ژاک قضا و قدری و اربابش

ژاک قضا و قدری و اربابش ( به فرانسوی: Jacques le fataliste et son maître ) کتابی ست که دنیس دیدرو، نویسندهٔ فرانسوی، در فاصلهٔ سال های ۱۷۸۰ - ۱۷۶۵ نوشته است. این کتاب پس از مرگ نویسنده در سال ۱۷۹۶ برای اولین بار در فرانسه منتشر شد اما ژاک قضا و قدری در آلمان پیش از این نیز شناخته شده بود. گوته بخشی از کتاب را به آلمانی ترجمه کرده بود که در سال ۱۷۸۵ منتشر شد و در سال ۱۷۹۳ به فرانسوی برگردانده شد و میلیوس نسخهٔ کاملی از کتاب را در سال ۱۷۹۲ به آلمانی ترجمه کرده بود.
موضوع اصلی کتاب رابطهٔ میان ژاک ( نوکر ) و اربابش است، که هرگز نام او در کتاب نمی آید. ژاک و اربابش عازم مکانی نامعلوم هستند و در طول سفر برای آن که از کسالت سفر بکاهند، ارباب از ژاک می خواهد که داستان عشق های گذشته اش را تعریف کند. داستان ژاک بارها توسط شخصیت های دیگر و اتفاقات ناگوار کمیک قطع می شود. شخصیت های دیگر داستان های خودشان را بازگو می کنند و داستان های آن ها نیز بارها قطع می شود. حتی شخصیتی با عنوان «خواننده داستان» نیز حضور دارد که بارها حرف راوی را قطع می کند: سئوالی می پرسد، به چیزی اعتراض می کند یا از روای می خواهد اطلاعات بیشتری به او بدهد و او را در جریان جزئیات داستان قرار دهد. موضوع داستان هایی که در کتاب روایت می شود اغلب عشق و رابطهٔ جنسی است. شخصیت های پیچیدهٔ داستان غرق در فریب و ریاکاری اند و لحن داستان ها شوخ طبعانه است.
ترجمهٔ فارسی کتاب به قلم مینو مشیری در سال ۱۳۸۶ از سوی فرهنگ نشر نو در ۳۵۹ صفحه منتشر شده است.