ایات نام دار

[ویکی فقه] آیات نام دار. آیات نام دار به آیاتی که بر آن ها نامی خاص نهاده باشند، آیات نام دار یا آیات صاحب عنوان می گویند.
این نام، به طور معمول از واژگان به کار رفته در آیات یا محتوای آن ها اتّخاذ می شود. منشأ نام گذاری بیش تر این آیات، به دلیل کارکرد فراوان آن ها در رشته های گوناگون علوم اسلامی است که برای سهل بودنِ اشاره به آن ها، نامی خاص گرفته اند. بسیاری از مفسّران و دانشوران علوم قرآنی ، هنگام بررسی و شمارش آیات ناسخ و منسوخ ، تعداد فراوانی از این آیات را نام گذاری کرده اند. بسیاری از دانش مندان شیعه و سنّی ، در مجادله های کلامی خود و در مقام بیان فضایل اهل بیت (علیهم السلام) به آیاتی استناد کرده و بر آن ها نام نهاده اند. فقیهان و اصولیان نیز در نام گذاری تعدادی از آیات، سهمی فراوان داشته اند. منشأ نام دار شدن برخی از این آیات، روایاتی است که بر اساس آن، پیامبر و امامان معصوم (علیهم السلام) برخی آیات مانند آیة الکرسی و آیه ملک را نام نهاده اند یا در فضیلت آیه ای مانند « آیه آمن الرسول » سخن گفته اند، البتّه بسیاری از آیات نام داری که در این مقاله از آن ها بحث می شود شهرت ندارند و فقط یک یا چند نفر از دانشوران این نام گذاری را داشته اند. با جستوجوهای انجام شده، مجموع این آیات، به بیش از صد و هفتاد آیه می رسد که در همین مقاله به ترتیب الفبا به آن ها پرداخته می شود و آیاتی که بیش از یک نام دارند، به نامی که از شهرت بیش تری برخوردار است، ارجاع می گردد.
اشاره به محتوای آیات
تفصیل محتوایی هر یک از آیات نام دار در جای خود (مضافٌ الیه) بحث می شود، به طور مثال، محتوای مفصّل آیه خمس ، آیه فیء و آیه مباهله در مدخل های خمس، فیء و مباهله مورد بحث قرار می گیرد، از این رو در این مقاله، فقط به محتوای اجمالی آیات و نیز شأن نزول و فضیلت آن ها پرداخته شده، از تبیین تفصیلی موضوع آیه پرهیز می گردد، البتّه در مواردی که جری و تطبیق در نام دار شدن آیه ای نقش داشته باشد، به آن اشاره می شود.
انتخاب نام از خود سوره
برخی آیات را با انتخاب جمله هایی از خود آیه نام گذاری کرده اند، برای مثال از آیه ۲۹ سوره فتح
فتح/سوره۴۸، آیه۲۹.
...