بی متال ( انگلیسی: Bimetal ) یا دوفلز قطعه ای است که از دو فلز ناهمجنس —به ویژه فلزهایی که دارای ضریب انبساط متفاوت هستند— که از یک سطح کاملًا به هم جوش خورده اند تشکیل شده است. [ ۱] برای ساختن بی متال دو فلز را در حالت گرم و با استفاده از غلتک به هم پرس می کنند به طوری که حاصل کار به صورت یک تکه دیده می شود. [ ۲]
در صنعت برق یک کلید حساس به دما است که بر پایهٔ عنصر بی متال ساخته شده. [ ۷] کلید بی متال یا رلهٔ حرارتی یکی از رایج ترین انواع رله های اضافه بار ( Over Load ) حرارتی است که در صنعت برق مورد استفاده قرار میگیرد و به صورت سری در مدار الکترو موتور قرار می گیرد[ ۸] و برای حفاظت از آن در مقابل اضافه بار استفاده می شود. [ ۹]
در اثر عبور جریان الکتریکی از بی متال هر دو فلز گرم شده و طول آن ها زیاد می شود اما از آنجایی که ضریب انبساط دو فلز متفاوت است، بی متال به سمت فلزی که ضریب انبساط پایین تری دارد خم می شود. این جابجایی به وسیلهٔ اهرم یا به صورت مستقیم کنتاکت ها را قطع یا وصل می کند. از این ویژگی در فیوزها و رله های بی متال استفاده می شود. [ ۱۰]
برای افزایش سرعت عملکرد بی متال و جلوگیری از جرقه و سوختگی محل اتصال، از آهن ربا در بالا و پایین تیغهٔ دوفلزی استفاده می شود که نیروی مغناطیسی آن به بسته شدن سریع اتصال کمک می کند. [ ۱۱]
رله های حرارتی ( بی متال ) تنظیم پذیر هستند و می توان آن ها را به گونه ای تنظیم کرد که جریان هایی بین ۱٫۰۵ تا ۱۰ برابر جریان نامی موتورها را قطع کنند. «روش تنظیم رلهٔ حرارتی بدین گونه است که باید پیچ تنظیم آنرا برابر جریان نامی الکتروموتور تنظیم نمود».
رلهٔ بی متال سه فاز معمولاً دارای سه پل قدرت و دو کنتاکت فرمان است ( یک کنتاکت باز برای اتصال به سیستم هشداردهنده و یک کنتاکت بسته برای قراردادن در مسیر تغذیهٔ کنتاکتور ) . [ ۱۲] کنتاکت معمولاً بستهٔ بی متال با شماره های ۹۵ - ۹۶ و کنتاکت معمولاً باز آن با شماره های ۹۷ - ۹۸ مشخص می شود. [ ۱۳]
برخی از رله های بی متال دارای دو حالت دستی و خودکار هستند که در حالت دستی اگر رله عمل کند باید آن را به صورت دستی و با فشردن دکمهٔ RESET به حالت اول بازگرداند، اما در حالت خودکار برگشتن به حالت اول پس از گذشت مدتی معین به صورت خودکار انجام می شود. [ ۱۴] [ ۱۵]
این نوشته برگرفته از سایت ویکی پدیا می باشد، اگر نادرست یا توهین آمیز است، لطفا گزارش دهید: گزارش تخلفدر صنعت برق یک کلید حساس به دما است که بر پایهٔ عنصر بی متال ساخته شده. [ ۷] کلید بی متال یا رلهٔ حرارتی یکی از رایج ترین انواع رله های اضافه بار ( Over Load ) حرارتی است که در صنعت برق مورد استفاده قرار میگیرد و به صورت سری در مدار الکترو موتور قرار می گیرد[ ۸] و برای حفاظت از آن در مقابل اضافه بار استفاده می شود. [ ۹]
در اثر عبور جریان الکتریکی از بی متال هر دو فلز گرم شده و طول آن ها زیاد می شود اما از آنجایی که ضریب انبساط دو فلز متفاوت است، بی متال به سمت فلزی که ضریب انبساط پایین تری دارد خم می شود. این جابجایی به وسیلهٔ اهرم یا به صورت مستقیم کنتاکت ها را قطع یا وصل می کند. از این ویژگی در فیوزها و رله های بی متال استفاده می شود. [ ۱۰]
برای افزایش سرعت عملکرد بی متال و جلوگیری از جرقه و سوختگی محل اتصال، از آهن ربا در بالا و پایین تیغهٔ دوفلزی استفاده می شود که نیروی مغناطیسی آن به بسته شدن سریع اتصال کمک می کند. [ ۱۱]
رله های حرارتی ( بی متال ) تنظیم پذیر هستند و می توان آن ها را به گونه ای تنظیم کرد که جریان هایی بین ۱٫۰۵ تا ۱۰ برابر جریان نامی موتورها را قطع کنند. «روش تنظیم رلهٔ حرارتی بدین گونه است که باید پیچ تنظیم آنرا برابر جریان نامی الکتروموتور تنظیم نمود».
رلهٔ بی متال سه فاز معمولاً دارای سه پل قدرت و دو کنتاکت فرمان است ( یک کنتاکت باز برای اتصال به سیستم هشداردهنده و یک کنتاکت بسته برای قراردادن در مسیر تغذیهٔ کنتاکتور ) . [ ۱۲] کنتاکت معمولاً بستهٔ بی متال با شماره های ۹۵ - ۹۶ و کنتاکت معمولاً باز آن با شماره های ۹۷ - ۹۸ مشخص می شود. [ ۱۳]
برخی از رله های بی متال دارای دو حالت دستی و خودکار هستند که در حالت دستی اگر رله عمل کند باید آن را به صورت دستی و با فشردن دکمهٔ RESET به حالت اول بازگرداند، اما در حالت خودکار برگشتن به حالت اول پس از گذشت مدتی معین به صورت خودکار انجام می شود. [ ۱۴] [ ۱۵]
wiki: بی متال