سال ۱۹۴۹ میلادی به پیروزی رسیده و دست به تاسیس جمهوری خلق چین زد. در آن سال، شهرستان آرتوش و شهرستان اولوغچات در تابعیت ولایت کاشغر و شهرستان آقچی در تابعیت ولایت آق سو قرار داشت. شهرستان آق تو هنوز تاسیس نشده بود و اراضی آن متعلق به شهرستانهای دیگر در ولایت کاشغر بود.
در ژوئیه ۱۹۵۴ میلادی، از ترکیب ۳ شهرستان آرتوش، اولوغچات، و آقچی، ولایت خودمختار قزل سو قرقیز تاسیس شد. یک ماه پس از آن، بخش هایی از اراضی شهرستان های ینگیسار، شهرستان کهنه شهر، تاشکورگان، و شهرستان اولوغچات ترکیب شده و شهرستان آق تو را تشکیل دادند. این شهرستان نیز به ولایت خودمختار قزل سو قرقیز پیوست.
در سال ۱۹۷۶، شهرستان فیض آباد از ولایت کاشغر به ولایت خودمختار قزل سو قرقیز و شهرستان آق تو از ولایت خودمختار قزل سو قرقیز به ولایت کاشغر ضمیمه شد. جای دارد اشاره شود که هر دو شهرستان، جمعیتی اکثرا اویغور دارند.
در ۱۹۸۰، این دو شهرستان به ولایت های سابق خویش برگشتند.
در سال ۱۹۸۶، شهرستان آرتوش به شهر در سطح ولایت ارتقاء یافت.
در ژوئن ۲۰۱۴، اراضیی از شهرستان آق تو در ولایت خودمختار قزل سو قرقیز و شهرستانهای کهنه شهر و ینگی شهر در ولایت کاشغر از این شهرستان ها جدا شده و ضمیمهٔ شهر تومشوق ( تابع مستقیم منطقه خودمختار و از شهرهای تحت کنترل ارگان بینگتوان ) شد.
این نوشته برگرفته از سایت ویکی پدیا می باشد، اگر نادرست یا توهین آمیز است، لطفا گزارش دهید: گزارش تخلفدر سالهای ۱۹۳۳ و ۱۹۳۴ میلادی، در منطقهٔ کاشغر که در آن زمان شامل قزل سو نیز می شد، در طی شورشی علیه حکومت استانی وفادار به جمهوری چین، کشور جدیدی به طول دو سال با نام جمهوری اسلامی ترکستان شرقی اعلام شده بود. یکی از دلایل موفقیت این شورش، اتحاد مردم اویغور و قرقیز ساکن ولایت کاشغر بود. همین نکته، و اهمیت جدایی انداختن بین این دو مردم، بعدتر در پس زمینهٔ تصمیم گیری دولت جمهوری خلق چین برای جدایی قزل سو از ولایت کاشغر ماند.
در سپتامبر ۱۹۳۸ میلادی، شهرستان آرتوش در تابعیت ولایت کاشغر، از بخش هایی از شهرستان کهنه شهر ایجاد شد.
در سال ۱۹۴۰ میلادی، شهرستان آقچی در تابعیت ولایت آق سو تشکیل شد.
در سال ۱۹۴۹ میلادی، حزب کمونیست چین در جنگ داخلی چین در سال ۱۹۴۹ میلادی به پیروزی رسیده و دست به تاسیس جمهوری خلق چین زد. در آن سال، شهرستان آرتوش و شهرستان اولوغچات در تابعیت ولایت کاشغر و شهرستان آقچی در تابعیت ولایت آق سو قرار داشت. شهرستان آق تو هنوز تاسیس نشده بود و اراضی آن متعلق به شهرستانهای دیگر در ولایت کاشغر بود.
در ژوئیه ۱۹۵۴ میلادی، از ترکیب ۳ شهرستان آرتوش، اولوغچات، و آقچی، ولایت خودمختار قزل سو قرقیز تاسیس شد. یک ماه پس از آن، بخش هایی از اراضی شهرستان های ینگیسار، شهرستان کهنه شهر، تاشکورگان، و شهرستان اولوغچات ترکیب شده و شهرستان آق تو را تشکیل دادند. این شهرستان نیز به ولایت خودمختار قزل سو قرقیز پیوست.
در سال ۱۹۷۶، شهرستان فیض آباد از ولایت کاشغر به ولایت خودمختار قزل سو قرقیز و شهرستان آق تو از ولایت خودمختار قزل سو قرقیز به ولایت کاشغر ضمیمه شد. جای دارد اشاره شود که هر دو شهرستان، جمعیتی اکثرا اویغور دارند.
در ۱۹۸۰، این دو شهرستان به ولایت های سابق خویش برگشتند.
در سال ۱۹۸۶، شهرستان آرتوش به شهر در سطح ولایت ارتقاء یافت.
در ژوئن ۲۰۱۴، اراضیی از شهرستان آق تو در ولایت خودمختار قزل سو قرقیز و شهرستانهای کهنه شهر و ینگی شهر در ولایت کاشغر از این شهرستان ها جدا شده و ضمیمهٔ شهر تومشوق ( تابع مستقیم منطقه خودمختار و از شهرهای تحت کنترل ارگان بینگتوان ) شد.
