تاریخ ابن خلدون

دانشنامه اسلامی

[ویکی نور] تاریخ ابن خلدون المسمی دیوان المبتدأ و الخبر فی أیام العرب و البربر و من عاصرهم من ذوی الشأن الأکبر، معروف به «تاریخ ابن خلدون» یا «العبر»، اثر عبدالرحمن بن خلدون (732- 808ق)، کتاب تاریخ عمومی از آغاز آفرینش تا زمان مؤلف است که به زبان عربی نوشته شده است.
در بعضی نسخ، نام کتاب، «تاریخ ابن خلدون المسمی العبر و دیوان المبتدأ...» ذکر شده است. ابن خلدون در آغاز کتاب درباره وجه تسمیه آن می نویسد: چون این کتاب شامل اخبار عرب و عجم و بَربَر، خواه شهرنشینان و خواه بادیه نشینان آنان و پرتوافکنی پیرامون دولت های بزرگ معاصر آنان است، آن را بدین نام نامیدم.
این اثر از همان زمان تألیف مورد توجه و ستایش صاحب نظران قرار گرفته است؛ اما شهرت و اعتبار علمی ابن خلدون مرهون مقدمه و کتاب اول اوست که مجموعاً «مقدمه» نامیده می شود. ابن عمار (یکی از شاگردان ابن خلدون) می گوید: مقدمه او (ابن خلدون) شامل همه علوم است. از بیان حقایق آن، زبان فصیحان روزگار ناتوان است و هرگز تاب و توان ادای حق آن را ندارند. به جانم سوگند، این کتاب از آن دسته کتاب هایی است که نامشان بیانگر محتوای وسیع و ارزنده آنها نیست، مانند کتاب «الأغانی» که برخلاف اسمش، همه چیز در آن هست و مانند «تاریخ بغداد» خطیب که در واقع، تنها تاریخ بغداد نیست، بلکه تاریخ عالم است، یا همچون کتاب «حلیة الأولیاء» تألیف ابونعیم، که گرچه مؤلفش آن را به این نام نامیده، اما مباحث مهم فراوانی در آن هست.
همچنین دوستدار و معاصر ابن خلدون، یعنی مقریزی (م 845ق) تاریخ ابن خلدون را مورد ستایش قرار داده و درباره مقدمه آن می گوید: نظیر آن نوشته نشده است و به ندرت کسی می تواند چنین اثری پدید آورد.
تحقیق و تصحیح کتاب، توسط خلیل شحاده و سهیل زکار صورت گرفته است.
کتاب با مقدمه کوتاهی از خلیل شحاده آغاز و مطالب در هشت جلد (یک جلد مقدمه و هفت جلد مباحث کتاب)، تنظیم شده است. مباحث کتاب ابن خلدون شامل یک مقدمه و سه کتاب است.

پیشنهاد کاربران

بپرس