[ویکی فقه] حزب پیکار، از احزاب ملی گرا با تمایلات سوسیالیستی در دهه ۱۳۲۰ش بوده است.
مؤسس حزب خسرو اقبال، برادر کوچک تر منوچهر اقبال (وزیر، نخست وزیر و رئیس شرکت ملی نفت در دوره پهلوی دوم)، بود که با گروهی از دوستانش، که دانشجوی حقوق بودند، حزب را در ۱۳۲۱ش تأسیس کرد. مرامنامه حزب بر سه محور پایه ریزی شد: حفظ استقلال و عظمت ایران، تأمین آسایش ملت، و طرف داری از جوانان و تقویت آنان. کمیته مرکزی حزب، که در ۳ فروردین ۱۳۲۲ تشکیل شد، متشکل از خسرو اقبال و جلال شادمان با گرایش راست، و حسن مهری و محمود تفضلی و جهانگیر تفضلی و رضا آذرخشی با تمایلات چپ بود در ۲۱ اردیبهشت ۱۳۲۱ روزنامه بهار، نخستین ترجمان (ارگان) حزب، با صاحب امتیازی احمدبهار و مدیریت اقبال منتشر شد. اقبال همچنین امتیاز سه روزنامه نبرد، ایران ما و داریا را (به ترتیب به نام خود، جهانگیر تفضلی و حسن ارسنجانی) گرفت که از اول مرداد ۱۳۲۱ نبرد، به جای بهار، ناشر افکار حزب گردید.
تمایلات سوسیالیستی حزب
حزب تمایلاتِ قویِ سوسیالیستی داشت و از همین رو تحدید مالکیت و تعدیل ثروت از همان آغاز در مباحث روزنامه بهار جای گرفت پس از توقیف نبرد در ۱۳۲۲ش، ایران ما به عنوان ترجمان حزب، با مدیریت جهانگیر تفضلی، در خرداد ۱۳۲۲ منتشر شد. در شهریور همان سال، انگلیسیها اقبال و تفضلی و دیگر رجال سیاسی و روزنامه نگارانی را که مظنون به همکاری با آلمان یا تمایلات ضدانگلیسی بودند، بازداشت کردند حزب پیکار یکی از مخالفان حزب توده ایران و حزب عدالت (به رهبری علی دشتی) بود و نشریاتِ حزب پیکار و توده با هم درگیریهای قلمی شدیدی داشتند در ۱۳۲۲ش، هنگام ورود سیدضیاءالدین طباطبائی (اولین نخست وزیر پس از کودتای ۱۲۹۹ش) به ایران، طرف داران سیدضیاء درصدد برآمدند از حزب پیکار، به عنوان پایگاه تبلیغاتی برای وی، بهره جویند. اعضای حزب نیز معتقد بودند که از طریق همکاری با سیدضیاء می توانند حکومت را در دست بگیرند؛ بنابراین، به دوستان سیدضیاء پیشنهاد کردند که وارد حزب پیکار شوند و مقدمات ورود سیدضیاء را، به نام رهبر حزب، فراهم سازند، ولی دو دستگی میان اعضای حزب مانع از تحقق این امر شد. سیدضیاء پس از تشکیل حزب اراده ملی و به خدمت گرفتن تعداد زیادی روزنامه، در جرگه مخالفان حزب پیکار قرار گرفت.
ائتلاف با احزاب دیگر
حزب پیکار در ۱۳۲۳ش با سه حزب استقلال، میهن پرستان و آزادی خواهان ائتلاف کرد و مجموعآ در ۳۰ خرداد ۱۳۲۳ حزب میهن را تأسیس کردند. هدف از تشکیل آن، مقابله با احزاب وابسته به خارج بود؛ از این رو، میان حزب میهن با احزاب دیگر، چون حزب توده و حزب عدالت، برخوردهای سیاسی پیش آمد وی اسمی از حزب آزادی خواهان نبرده و به جز سه حزب مذکور، گروه خود را که بدون نام بوده، جزو مؤتلفان شمرده است. آن ائتلاف دیری نپایید و حزب پیکار، بر اثر اختلاف، در مرداد ۱۳۲۴ از حزب میهن جدا شد و تشکیلات خود را از نو سازماندهی نمود و این بار به حزب توده گرایش یافت ولی عملا پس از جدایی از حزب میهن، در شرف انحلال قرار گرفت، چنان که صد نفر باقی مانده نیز از تفضلی و اقبال جدا شدند و این دو به سوی قوام متمایل گشتند. اقبال در حزب دموکرات ایران شروع به فعالیت نمود و تفضلی نیز به اروپا رفت و بدین ترتیب حزب پیکار منحل شد.
مؤسس حزب خسرو اقبال، برادر کوچک تر منوچهر اقبال (وزیر، نخست وزیر و رئیس شرکت ملی نفت در دوره پهلوی دوم)، بود که با گروهی از دوستانش، که دانشجوی حقوق بودند، حزب را در ۱۳۲۱ش تأسیس کرد. مرامنامه حزب بر سه محور پایه ریزی شد: حفظ استقلال و عظمت ایران، تأمین آسایش ملت، و طرف داری از جوانان و تقویت آنان. کمیته مرکزی حزب، که در ۳ فروردین ۱۳۲۲ تشکیل شد، متشکل از خسرو اقبال و جلال شادمان با گرایش راست، و حسن مهری و محمود تفضلی و جهانگیر تفضلی و رضا آذرخشی با تمایلات چپ بود در ۲۱ اردیبهشت ۱۳۲۱ روزنامه بهار، نخستین ترجمان (ارگان) حزب، با صاحب امتیازی احمدبهار و مدیریت اقبال منتشر شد. اقبال همچنین امتیاز سه روزنامه نبرد، ایران ما و داریا را (به ترتیب به نام خود، جهانگیر تفضلی و حسن ارسنجانی) گرفت که از اول مرداد ۱۳۲۱ نبرد، به جای بهار، ناشر افکار حزب گردید.
تمایلات سوسیالیستی حزب
حزب تمایلاتِ قویِ سوسیالیستی داشت و از همین رو تحدید مالکیت و تعدیل ثروت از همان آغاز در مباحث روزنامه بهار جای گرفت پس از توقیف نبرد در ۱۳۲۲ش، ایران ما به عنوان ترجمان حزب، با مدیریت جهانگیر تفضلی، در خرداد ۱۳۲۲ منتشر شد. در شهریور همان سال، انگلیسیها اقبال و تفضلی و دیگر رجال سیاسی و روزنامه نگارانی را که مظنون به همکاری با آلمان یا تمایلات ضدانگلیسی بودند، بازداشت کردند حزب پیکار یکی از مخالفان حزب توده ایران و حزب عدالت (به رهبری علی دشتی) بود و نشریاتِ حزب پیکار و توده با هم درگیریهای قلمی شدیدی داشتند در ۱۳۲۲ش، هنگام ورود سیدضیاءالدین طباطبائی (اولین نخست وزیر پس از کودتای ۱۲۹۹ش) به ایران، طرف داران سیدضیاء درصدد برآمدند از حزب پیکار، به عنوان پایگاه تبلیغاتی برای وی، بهره جویند. اعضای حزب نیز معتقد بودند که از طریق همکاری با سیدضیاء می توانند حکومت را در دست بگیرند؛ بنابراین، به دوستان سیدضیاء پیشنهاد کردند که وارد حزب پیکار شوند و مقدمات ورود سیدضیاء را، به نام رهبر حزب، فراهم سازند، ولی دو دستگی میان اعضای حزب مانع از تحقق این امر شد. سیدضیاء پس از تشکیل حزب اراده ملی و به خدمت گرفتن تعداد زیادی روزنامه، در جرگه مخالفان حزب پیکار قرار گرفت.
ائتلاف با احزاب دیگر
حزب پیکار در ۱۳۲۳ش با سه حزب استقلال، میهن پرستان و آزادی خواهان ائتلاف کرد و مجموعآ در ۳۰ خرداد ۱۳۲۳ حزب میهن را تأسیس کردند. هدف از تشکیل آن، مقابله با احزاب وابسته به خارج بود؛ از این رو، میان حزب میهن با احزاب دیگر، چون حزب توده و حزب عدالت، برخوردهای سیاسی پیش آمد وی اسمی از حزب آزادی خواهان نبرده و به جز سه حزب مذکور، گروه خود را که بدون نام بوده، جزو مؤتلفان شمرده است. آن ائتلاف دیری نپایید و حزب پیکار، بر اثر اختلاف، در مرداد ۱۳۲۴ از حزب میهن جدا شد و تشکیلات خود را از نو سازماندهی نمود و این بار به حزب توده گرایش یافت ولی عملا پس از جدایی از حزب میهن، در شرف انحلال قرار گرفت، چنان که صد نفر باقی مانده نیز از تفضلی و اقبال جدا شدند و این دو به سوی قوام متمایل گشتند. اقبال در حزب دموکرات ایران شروع به فعالیت نمود و تفضلی نیز به اروپا رفت و بدین ترتیب حزب پیکار منحل شد.
wikifeqh: حزب_پیکار