چرخه های میلانکوویچ ( به انگلیسی: Milankovitch cycles ) به آن دسته از حرکات زمین می گویند که بر روی اقلیم تأثیر می گذارند. نام این چرخه ها از نام مهندس عمران و ریاضی دان صرب به نام میلوتین میلانکویچ گرفته شده است.
پریود یا دوره گردش حرکت تقدیمی محور زمین حدود ۲۶۰۰۰ سال است. هم زمان با این پدیده مدار گردش زمین به دور خورشید که به شکل بیضی ( با خروج از مرکز حدود ۰٫۰۱۶۷۱ ) است با سرعت آهسته ای می چرخد. این چرخش سهم خود به گردش فصل ها با دوره ۲۱٬۰۰۰ سال می انجامد. به علاوه زاویه بین محور زمین و راستای عمود بر صفحه مداری حرکت زمین، که اکنون °۲۳٫۴۴ و در حال کاهش است، با تناوبی ۴۱۰۰۰ ساله بین °۲۲٫۱ تا °۲۴٫۵ تغییر می کند. آخرین پدیده از این گروه، تغییر خروج از مرکز بیضی مدار زمین با دوره گردش متغیر بین ۱۰۰ هزار سال تا ۴۰۰ هزار سال است.
برآیند کل این تغییرات چرخه ای، باعث افت و خیزهای دوره ای در میزان ثابت خورشیدی و در نتیجه مقدار و میزان دریافت انرژی خورشیدی بر سطح سیاره زمین می شود. این تغییرات در دریافت انرژی خورشیدی به نوبه خود بر میانگین درجه حرارت سطح سیاره زمین تأثیر گذاشته و سبب تغییر اقلیم در نواحی گوناگون سیاره زمین در دراز مدت می شود.
محور دوران زمین بر صفحهٔ مداری زمین عمود نیست و با راستای عمود بر آن زاویه ای متغیر با مقدار میانگین °۲۳٫۸ می سازد. حرکت این محور که بی شباهت به حرکت فرفره در حال افتادن نیست اصطلاحاً حرکت تقدیمی محور دوران زمین نامیده شده است. در مدت زمانی برابر با یکسال خورشیدی، این حرکت چندان محسوس نیست؛ زیرا حدود ۲۶۰۰۰ سال طول می کشد تا محور دوران زمین، پس از طی یک دور کامل ( حرکتی مخروطی شکل ) دوباره به همان حالت اول برگردد.
این پدیده حاصل برآیند نیروی وارد شده از دیگر اجرام آسمانی به ویژه خورشید است. این پدیده موجب می شود که فصلها در سال های مختلف به تدریج در نقاط متفاوتی از مدار کره زمین به دور خورشید رخ دهند.
به عنوان مثال در سال ۲۰۱۵ میلادی نقاط اوج و حضیض[ ۲] مداری به ترتیب در ۶ ژوئیه ( ۱۵ تیر ) و ۴ ژانویه ( ۱۴ دی ) رخ می دهند؛ یعنی در تاریخ ۱۴ دی، فاصله بین کره زمین تا خورشید به حداقل مقدار خود می رسد و این در حالیست که در اوایل فصل زمستان نیمکره شمالی هستیم.
نکته اصلی این است که ۱۳۰۰۰ سال بعد، این وضع برعکس می شود؛ یعنی در ۱۴ دی ( اوایل زمستان نیمکره شمالی ) فاصله کره زمین تا خورشید به حداکثر خود می رسد. در نتیجه زمستان سخت تری در نیمکره شمالی تجربه خواهد شد. بدیهی است در آن سال تابستان نیمکره شمالی نیز تابستان گرمتری خواهد بود.
این نوشته برگرفته از سایت ویکی پدیا می باشد، اگر نادرست یا توهین آمیز است، لطفا گزارش دهید: گزارش تخلفپریود یا دوره گردش حرکت تقدیمی محور زمین حدود ۲۶۰۰۰ سال است. هم زمان با این پدیده مدار گردش زمین به دور خورشید که به شکل بیضی ( با خروج از مرکز حدود ۰٫۰۱۶۷۱ ) است با سرعت آهسته ای می چرخد. این چرخش سهم خود به گردش فصل ها با دوره ۲۱٬۰۰۰ سال می انجامد. به علاوه زاویه بین محور زمین و راستای عمود بر صفحه مداری حرکت زمین، که اکنون °۲۳٫۴۴ و در حال کاهش است، با تناوبی ۴۱۰۰۰ ساله بین °۲۲٫۱ تا °۲۴٫۵ تغییر می کند. آخرین پدیده از این گروه، تغییر خروج از مرکز بیضی مدار زمین با دوره گردش متغیر بین ۱۰۰ هزار سال تا ۴۰۰ هزار سال است.
برآیند کل این تغییرات چرخه ای، باعث افت و خیزهای دوره ای در میزان ثابت خورشیدی و در نتیجه مقدار و میزان دریافت انرژی خورشیدی بر سطح سیاره زمین می شود. این تغییرات در دریافت انرژی خورشیدی به نوبه خود بر میانگین درجه حرارت سطح سیاره زمین تأثیر گذاشته و سبب تغییر اقلیم در نواحی گوناگون سیاره زمین در دراز مدت می شود.
محور دوران زمین بر صفحهٔ مداری زمین عمود نیست و با راستای عمود بر آن زاویه ای متغیر با مقدار میانگین °۲۳٫۸ می سازد. حرکت این محور که بی شباهت به حرکت فرفره در حال افتادن نیست اصطلاحاً حرکت تقدیمی محور دوران زمین نامیده شده است. در مدت زمانی برابر با یکسال خورشیدی، این حرکت چندان محسوس نیست؛ زیرا حدود ۲۶۰۰۰ سال طول می کشد تا محور دوران زمین، پس از طی یک دور کامل ( حرکتی مخروطی شکل ) دوباره به همان حالت اول برگردد.
این پدیده حاصل برآیند نیروی وارد شده از دیگر اجرام آسمانی به ویژه خورشید است. این پدیده موجب می شود که فصلها در سال های مختلف به تدریج در نقاط متفاوتی از مدار کره زمین به دور خورشید رخ دهند.
به عنوان مثال در سال ۲۰۱۵ میلادی نقاط اوج و حضیض[ ۲] مداری به ترتیب در ۶ ژوئیه ( ۱۵ تیر ) و ۴ ژانویه ( ۱۴ دی ) رخ می دهند؛ یعنی در تاریخ ۱۴ دی، فاصله بین کره زمین تا خورشید به حداقل مقدار خود می رسد و این در حالیست که در اوایل فصل زمستان نیمکره شمالی هستیم.
نکته اصلی این است که ۱۳۰۰۰ سال بعد، این وضع برعکس می شود؛ یعنی در ۱۴ دی ( اوایل زمستان نیمکره شمالی ) فاصله کره زمین تا خورشید به حداکثر خود می رسد. در نتیجه زمستان سخت تری در نیمکره شمالی تجربه خواهد شد. بدیهی است در آن سال تابستان نیمکره شمالی نیز تابستان گرمتری خواهد بود.
wiki: چرخه های میلانکوویچ