ولایت زابل

یکی از ۳۴ ولایت افغانستان به مرکزیت شهر قلات می باشد که از ولایات افغانستان به شمار می رود. براساس احصائیه ۱۳۹۹ ولایت زابل ۳۸۴٬۳۴۹ جمعیت، و ۱۷٬۳۴۲ کیلومتر مربع پهناوری دارد. زابل دارای مرز بین المللی با پاکستان در جنوب است.
احتمالاً برگرفته از نام زُنبیل ( تشابه زابُل و زُنبیل شاید اتفاقی باشد ) ، رجوع شود به کابل شاهان، لقب فرمانروایان پیرو هفتالیان جنوبی؛ به نظر می رسد مناطق مرتفع زابلستان پایتخت تابستانی آن ها بوده باشد. این نام نخستین بار در نسخهٔ ارمنیِ کتاب شهرستان های ایرانشهر به شکل زاوَلِستان یاد شده؛[ ۴] در منابع اسلامی به صورت زاوُلِستان ( توسط مقدسی ) و زابُلِستان نیز آمده است. [ ۵]
زابل از شمال با ارزگان و غزنی، از غرب با قندهار و از جنوب با قندهار و مرز پاکستان و از شرق با غزنی و پکتیکا هم مرز است. جنوب شرق این ولایت با پاکستان هم مرز است. مساحت این استان ۱۷۲۹۳ کیلومتر مربع است. دو پنجم استان کوهستانی یا نیمه کوهستانی ( ۴۱٪ ) است در حالی که بیش از یک چهارم این منطقه را زمین های مسطح ( ۲۸٪ ) تشکیل می دهند. منطقه اصلی این استان کوهستان های مرکزی افغانستان است. پوشش گیاهی رایج درختچه های مناطق خشک و پسته ذکر شده است. کوه های بلند بخش شمالی استان در منطقه علفزار کوهستانی غور - هزارجات قرار دارد. [ ۶]
• اَتغَر
• اَرغَنداب
• تَرنگ و جَلدک
• دای چوپان
• شاه جوی
• شمَلزائی
• شینکَی
• قَلات
• کاکَر
• میزان
• نوبهار
در سال ۲۰۰۶، اولین میدان هوایی این ولایت در نزدیکی قلات افتتاح شد که توسط ارتش ملی افغانستان اداره می شود، اما همچنین برای استفاده در حمل و نقل هوایی تجاری نیز استفاده می شود. ولایت زابل در مسیر شاهراه حلقوی افغانستان قرار دارد و مسافرانی که از طریق این شاهراه در مسیر قندهار و کابل می روند معمولاً از این ولایت عبور می کنند. در ۴ سپتامبر ۲۰۱۶، دست کم ۳۸ نفر در جریان تصادف جاده ای بین یک تانکر حمل سوخت و یک اتوبوس، کشته و ۲۸ نفر زخمی شدند. [ ۷] [ ۸] [ ۹]
نرخ کلی سواد ( ۶+ سال ) از یک درصد در سال ۲۰۰۵ به ۱۹ درصد در سال ۲۰۱۱ افزایش یافته است. نرخ کلی ثبت نام خالص ( ۶ تا ۱۳ سال ) از ۳۱٫۳ درصد در سال ۲۰۰۵ به ۵ درصد در سال ۲۰۱۱ کاهش یافت. [ ۱۰]
درصد خانوارهای دارای آب آشامیدنی تمیز از صفر درصد در سال ۲۰۰۵ به ۳۲ درصد در سال ۲۰۱۱ افزایش یافته است. درصد زایمان هایی که توسط یک مامای ماهر انجام شده است، از یک درصد در سال ۲۰۰۵ به ۵ درصد در سال ۲۰۱۱ افزایش یافت. [ ۱۰]