اشرفیت موضوع

دانشنامه اسلامی

[ویکی فقه] اشرفیت موضوع یکی از اصطلاحات به کار رفته در علم منطق بوده و به معنای تقدم و شرافت موضوع بر محمول در قضیه است.
هر قضیه دست کم از سه جزء تشکیل می شود: موضوع، محمول و نسبت.«موضوع» جزئی است که نهاده شده است تا برآن حکم شود (حکم ایجابی یا سلبی)؛ به عبارت دیگر، جزئی است که جزء دیگر به آن اسناد داده می شود. «محمول» جزئی است که برموضوع بار یا از آن جدا و برکنار می شود.
توضیح اصطلاح
موضوع در هر قضیه بر محمولش تقدم و شرافت دارد، زیرا محمول برموضوع حمل می شود؛ پس لازم است از آن مؤخر باشد، به همین سبب، موضوع را اشرف از محمول می دانند.برخی از منطقی ها برای اثبات «اشرفیت صغرا» به اشرفیت موضوع بر محمول استدلال کرده اند، به این نحو که هر یک از شکل های چهارگانه دارای صغرا و کبرایی است. صغرا در شکل ها از کبرا اشرف است، زیرا صغرا مشتمل است بر اصغر که موضوع مطلوب است و البته موضوع بر محمول شرافت دارد.
مستندات مقاله
فرصت شیرازی، میرزا محمد، اشکال المیزان.

پیشنهاد کاربران

بپرس