ارازمحمد اخوند

آرازمحمد آخوند. ارازمحمد آخوند، روستایی است از توابع بخش مرکزی شهرستان گنبد کاووس در استان گلستان ایران که در سال ۱۲۰۷ شاید هم قیل از آن بنیان نهاده شد.
در ابتدا به عنوان قریه خان الوم سفلی نام گذاری گردیده و سپس در دهه۵۰ به احترام روحانی ای که پدرانش از بنیان گذاران روستا بوده نام روستا به ارازمحمد آخوند تغییر یافته ولی در بین مردم و ساکنین منطقه به مختوم شهرت یافته است.
از افراد برجسته روستا می توان به حسن حاجی کدخدا ، حالت بردی پهلوان ، اراز محمدآخوند ، تقی کدخدا و حاجی صالح کدخدا نام برد که در گذشته از بزرگان روستا شناخته می شدند.
روستای اراز محمد آخوند در دهستان فجر در ۹ کیلومتری جنوب شهرستان گنبد روستای اراز محمد آخوند از توابع بخش مرکزی شهرستان گنبد واقع شده است. این روستا از شمال به روستای ارتق مختوم ( آرتق حاجی ) ، از جنوب به روستای قول حاجی و از غرب به محور آزادشهر گنبد متصل است و رودخانه نوده از شرق این روستا می گذرد. این روستا فاقد جنگل و درخت است. قدمت این روستا به دوره قاجار بازمی گردد در حال حاضر در این روستا دو طایفه ترکمن در شمال و شرق روستا و سیستانی ها در جنوب این روستا سکونت دارند که با تعداد ۷۸۲ خانوار و جمعیتی بالغ بر ۲۹۸۷ نفر در این روستا زندگی می کنند از این تعداد خانوار ۳۷۶خانوار ترکمن و ۴۰۶خانوار سیستانی و بلوچ هستند و علاوه بر جمعیت اعلام شده ۱۳۵نفر افغانی نیز در این روستا زندگی می کنند. بیشتر مردم در این روستا به کشاورزی و دامداری مشغول هستند
تپه اراز محمد آخوند مربوط به پیش از دوران های تاریخی پس از اسلام است و در شهرستان گنبد کاووس، بخش مرکزی، روستای اراز محمد آخوند واقع شده و این اثر در تاریخ ۳۰ تیر ۱۳۸۴ با شمارهٔ ثبت ۱۲۲۴۸ به عنوان یکی از آثار ملی ایران به ثبت رسیده است.
این روستا در دهستان فجر قرار داشته و براساس سرشماری سال ۱۳۹۵جمعیت آن در حدود ۳۰۰۰ نفر ( ۷۸۲خانوار ) می باشد. [ ۱]