تقویت کننده عملیاتی یا آپ اَمپ ( به انگلیسی: op - amp یا Operational amplifier ) ، یک تقویت کنندهٔ ولتاژ با بهره بسیار زیاد، و معمولاً دارای دو ورودی و یک خروجی است. ورودی ها، تفاضلی عمل می کنند، یعنی این تقویت کننده، تنها اختلاف ولتاژ ورودی ها را تقویت می کند.
یکی از دو ورودی، ورودی منفی ( - ) یا وارون گر نام دارد، زیرا بهرهٔ تقویت کننده برای سیگنال واردشده به این ورودی، منفی است. ورودی دیگر، ورودی مثبت ( + ) یا ناوارون گر است که سیگنال واردشده به آن، در خروجی با بهرهٔ مثبت ظاهر می شود.
این تقویت کننده، مقاومت خروجی بسیار کم ( حدود چند اهم ) ، و مقاومت ورودی بسیار زیاد ( بیش از چند صد کیلو اهم ) دارد. چون تقویت کننده عملیاتی، یک افزارهٔ فعال ( به انگلیسی: active element ) است، برای تأمین انرژی مصرفی و بایاس ترانزیستورهای خود به تغذیهٔ مستقیم نیاز دارد. [ ۱]
ایدهٔ تقویت کننده عملیاتی نخستین بار در دههٔ ۱۹۴۰ و در رایانه های آنالوگ مطرح شد؛ با قرار دادن عناصر مداری ( مقاومت، خازن، دیود، . . . ) میان ورودی ها و خروجی تقویت کننده عملیاتی، مدارهایی با کاربردهای گوناگون به دست می آمد که با آن ها، عملیات ریاضی جمع، تفریق، ضرب، تقسیم، مشتق، و انتگرال پیاده می شد.
بدین ترتیب، پیاده سازی رایانه های آنالوگ برای حل معادلات دیفرانسیل فراهم می شد. [ ۲] با گسترش کاربردهای الکترونیک، استفاده از تقویت کننده عملیاتی نیز بسیار گسترده شد. ۱۹۶۰، نخستین بار تقویت کننده عملیاتی به صورت مدار مجتمع طراحی و ساخته شد، و با اندازه و وزن کم، و ارزان ، وارد بازار شد.
پیشرفت فناوری و نیازهای گوناگون و تخصصی، زمینه را برای عرضهٔ تقویت کننده های عملیاتی خاص فراهم کرد.
• ۴ و ۷، پایه های تغذیهٔ منفی و مثبت هستند.
• ۲ و ۳، پایه های ورودی وارون گر و ناوارون گر هستند.
• ۶، پایهٔ خروجی است.
• ۱ و ۵، برای از بین بردن ( صفر کردن ) اختلاف ولتاژ پایه های ورودی هستند ( هنگامی که ورودی، هنوز اِعمال نشده است ) . برای این کار، هر یک از این پایه ها را به سر وسط یک پتانسیومتر وصل کرده، با تغییر دادن پتانسیومترها، اختلاف ولتاژ دو ورودی به صفر رسانده می شود.
• ۸، لازم نیست به جایی وصل شود.
• بهرهٔ ولتاژ بی نهایت دارد.
• مقاومت خروجی صفر دارد.
• مقاومت ورودی بی نهایت دارد.
• پهنای باند بی نهایت دارد.
• آفست ورودی آن صفر است ( دو ورودی، اختلاف ولتاژ ندارند ) .
این نوشته برگرفته از سایت ویکی پدیا می باشد، اگر نادرست یا توهین آمیز است، لطفا گزارش دهید: گزارش تخلفیکی از دو ورودی، ورودی منفی ( - ) یا وارون گر نام دارد، زیرا بهرهٔ تقویت کننده برای سیگنال واردشده به این ورودی، منفی است. ورودی دیگر، ورودی مثبت ( + ) یا ناوارون گر است که سیگنال واردشده به آن، در خروجی با بهرهٔ مثبت ظاهر می شود.
این تقویت کننده، مقاومت خروجی بسیار کم ( حدود چند اهم ) ، و مقاومت ورودی بسیار زیاد ( بیش از چند صد کیلو اهم ) دارد. چون تقویت کننده عملیاتی، یک افزارهٔ فعال ( به انگلیسی: active element ) است، برای تأمین انرژی مصرفی و بایاس ترانزیستورهای خود به تغذیهٔ مستقیم نیاز دارد. [ ۱]
ایدهٔ تقویت کننده عملیاتی نخستین بار در دههٔ ۱۹۴۰ و در رایانه های آنالوگ مطرح شد؛ با قرار دادن عناصر مداری ( مقاومت، خازن، دیود، . . . ) میان ورودی ها و خروجی تقویت کننده عملیاتی، مدارهایی با کاربردهای گوناگون به دست می آمد که با آن ها، عملیات ریاضی جمع، تفریق، ضرب، تقسیم، مشتق، و انتگرال پیاده می شد.
بدین ترتیب، پیاده سازی رایانه های آنالوگ برای حل معادلات دیفرانسیل فراهم می شد. [ ۲] با گسترش کاربردهای الکترونیک، استفاده از تقویت کننده عملیاتی نیز بسیار گسترده شد. ۱۹۶۰، نخستین بار تقویت کننده عملیاتی به صورت مدار مجتمع طراحی و ساخته شد، و با اندازه و وزن کم، و ارزان ، وارد بازار شد.
پیشرفت فناوری و نیازهای گوناگون و تخصصی، زمینه را برای عرضهٔ تقویت کننده های عملیاتی خاص فراهم کرد.
• ۴ و ۷، پایه های تغذیهٔ منفی و مثبت هستند.
• ۲ و ۳، پایه های ورودی وارون گر و ناوارون گر هستند.
• ۶، پایهٔ خروجی است.
• ۱ و ۵، برای از بین بردن ( صفر کردن ) اختلاف ولتاژ پایه های ورودی هستند ( هنگامی که ورودی، هنوز اِعمال نشده است ) . برای این کار، هر یک از این پایه ها را به سر وسط یک پتانسیومتر وصل کرده، با تغییر دادن پتانسیومترها، اختلاف ولتاژ دو ورودی به صفر رسانده می شود.
• ۸، لازم نیست به جایی وصل شود.
• بهرهٔ ولتاژ بی نهایت دارد.
• مقاومت خروجی صفر دارد.
• مقاومت ورودی بی نهایت دارد.
• پهنای باند بی نهایت دارد.
• آفست ورودی آن صفر است ( دو ورودی، اختلاف ولتاژ ندارند ) .
wiki: تقویت کننده عملیاتی