ایه و ان یکاد

دانشنامه اسلامی

[ویکی اهل البیت] آیه و إن یکاد. این صفحه مدخلی از دائرة المعارف قرآن کریم است
آیه 51 و 52 سوره قلم/68 به آیه «و إن یکاد» شهرت دارد. از این آیه همواره برای خنثی کردن چشم زخم به صورت قرائت، تعویذ یا تابلو استفاده می شود:
«وَإِن یَکَادُ الَّذِینَ کَفَرُوا لَیُزْلِقُونَکَ بِأَبْصَارِهِمْ لَمَّا سَمِعُوا الذِّکْرَ وَیَقُولُونَ إِنَّهُ لَمَجْنُونٌ»
«وَمَا هُوَ إِلَّا ذِکْرٌ لِّلْعَالَمِینَ»
و همانا نزدیک است کافران هنگامی که قرآن را می شنوند با (نگاه ها و) چشم هایشان تو را به زمین بزنند و می گویند: او مجنون است؛ حال آن که قرآن (یا پیامبر) جز اندرزی برای جهانیان نیست.
بیشتر مفسران، این آیه را درباره چشم زخم دانسته و با نقل روایاتی مبنی بر واقعیت داشتن چشم زخم، درصدد اثبات آن برآمده اند.

[ویکی فقه] آیه و ان یکاد. آیه و ان یکاد به آیه ۵۱ قلم، درباره چشم زخم اطلاق می شود.
به آیه ۵۱ سوره قلم «آیه و ان یکاد» می گویند:(وان یکاد الذین کفروا لیزلقونک بابصارهم لما سمعوا الذکر ویقولون انه لمجنون)؛ "و آنان که کافر شدند چون قرآن را شنیدند چیزی نمانده بود که تو را چشم بزنند و می گفتند او واقعا دیوانه ای است".
قلم/سوره۶۸، آیه۵۱.
در تفسیر این آیه نظریات گوناگونی داده اند:
← دیدگاه اول
آیا چشم زخم از نظر اسلامی و علوم روز واقعیت دارد؟ پاسخ این است که این مسئله از نظر عقلی محال نیست و در روایات اسلامی نیز تعبیرات مختلفی دیده می شود که وجود چنین امری را اجمالا تایید می کند؛ لذا نباید در انکار این امور اصرار داشت، بلکه باید امکان وجود آن را از نظر عقل و علم پذیرفت.
مکارم شیرازی، ناصر، تفسیر نمونه، ج۲۴، ص۴۲۴-۴۲۸.
...

[ویکی شیعه] آیه و ان یکاد. آیه «وَ اِن یَکاد»، آیۀ ۵۱ و ۵۲ سوره قلم است. این آیه با نام آیۀ چشم زخم نیز شناخته می شود. چنان که در تفاسیر آمده است، آیه دلالت بر این موضوع دارد که کافران پس از شنیدن قرآن، بر آن بودند تا با چشم زخم به پیامبر اسلام(ص) آسیب برسانند.
وَإِن یکادُ الَّذِینَ کفَرُ وا لَیزْلِقُونَک بِأَبْصَارِ هِمْ لَمَّا سَمِعُوا الذِّکرَ وَیقُولُونَ إِنَّهُ لَمَجْنُونٌ ﴿۵۱﴾ وَمَا هُوَ إِلَّا ذِکرٌ لِّلْعَالَمِینَ ﴿۵۲﴾ (ترجمه: و آنان که کافر شدند، چون قرآن را شنیدند چیزی نمانده بود که تو را چشم بزنند، و می گفتند: «او واقعاً دیوانه ای است.» (۵۱) و حال آنکه جز تذکاری برای جهانیان نیست. (۵۲))

[ویکی فقه] آیه وان یکاد. آیه ۵۱ و ۵۲ قلم
از این آیه همواره برای خنثا کردن چشم زخم به صورت قرائت، تعویذ یا تابلو استفاده می شود «و إِن یَکادُ الّذینَ کَفَروا لَیُزلِقونَکَ بِأَبصرِهِم لَمّا سَمِعُوا الذِّکرَ و یَقولونَ إِنَّهُ لَمَجنونٌ و مَا هُوَ إِلاّ ذِکرٌ لِلعَلَمین» «و همانا نزدیک است کافران هنگامی که قرآن را می شنوند، با (نگاه ها) و چشم هایشان تو را به زمین بزنند و می گویند:او مجنون است؛ حال آن که قرآن (یا پیامبر) جز اندرزی برای جهانیان نیست». بیش تر مفسّران، این آیه را درباره چشم زخم دانسته و با نقل روایاتی مبنی بر واقعیّت داشتن چشم زخم، درصدد اثبات آن برآمده اند.
الکشّاف، ج ۴، ص ۵۹۷.
در هر صورت، مطابق تفسیر اوّل و مشهور، آیه از چشم زخم کافران به پیامبر خبر می دهد؛ امّا این که قرائت یا همراه داشتن آن، جلو چشم زخم دیگران را می گیرد یا نه، روایتی مُسنَد از پیامبر یا دیگر معصومان در دست نیست؛ بلکه بر پایه برخی روایات، پیامبر، هنگام تعویذ امام حسن و امام حسین (علیهماالسلام) یا افرادی دیگر از چشم زخم، به اذکار دیگری غیر از این آیه توسّل جستند.
الکافی، ج ۲، ص ۵۶۹ .
ملاّ فتح اللّه کاشانی نیز روایتی بدون سند درباره نزول آیه نقل کرده که می گوید: پیامبر (صلی الله علیه وآله) در مسجد نشسته بود و قرآن می خواند و مشرکان بر در مسجد انتظار می کشیدند تا هنگام خروج پیامبر، او را چشم بزنند؛ در همان حال، جبرئیل (علیه السلام) آیه «و إِن یَکاد» را نازل کرد و به پیامبر گفت که آن را تلاوت کند تا از چشم زخم آنان در امان باشد؛
منهج الصادقین، ج۹، ص ۳۹۰.
...

دانشنامه آزاد فارسی

آیه وان یکاد. آیۀ وَاِنْ یَکاد
آیه وَاِنْ یَکاد
آیه وَاِنْ یَکاد
در قرآن، سورۀ قلم، آیۀ ۵۱: «بسیار نزدیک بود که کافران چون قرآن را شنیدند، تو را با دیدگانشان آسیب رسانند و گفتند او دیوانه است». برخی گفته اند: هنگامی که یکی از بنی اسد، که به چشم زخم زدن معروف بود، می خواست پیامبر (ص) را با نگاه شوم خود آسیب برساند، بلافاصله این آیه نازل و آسیب احتمالی برطرف شد. از این رو در روایات، خواندن این آیه را برای رفع چشم زخم سفارش کرده اند. برای همین بسیاری از مردم آن را در مغازه یا سردر خانه نصب می کنند یا به گردن می آویزند. با توجه به تناسب معنایی، برخی آیۀ بعدی (آیۀ ۵۲ سورۀ قلم) را نیز جزء این آیه می دانند.

پیشنهاد کاربران

بپرس