ولسوالی شیخ علی

ولسوالی شیخ علی یکی از ولسوالی های هزاره نشین ولایت پروان، به مرکزیت شهر شیخ جنگل در شمال خاوری افغانستان است. شیخ علی مرز بین دو ولایت بامیان و پروان است. شاه راه اصلی بامیان - پروان از شیخ علی می گذرد. این ولسوالی یکی از مناطق مورد رفت و آمد در فصل تابستان است و ۸۵۹ کیلومترمربع مساحت دارد. جمعیت آن در سال ۱۳۹۹ حدود ۲۷٬۹۰۱ نفر می باشد. [ ۱]
ولسوالی شیخ علی از جنوب با ولسوالی سرخ پارسا، از شرق با ولسوالی غوربند، از غرب با ولایت بامیان و از شمال با ولایت بغلان هم مرز است.
مردم شیخ علی را مردمان هزاره تشکیل می دهند. هزاره های شیخ علی عمدتاً از چهار قبیلهٔ بزرگ مانند دایکلان، نایمان، قرلق و کرم علی تشکیل یافته اند. سایر قبیله های شیخ علی شامل علی جم، نیک پای، ده میرگ، تاتار، بابُر و غیره می شوند. [ ۲]
از افراد معروف که خالصانه به بدون طلب شهرت و قدرت در راه خدا جهاد نموده، بوستان علی مشهور به بابهٔ بوستان است که در طول ۱۴ سال جهاد مقدس علیه شوروی در راه خدا خدمت نموده است و همچنین پسر ایشان بنام قومندان غلام سخی نیز در طول جنگ علیه شوروی جهاد نموده است.
در جریان جهاد و مقاومت مردم افغانستان به ویژه مردم شیخ علی، حاجی نادر، محب علی رضایی، سید ابوالحسن عادلی، رجب گوهری، حاجی رئیس، مستری علی مردان حاجی شیخ غلام حیدر، انجینر مجید، الحاج سخیداد بابری و آغای رزم جو نیز خدمات شایسته و شایان به مردم نمودند. و شهید دلیر رجب گوهری در دوران شوروی شهید شد.
از دیگر افراد مشهور، زادهٔ ولسوالی شیخ علی می توان از الحاج سناتور خادم حسین خدایار، فرقهٔ مشر عیسی خان، حاجی عبدالحسین، دگروال خیرالله خان، الحاج ناظر حسین خیرخواه، غلام علی رسا و عیسی خان غوربندی. یکی از افراد جهادی در این ولسوالی انجینر محمدضمیر می باشد.
از مهم ترین افراد جهادی می توان سید حسین انوری را نام برد. وی یکی از فرماندهان مشهور جهادی بوده و سابقهٔ وزارت، ولایت، عضویت در مجلس نمایندگان مردم افغانستان، مشاوریت ریاست جمهوری را در کارنامهٔ خود دارد.
بیش تر مردم این ولسوالی به باغبانی و دهقانی مشغول بوده و از سیب، زردآلو و بادام به عنوان محصولات مهم این ولسوالی می توان نام برد. سیب شیخ علی بسیار مرغوب و پسندیده است که توجه بسیاری از مردم را بسوی خود جلب نموده است.
همه ساله فرهنگیان شیخ علی یک روز را منسوب به میله گل سیب نموده و تجلیل می کنند.