تیمورشاه درانی

دانشنامه عمومی

تیمورشاه دومین پادشاه افغانستان از سلسلهٔ دُرانی ( اَبدالی ) و پسر احمدشاه درانی بود.
او در سال های ۱۷۷۳ تا ۱۷۷۵ برای فاصله گرفتن از ستیزه های موجود بین قبیله های پشتون و برای تحکیم قدرت خود در شهر پررونق کابل، پایتخت قلمرو خود را از قندهار به کابل منتقل کرد. پس از مرگ نادرشاه، پادشاه ایران، سربازان ایرانی زیادی در قلمروهای شرقی ایران آن زمان، شامل افغانستان، باقی مانده بودند و تیمورشاه ۱۲ هزار تن از این سپاهیان ایرانی، معروف به قزلباش، را در صفوف خود وارد کرد. [ ۱] سپاهیان ایرانی به او برای انتقال پایتخت به کابل یاری رساندند و تیمورشاه نیز اراضی مختلفی را در کابل به آنها داد. قزلباش ها همچنین به او کمک کردند تا پایتخت زمستانی خود را به جای قندهار، شهر پیشاور قرار دهد. [ ۲]
تیمورشاه در ۱۱۶۱ هجری قمری برابر به ۱۱۲۷ خورشیدی ( ۱۷۴۸ میلادی ) در مشهد به دنیا آمد. پس از فوت احمدشاه درانی در ۲۵ مهرماه ( میزان ) ۱۱۵۱ خورشیدی برابر به ۱۹ رجب سال ۱۱۸۶هجری قمری ( ۱۶ اکتبر ۱۷۷۲ میلادی ) به ولیعهدی احمد خان ابدالی که هفت پشت اش خزیر خان پسر ارشد سدو خان تعیین شد. [ ۳] در همین سال به سبب حملهٔ احمدشاه به خراسان و دور بودن احمدشاه از افغانستان، تیمور نایب السلطنه مقرر گردید. تیمورشاه در سال ۱۱۶۸ از لاهور به هرات بازگشت و از آن پس تا زمان فوت احمدشاه، حاکم هرات بود.
پس از فوت احمدشاه، وزیر او، شاه ولی خان، شاهزاده سلیمان را به پادشاهی بالای تخت نشاند شاه ولی خان که خسر شاهزاده سلیمان می شد خلاف اصول و نصیحت احمد شاه عمل نمود درین زمان امرا و سران اقوام به واسطهٔ تسلط شاه ولی خان بر امور، از شاهزاده سلیمان روی گردانده و به هرات نزد تیمور رفتند. تیمور نیز با سپاهیان فراوان به قندهار رفت و قندهار را تصرف کرد و به دستور او شاه ولی خان و پسرانش را کشتند. بدین ترتیب، تیمور در ۱۱۸۶ به پادشاهی رسید.
پس از آنکه او به قندهار نظم داد، به کابل بازگشت و کابل را که دارای آب و هوای خوش دید، پایتخت خویش ساخت. تیمورشاه در ۱۱۸۸ شورش عبدالخالق خان سدوزائی را سرکوب کرد. شیوهٔ مستقل حکومت تیمورشاه سبب افزایش مخالفت خوانین بزرگ با وی شد، به طوری که عبدالخالق را، که از ریش سفیدان سدوزائی بود، به سلطنت رساندند. عبدالخالق از قندهار برای تسخیر کابل و خلع تیمور، عازم کابل شد و تیمورشاه نیز با شش هزار تن از کابل حرکت کرد در این جنگ، عبدالخالق دستگیر و به حکم تیمورشاه نابینا شد.
عکس تیمورشاه درانیعکس تیمورشاه درانی
این نوشته برگرفته از سایت ویکی پدیا می باشد، اگر نادرست یا توهین آمیز است، لطفا گزارش دهید: گزارش تخلف

دانشنامه آزاد فارسی

تَیْمورشاهِ دُرّانی (۱۱۵۵ـ۱۲۰۷ق)
پادشاه افغانستان (حک: ۱۱۸۷ـ۱۲۰۷ق) و از سلسلۀ دُرانی. بزرگ ترین پسر احمد شاه درّانی بود و در ۱۱۶۲ق حاکم هرات شد. در سفر احمدشاه به هندوستان (۱۱۷۰ق) همراه او بود و امور لاهور را برعهده گرفت، ولی سال بعد مجدداً حاکم هرات شد و تا پایان حیات پدر (۱۱۸۶ق)، در این مقام بود. پس از درگذشت پدرش، سلیمان، برادر خود را عزل کرد و حامیان او را از بین برد و به سلطنت نشست و کابل را پایتخت کرد. وی سپس با اتکا به اقوام قزلباش و هزاره، شورش درانیان قندهاری را، به سرکردگی عموی پدرش (عبدالخالق)، درهم کوبید. قلمرو فرمانروایی بیست سالۀ تیمورشاه ساحل رود جیحون تا رود سند و خراسان تا منتهای حدود لاهور به اضافه کشمیر و بعضی ایالات تبت بود. در دورۀ حکومت او اوضاع مملکت نابسامان بود و شعبۀ بارکزایی قبیلۀ درانی رفته رفته قدرتمند شد. تیمورشاه را پس از درگذشت، در کابل به خاک سپردند.

پیشنهاد کاربران

بپرس